Kies een taal
God heeft tegen de mensen gezegd dat ze zich onder alle omstandigheden maar alleen moeten zien te redden, en de Grieken lijken dit advies op te volgen: ze zijn het wachten tot de EU zich met hun lot bemoeit beu en hebben zelf het initiatief genomen. Ze hebben zich tot de Bulgaren gewend en gaan inkopen doen bij hun noorderburen, die er qua inkomen per inwoner wel minder goed voor staan, maar waar de producten daarentegen veel goedkoper zijn. En die bovendien hun taal leren! Een uitstekende les in pragmatisme en solidariteit, nu de leiders van de EU-lidstaten er niet in zijn geslaagd een duidelijk besluit te nemen.
Liever dan wachten op hulp die maar niet komt en die wellicht te laat komt, hebben de Grieken een oude, bij de inwoners van de voormalige communistische landen welbekende methode toegepast. Indertijd gingen de Roemenen, net als de Tsjechen en de Slowaken, in plaats van de door het regime opgelegde offers te ondergaan, liever boodschappen doen ‘bij de buren’, bij de Hongaren, de Polen en de Joegoslaven: bij hen waren de kraampjes immers vol voedsel tegen betaalbare prijzen. Zo won hun overlevingsinstinct het van de door het socialisme opgelegde gematigdheid.
Een les in solidariteit waarmee de West-Europese landen rekening zouden moeten houden als hen gevraagd wordt Griekenland te hulp te komen. Hun gedrag doet trouwens denken aan een Griekse mythe, die van de keus van Herakles zoals Xenophon het vertelt: Kakia, de verpersoonlijking van de ondeugd – die we kunnen vergelijken met de meeste landen van de eurozone – bood hem rijkdom en eindeloos veel plezier in het leven zonder dat hij zich om zijn naasten hoefde te bekommeren. Arete, de deugd – lees: Duitsland – stelde hem een hard leven voor strijdend tegen het kwaad, maar met uiteindelijke glorie: als je de eer van de stad wilt, dan moet je hem dienen, het goede dat je wenst moet je eerst zelf schenken. Herakles aarzelt even en volgt dan Arete.
Ook binnen de Unie heerst verdeeldheid over twee opties: solidariteit ten opzichte van een in moeilijkheden verkerende partner – nu Griekenland, straks Portugal of Spanje – of de noodzaak hem een lesje te leren zodat zoiets niet meer gebeurt en anderen niet in de verleiding komen zich even laks te gedragen. Na zich jaren nergens om te hebben bekommerd, moet Griekenland nu rekenschap afleggen. In afwachting van de effecten van de door de regering getroffen maatregelen en de hulp van de Unie zijn de Grieken vast begonnen het allemaal zelf te regelen. “Help jezelf en de goden zullen je helpen”: dat is efficiënter dan met de armen over elkaar te blijven zitten.
Iulia Badea Guéritée
