Kies een taal
Over het algemeen geven onze medeburgers blijk van een ongelooflijke capaciteit om te vervuilen. De cijfers die Eurobarometer onlangs publiceerde, spreken boekdelen. Uit het onderzoek komt naar voren dat iedere Litouwer jaarlijks ongeveer 500 kilo huishoudelijk afval produceert, wat voor het hele land neerkomt op 1,5 miljoen ton per jaar. Toch is tweederde van onze landgenoten die door sociologen werden ondervraagd van mening dat we niet te veel afval produceren. We zijn dus niet alleen een natie van vervuilers, maar we halen er ook nog eens onze schouders over op.
In termen van hoeveelheden afval doen sommige landen zoals Roemenië of Bulgarije het nog slechter dan wij. Maar wat onze achterstand in afvalscheiding betreft staan we eenzaam aan kop. We halen zelfs een record, want 33 procent van de ondervraagden scheidt zijn afval niet en maakt ook geen compost, terwijl negen van de tien Europeanen dit wel doen.
Toch bestaan er in Litouwen wel degelijk mogelijkheden om afval te sorteren en te recycleren. Sinds 2006 heeft de minister van Milieu zo'n 20.000 afvalcontainers aangeschaft voor glas, plastic en papier. Bovendien is afvalscheiding een openbare dienst die voor iedereen toegankelijk is. De directrice van de afdeling afvalbeheer van het ministerie van Milieu bevestigt dat het plaatsen van containers om afval te scheiden, volledig kosteloos is. Inwoners hoeven alleen maar een aanvraag in te dienen bij de betreffende instanties.
Een boete is goedkoper dan recycleren
Specialisten erkennen dat Litouwers niet geneigd zijn om hun afval te scheiden. Waarom zouden ze ook, als ze al niet eens bereid zijn om producten te kopen die van gerecycled materiaal zijn gemaakt, in tegenstelling tot andere Europeanen. In Zweden is de tekst "geproduceerd met gerecycled papier" bijvoorbeeld een pluspunt. In Litouwen geldt het tegenovergestelde: 49 procent van onze medeburgers zou niet voor zo’n product kiezen.
Metaal, papier of glas zijn de meest gerecycleerde producten, want inwoners kunnen hiervoor geld vangen. De situatie is het meest verontrustend met betrekking tot plastic. Mensen zijn van mening dat dit geen waarde heeft en niemand scheidt dit dan ook van ander huishoudelijk afval. Het is niet voor niets dat politici de mogelijkheid overwegen om statiegeld op plastic verpakkingen in te voeren. Dat zou de berg plastic afval waarmee parken en oevers van rivieren bezaaid zijn, aanzienlijk kunnen verminderen. Het plastic zou dan ingezameld kunnen worden door mensen die een paar zakcenten willen verdienen.
Boetes zijn vaak een wassen neus in ons land. Op de bon geslingerd worden is vaak 'goedkoper' dan het recycleren van afval. Zo legt Almontas Kybartas, directeur van de onderneming EMP Recycling, uit dat het verwerken van een ton galvanische batterijen 8000 litas (2318 euro) kost, maar dat de boete om dezelfde ton niet te verwerken maar 500 litas (145 euro) bedraagt.
