Report Emigratie
Marcio Charata (rechts) op de vismarkt van Maputo, in november 2012. Charata heeft Portugal verlaten toen hij zijn bedrijf door de crisis noodgedwongen moest sluiten, eind 2011.

Mozambique, we komen eraan!

Steeds meer door de crisis getroffen Portugezen maken plannen om naar Mozambique te emigreren. Het land is veiliger dan Angola en zorgt voor hooggespannen verwachtingen bij de ontredderde bevolking, zelfs al keren sommige emigranten platzak terug.

Published on 12 March 2013 at 12:47
Marcio Charata (rechts) op de vismarkt van Maputo, in november 2012. Charata heeft Portugal verlaten toen hij zijn bedrijf door de crisis noodgedwongen moest sluiten, eind 2011.

Bij de Mozambikaanse ambassade in Portugal wacht een veertigtal mensen op de opening van het kantoor. Tierri Rodrigues is de laatste in de rij. Deze 43-jarige Portugees komt de laatste documenten inleveren die nodig zijn voor een toeristenvisum van 60 dagen voor Mozambique. Maar Tierri Rodrigues gaat er naartoe om te werken, nadat hij vier maanden lang tevergeefs naar een baan zocht in Portugal. “Ik heb wat contacten bij Mozambikaanse bedrijven, maar nog niets concreets”, vertelt hij.
Hij volgde de opleiding tot civiel bouwkundige bij de ISEL, een gerenommeerde technische school in Lissabon. Nu gaat hij een gedeelte van zijn ontslagvergoeding inzetten om zijn reis naar Maputo, de hoofdstad van Mozambique, te betalen. “Familie en vrienden hebben me goede tips gegeven” over het land waar, zo is hem verteld, “volop werk is”. Ook kan hij na aankomst bij vrienden logeren, wat hem weer extra hoop geeft dat hij daar kan vinden wat er hier ontbreekt: een baan.
Maar waarom gaat hij niet naar Angola, waar de banen ook voor het oprapen liggen? “Ik wil wel levend terugkomen”, antwoordt Tierri. Hij legt uit dat de geluiden uit Mozambique positiever zijn: “Het is er veiliger en de bevolking staat meer open voor Portugezen.”

Naar schatting verblijven er 25.000 Portugezen

Na de ‘boom’ in Angola richten de Portugezen zich dus nu op Mozambique, omdat het land goede vooruitzichten biedt zowel qua zakendoen als qua werkgelegenheid. Dat blijkt wel uit het aantal vluchten van de TAP: in 2012 vervoerde deze Portugese luchtvaartmaatschappij 70.563 passagiers naar Maputo, dat is 26% meer dan in 2011, en nam de bezettingsgraad op de vluchten toe van 79,2% naar 84,5%.
In 2011 verbleven er volgens het Mozambikaanse ministerie van Werkgelegenheid 4.355 Portugezen in het land. Hoewel we nog niet over officiële gegevens beschikken, zal dit cijfer in 2012 zeker geëxplodeerd zijn, aangezien het aantal Portugezen er nu wordt geschat op 25.000.

Verwarring bij consulaten

De vraag nam een dermate grote vlucht dat de Mozambikaanse immigratiedienst (DNM) de uitgifte van visa aan de grenzen opschortte: er waren teveel Portugezen die daar bij hun aankomst in Maputo om vroegen met het voorwendsel van een toeristisch bezoek.
“De DNM stelde vast dat er in een aantal gevallen visa op onrechtmatige wijze werden afgegeven, of geen verband hielden met het werkelijke verblijfsdoel”, lichtte het consulaat-generaal van Portugal in Maputo op 30 januari in een communiqué toe. Sinds de wetgeving rond de toegang van buitenlanders tot Mozambikaans grondgebied strikt wordt toegepast, werd een aantal Portugezen hierdoor bij aankomst verrast, of zelfs verplicht terug te keren. De maatregel zorgde overigens ook voor grote verwarring bij de consulaten die niet waren voorbereid op de enorme toename van visumaanvragen die ze nu krijgen te verwerken.

Steeds meer Portugezen leven er op straat

Vanwege de crisis in Portugal kijken steeds meer particulieren en bedrijven naar deze markt, die door banken en de kamers van koophandel wordt gepromoot. Diogo Gomes de Araújo, directeur van de Sofid, een ontwikkelingsbank waarvan de Portugese staat grootaandeelhouder is en die zich richt op opkomende economieën, waarschuwt echter: “Je moet niet zonder een vastomlijnd plan vertrekken.” Hij benadrukt dat Maputo “een stad is die steeds duurder wordt”, en dat “het leven [er] hard is voor een werkloze.” En inderdaad hoor je steeds vaker verhalen over Portugezen die noodgedwongen op straat leven of die om hulp voor hun repatriëring moeten vragen.
“Voordat ze emigreren of een activiteit in het land opzetten”, raadt Diogo Gomes de Araújo aan, zouden zowel particulieren als bedrijven “zich voldoende moeten verdiepen in het land, zodat ze de markt, de gebruiken en de regels leren kennen.” “Je moet het land eerst leren kennen, er met zoveel mogelijk mensen over praten, een gedetailleerd bedrijfsplan opstellen en een gedegen afweging maken van de risico’s en de concurrentie”, benadrukt hij. Want het is inderdaad zo dat de prijzen snel stijgen en de speculatie met onroerend goed een hoge vlucht neemt, maar tegelijkertijd kent het land maar een kleine middenklasse en zijn er weinig consumenten.

Receive the best of European journalism straight to your inbox every Thursday

“Het is geen eldorado”

De aantrekkingskracht die Mozambique sinds een aantal jaren heeft, kan volgens Diogo Gomes de Araújo op twee manieren worden verklaard: de ontwikkeling van het land zelf en de crisis in Portugal. In zijn ogen is Mozambique “een land dat in de mode is”, maar waarvan men zich zeker “bewust moet zijn dat het geen eldorado is.” Ricardo Pedrosa Gomes, voorzitter van de Portugese Bouwfederatie, zegt hetzelfde: hij waarschuwt voor de enorme uitgestrektheid van het land, en betreurt “de vele immigranten die op zoek naar een beetje geluk op de verkeerde plek terecht komen.” Maar, zo denkt hij, “alle modes zijn ergens op gebaseerd” en “Mozambique heeft een onmiskenbaar potentieel.” Met een groeicijfer van 7 tot 8%, bestaat de immigratiestroom er bovendien niet uit uitsluitend Portugezen.

Economie

Geldtransfers uit Angola in vijf jaar verviervoudigd

Portugese burgers die in Angola wonen, hebben in 2012 maar liefst in totaal 270,6 miljoen euro naar hun geboorteland overgemaakt, een stijging van 83,7 procent ten opzichte van 2011, schrijft Público. Dit bedrag is vier maal zo hoog als vijf jaar geleden. Uit cijfers van de Portugese centrale bank blijkt dat het totaalbedrag dat Portugese emigranten naar hun land van herkomst stuurden vorig jaar een record heeft bereikt van 2,75 miljard euro, waarvan 10 procent afkomstig was uit Angola. De hoofdstad Luanda is een bestemming die steeds aantrekkelijker wordt voor Portugese burgers. Er wonen er nu meer dan in de koloniale tijd [tot 1975]. Het bedrag dat Angolezen die in Portugal wonen naar eigen land sturen is achttien maal kleiner.
Deze gegevens onderstrepen een trend die aan kracht wint: van alle overboekingen naar Portugal vertonen die vanuit Portugeestalige landen de grootste stijging, dankzij de economische bloei in landen als Angola of Mozambique. Uit dit laatstgenoemde land hebben Portugese emigranten in 2012 5 miljoen euro overgemaakt.
Overmakingen vanuit Spanje, Duitsland, Italië en Nederland vertonen ook een stijgende lijn. Het record is het bedrag dat vanuit Frankrijk in 2012 is teruggestuurd, 846,1 miljoen euro.

Tags

Was this article useful? If so we are delighted!

It is freely available because we believe that the right to free and independent information is essential for democracy. But this right is not guaranteed forever, and independence comes at a cost. We need your support in order to continue publishing independent, multilingual news for all Europeans.

Discover our subscription offers and their exclusive benefits and become a member of our community now!

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Support independent European journalism

European democracy needs independent media. Join our community!

On the same topic