Kies een taal
Op de weg van Brasov naar Covasna in Transsylvanië [grootste regio van Roemenië, waar Hongaren, Roemenen en Roma naast elkaar leven] hangt van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat de geur van Kurtos Kalacs, een brioche met gekaramelliseerde suiker, en zelfgebakken aardappelbrood. Hier begint het historische gebied van de Szeklers, de Hongaarse minderheid in Roemenië wier Nationale Raadonlangs een volkslied, een symbool en een vlag in het leven heeft geroepen om het "toekomstige autonome territorium van Szeklerland” te belichamen. Zagon, een van de grootste gemeenten in dit gebied, telt 5.000 inwoners, onder wie zo’n 2.700 Roemenen, evenveel Hongaren en zo'n 40 Roma. Zagon gaat prat op zijn voorbeeldfunctie op het gebied van etnische diversiteit in het gemeentebestuur: de Hongaarse burgemeester Joseph Kis werkt samen met zijn Roemeense locoburgemeester, Nicolae Coznean. Beiden kennen elkaar al jarenlang want ze zaten bij elkaar in de klas op de basisschool. "Ik ben hier geboren en er zijn nooit etnische problemen geweest tussen ons, Hongaren en zigeuners.” vertelt de Roemeen. “Eerlijk gezegd begrijp ik niets van de affaire rond Szeklerland. Onlangs sprak ik een politicus van Hongaarse afkomst die tegen mij zei: "Als dat Szeklerland er komt, krijg ik dan twee keer zoveel salaris als mijn Roemeense collega?” Iedereen in Zagon spreekt zowel Roemeens als Hongaars en voor een baan op het gemeentehuis is het zelfs een eis.
De aardappeloogst is een belangrijker gespreksonderwerp
Op deze typische septemberdag rijden karren en tractoren volgeladen met aardappels, het belangrijkste gewas van dit gebied, af en aan. De inwoners van Zagon hebben van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat hun handen vol aan de aardappeloogst. Gesprekken over aardappels en het werken op het land voeren de boventoon. In de Roemeense buurt werken een aantal mannen op het dak van een huis. Zodra het af is, nemen de pasgetrouwde Roemeense Sorina en de Hongaar Gyusz Kertenz hier hun intrek. Gabriela Cretu, voormalig lerares op de kleuterschool in de gemeente, heeft de vaste overtuiging dat "er nooit problemen zijn geweest omdat hij Hongaar is en zij Roemeense of omgekeerd. De mensen hier zijn samen opgegroeid ze kunnen elkaar dan ook niet haten zoals op de televisie wordt beweerd.” Ze doelt daarbij op de afscheidingsbeweging die binnen de Hongaarse gemeenschap is ontstaan en aangewakkerd wordt door de nationalisten in Boedapest.
Op een bankje bij het gemeentehuis zit Tartoli Bila [een Hongaar] in de schaduw. Hij is 75 en heeft zijn hele leven in Zagon gewoond. Over autonomie weet hij niet veel en eigenlijk interesseert hem dat ook niet zo. Hij vindt dat er op het land, waar hij het grootste deel van zijn leven heeft doorgebracht, geen plaats is voor discussies en dat iedereen de handen uit de mouwen moet steken. "Wij wonen allemaal samen hier, een Roemeens meisje gaat met een Hongaarse man en omgekeerd. Dit probleem speelt alleen voor de hoge heren, degenen die je in het nieuws ziet. Ik ga naar het land, het bos, ik hou me bezig met mijn werk en daarmee uit," aldus de grijsaard.
"Een onafhankelijk Szeklerland is onmogelijk"
In de Roemeense wijk speelt de wind met een verkiezingsposter van de Nationaal-Liberale Partij (PNL) voor het huis van Mugurel Grigorescu, voorzitter van de lokale afdeling van de PNL en conciërge in Covasna. Grigorescu "legt de Szeklers die zich willen afscheiden het vuur aan de schenen" hoewel hij naar eigen zeggen veel Hongaarse vrienden heeft: “De gewone mensen zijn te druk bezig met hun werk op het land. De discussie over de autonomie van de Szeklers is slechts opgeworpen door een handjevol politici. Zij eisen autonomie. Nou, geef ze dan ergens een stukje grond waar ze het verder zelf moeten uitzoeken. Eens kijken hoe ze dan aan eten, elektriciteit, enzovoort komen". Een onafhankelijk Szeklerland is volgens hem onmogelijk: "Het is niet logisch om een staat in een staat te creëren. In ieder geval kan een staatje niet zelfstandig zijn voordat het economisch zelfstandig is. Voor alles zijn de Szeklers afhankelijk van Roemenië: gas, aardolie, elektriciteit ".
Al jarenlang strijden de leiders van de Democratische Unie van Hongaren in Roemenië (UDMR) voor de autonomie van hun grondgebied, maar de inwoners van Zagon lijken nog nooit van hen gehoord te hebben. De Hongaarse minderheid in Roemenië profiteert overigens al van bepaalde grondrechten: Hongaars wordt als schoolvak gegeven, er zijn Hongaarse scholen en de Hongaarse cultuur wordt beschermd en geaccentueerd. Daarnaast hebben de Hongaren de vrijheid om eigen media op te richten (kranten, televisie en radio), hun eigen godsdienst te belijden en eigen kerken te bouwen, hun eigen vertegenwoordigers te kiezen in het nationale Parlement en om zich van hun moedertaal te bedienen in rechtszaken.
