Kies een taal
In een aantal Europese landen zijn kunstenaars veroordeeld voor godslastering. Ierland heeft net een wet tegen godslastering aangenomen terwijl Frankrijk ijverig het neutrale karakter van de maatschappij verdedigt. De Europese Unie is veel meer verdeeld over de kwestie van de vrijheid van meningsuiting dan men naar buiten toe wil doen voorkomen. In de opwinding die volgde op de publicatie van karikaturen van Mohammed in de [Deense krant] Jyllands-Posten vier jaar geleden ontbrak er één stem: de stem van een verenigd front van Europese leiders, gemobiliseerd om de vrijheid van meningsuiting te verdedigen.
Uiteenlopende Europese wetgeving met een scala aan interpretaties
In plaats daarvan kregen we een hele reeks gematigde verklaringen die de beledigende tekeningen betreurden waarbij er tegelijkertijd op werd gewezen dat een vrije en onafhankelijke pers “*een van de fundamentele principes van ons Europa is*”. Kortom, de Europese Unie was – unaniem maar vaag – van mening dat de publicatie van de tekeningen wel legaal was, maar onvoorzichtig. Uit politiek oogpunt bezien zou het ongetwijfeld nog veel onvoorzichtiger zijn zich te buigen over de uiteenlopende Europese wetgeving inzake de vrijheid van meningsuiting, want die biedt een wel zeer tegenstrijdig scala aan interpretaties. Vorig jaar heeft Ierland een wet uitgevaardigd waarmee godslasteraars die opzettelijk aanhangers van een godsdienst kwetsen, kunnen worden veroordeeld tot een boete van 25.000 euro.
De wet veroorzaakte grote verontwaardiging bij zowel atheïsten als gematigde gelovigen, die de wet middeleeuws vonden. Anderen vroegen zich af waarom de tekst nu juist op dat moment was afgekondigd. De hoofdredacteur van de Irish Catholic verklaarde dat dat waarschijnlijk te maken had met het feit dat een nieuw ‘karikaturenschandaal’ de Ierse zaak zou schaden, en dat de kranten beter zouden moeten nadenken voordat ze dergelijke zaken publiceren. In 2005 oordeelde een Griekse rechtbank dat een boek [een strip getiteld Het Leven van Jezus] met karikaturen van Jezus als marihuana rokende hippie godslasterlijk was en vaardigde een Europees arrestatiebevel uit tegen de Oostenrijkse tekenaar Gerhard Haderer. Deze riskeert op dit moment zes maanden gevangenisstraf in Griekenland.
De EU heeft moeite de kritiek te weerleggen dat ze met dubbele tong spreekt
De Poolse kunstenares Dorota Nieznalska is veroordeeld tot een taakstraf van zes maanden vanwege een installatie [genaamd Passie, een kruis met een foto van een penis] dat de katholieke kerk verering van de mannelijkheid verweet. En in Frankrijk, het land dat sinds de Revolutie propaganda maakt voor een strikt neutrale maatschappij, werd een reclamecampagne verboden waarop Jezus te zien was omringd door schaars geklede dames.
Maar geen enkel Europees land wil openlijk een ander beschuldigen van het niet naleven van de fundamentele principes van de democratie, uit angst een diplomatieke rel te veroorzaken en zo de verdeeldheid van het Europese front ten opzichte van de rest van de wereld een te verergeren. Daarom hebben de Europese leiders zoveel moeite zich helder uit te drukken en de kritiek van de islamitische wereld te weerleggen dat de Europese Unie een dubbele tong heeft over de vrijheid van meningsuiting.
