Kies een taal
"De economische en financiële situatie van deze landen heeft zich sneller gestabiliseerd dan verwacht", aldus Kenneth Orchard, die analist is bij kredietbeoordelaar Moody's in Londen. Van alle lidstaten van de Europese Unie zijn de Baltische staten het hardst getroffen door de economische crisis; het jaarinkomen van deze landen kelderde vorig jaar met 14 tot 18%. Dit jaar zou er echter een einde moeten komen aan de daling van het bruto binnenlands product (BBP) van Litouwen en Letland, terwijl Estland zelfs verwacht weer een positief groeipercentage te kunnen laten zien.
Analisten zijn in het bijzonder onder de indruk van de snelheid waarmee Estland zijn overheidsfinanciën weer op orde heeft gekregen. Ondanks lagere belastinginkomsten is de regering er namelijk in geslaagd het begrotingstekort terug te brengen tot 1,7% van het BBP, en Estland denkt zelfs vóór 2012 een begrotingsoverschot te kunnen presenteren, hetgeen een zeer opmerkelijke prestatie zou zijn in Europa.
Hoe komt het dat de Baltische staten de crisis beter opvangen?
"Het is vrijwel zeker dat Estland op 1 januari 2011 op de euro zal overgaan", verklaart Hugo Brady. Hij is deskundige bij het Center for European Reform (CER), een in Londen gevestigde denktank die zich bezighoudt met de toekomst van Europa. De Europese Commissie en de Europese Centrale Bank zullen hierover voor 1 mei 2010 een besluit nemen. Litouwen en Letland willen in 2014 tot de eurozone toetreden, hetgeen door specialisten realistisch wordt geacht. Litouwen heeft dit jaar weliswaar een begrotingstekort van 8% van zijn BBP, maar de Litouwse overheidsfinanciën zijn nog steeds heel wat gezonder dan die van Griekenland, Portugal of zelfs het Verenigd Koninkrijk.
Hoe komt het dat de Baltische staten de gevolgen van de crisis beter kunnen opvangen dan de landen in Zuid-Europa, die van Moody's voortdurend een slechtere beoordeling krijgen?
"Griekenland, Spanje en Portugal stapelen al jaren schuld op schuld, terwijl wij de crisis zijn ingegaan met een aanmerkelijk lagere schuld (20% van het BBP). Daardoor hadden wij een grotere speelruimte en konden wij tijdens de crisis meer lenen", legt Vytautas Zakauskas uit, die deskundige is bij het Lithuanian Free Market Institute in de Litouwse hoofdstad Vilnius. Hij benadrukt ook dat de Litouwers er geen problemen mee hadden om de nodige offers te brengen.
De Letse munt wordt in vaste verhouding tot de euro gehouden
"Op het gebied van de export hebben wij ons concurrentievermogen weer weten op te vijzelen, doordat de particuliere en de overheidssector de salarissen aanzienlijk verlaagd hebben. Het kwam bij niemand op om te gaan staken, enerzijds omdat de vakbonden niet veel macht hebben en anderzijds omdat de mensen nog een levendige herinnering hebben aan heel wat zwaardere tijden, toen de Sovjet-Unie uiteenviel. In Zuid-Europa daarentegen beschouwen de mensen hun voordelen als een verworvenheid", licht Zakauskas toe.
In het kader van een overeenkomst met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om een lening van 7,5 miljard euro te krijgen, heeft de Letse regering een bijzonder streng bezuinigingsplan aangenomen, waarbij zelfs gesneden wordt in de pensioenen. In tegenstelling tot wat veel sceptici hadden gedacht, stelde deze maatregel de regering in staat de Letse munt in een vaste verhouding tot de euro te houden. Griekenland heeft juist precies het tegenovergestelde gedaan. Dit land wilde tot elke prijs voorkomen dat het bij het IMF om steun moest aankloppen, uit vrees dat het dan een al te streng bezuinigingsplan zou moeten doorvoeren.
