Kies een taal
De mislukking van Schengen mag niet gebagatelliseerd worden. We kunnen beter toegeven dat Roemenië sinds de laatste jaren van de Ceauşescu-dictatuur en de ‘mineriada's’ ten tijde van Ion Iliescu [het optreden van jongeren tegen demonstraties in Boekarest in 1990, red.] nog nooit zo ongeloofwaardig is overgekomen op het Europese toneel.
Hoe kon dat gebeuren? Dat is simpel. Ik denk dat nadat we tot de club waren toegelaten, we onze verplichtingen facultatief hebben laten worden - ze konden ons immers toch niet meer buiten zetten.
Sinds 1 januari 2007 hebben de politieke leiders van Roemenië, president Băsescue en zijn makkers, de toenmalige premier Călin Popescu-Tăriceanu, maar ook de andere leiders van de oppositie, het Europese project verwaarloosd om zich te wijden aan interne afrekeningen. Er werd een samenzwering op touw gezet om het staatshoofd aan de kant te schuiven en men stortte zich zonder terughoudendheid in de inhoudsloze, maar onwaarschijnlijk dure verkiezingscampagnes. Vooral de president deed spectaculaire uitspraken, voor intern gebruik, die onze Europese partners irriteerden. Roemenië liet zich meevoeren met de stroom en botste op de crisis zoals de Titanic op de ijsberg.
Steeds meer concessies aan extremistische partijen
Wie neemt nog de moeite om de veranderingen in Europa te volgen? Onder druk van de economische crisis en de steeds sterker wordende anti-immigratiegevoelens, worden de machtige staten uit de Unie egoïstisch en cynisch. De groei, de integratie en de eenheidsmunt worden nu door een steeds groter aantal kiezers aangewezen als de schuldigen, geïnspireerd door uitspraken van een sterk opkomend extreemrechts. De traditionele centrumrechtse partijen die in de meeste grote lidstaten van de Unie aan de macht zijn, doen steeds meer concessies aan de extremistische partijen. Ze vrezen hetzelfde lot te ondergaan als de sociaaldemocraten waar veel kiezers wegliepen na de radicale opstelling van links in verband met de crisis en de bezuinigingsmaatregelen.
Maar merkte u ook niet dat de staten die Roemenië het meest bekritiseren zelf geleid worden door partijen van dezelfde stroming als de mannen die in Boekarest aan de macht zijn? Hun leiders willen de kiezers laten zien dat zij de ‘schuldigen’ aan de problemen in Europa straffen. Het zondige Roemenië is daarvoor het perfecte slachtoffer.
Verdeeldheid en confrontatie
Het is in feite bijzonder gevaarlijk om politieke, subjectieve, criteria te gebruiken waar technische aspecten het belangrijkst zouden moeten zijn, en dat is ook het geval voor de toelating tot de Schengenruimte. Als het oordeel zich morgen zou uitstrekken tot de financiële situatie van de EU, dan zouden wij verloren zijn. En ook de Unie zelf is in gevaar. Een Europa waarin regels zonder meer vervangen kunnen worden door de belangen van machthebbers, leidt tot een Europa van verdeeldheid en confrontatie, niet van vrede en welvaart. Dat heeft de geschiedenis inmiddels wel aangetoond.
Staatslieden met visie zouden deze gevaarlijke ontwikkelingen allang hebben voorzien en zouden er alles aan hebben gedaan om de effecten ervan voor Roemenië te minimaliseren. Maar wat ze hebben gedaan, hebben we inmiddels vastgesteld. En we zullen het met deze realiteit moeten doen als we ertoe besluiten ons te roeren, het stof van ons af te schudden en te beginnen met de reconstructie van onze toekomst in Europa.
Tegengeluid
De lokroep van de nationalistische sirenen
Het uitstel van de toetreding van Roemenië tot de Schengenruimte heeft in de politiek en bepaalde kranten in het land een golf van nationalistische trots tot gevolg gehad. “Wij zijn Roemenen”, stelt een commentator van Jurnalul National waarbij hij zinspeelt op een zin uit een nationalistisch volkslied. “En dat is goed. Dat is mijn mening, en die van een handjevol anderen. Wij trotseren de lokroep van de sirenen van de Schengenruimte”, vindt hij.
“Het gaat er niet om dat onze toetreding tot de Schengenruimte wordt uitgesteld, maar om het feit dat wij helemaal niet tot die ruimte behoren”, licht hij toe. “Wat wil ik eigenlijk? Me in Frankrijk net zo voelen als op de binnenplaats van mijn flatgebouw? In Italië net als in mijn slaapkamer? En in Duitsland net als in mijn woonkamer?”
“Dat werkt niet, broeders, dat werkt niet”, schrijft de journalist. “Want wij zijn Roemenen. Of we nu deel uitmaken van Schengen of niet, wij veranderen niet. En dat is goed. Ik voel me op mijn gemak met mijn nationaliteit. Dat betekent ook dat ik precies kan zeggen wat ik van ons denk, net als de Bulgaren, of, noem eens wat, de Oostenrijkers.” Tot slot haalt hij een andere zin uit het volkslied aan: “Wij zijn hier heer en meester” en voegt daaraan toe: “En we hebben waardeloze volksvertegenwoordigers gekozen.”
