Boerka geeft Europa hoofdbrekens

In Frankrijk heeft de parlementaire commissie over het dragen van de boerka op 26 januari een rapport ingediend. De Franse kamerleden dringen aan op een ‘resolutie’ gevolgd door een wettelijk verbod in openbare gebouwen (overheidsgebouwen, ziekenhuizen, schoolpleinen, openbaar vervoer, enzovoort). Volgens de wet moeten de betrokken personen dan “niet alleen hun gezicht tonen bij de ingang van een openbaar gebouw, maar het ook onbedekt laten” , als zij van de diensten gebruik willen maken.

Tweederde van de Franse kamerleden van de regeringspartijen wil echter dat het verbod wordt uitgebreid tot de openbare ruimte. “Aan deze maatregel [een algemeen verbod in openbare gebouwen] wil de meerderheid openbare vernedering toevoegen”, zegt Libération. "Voor mensen met paranoïde ideeën over de Franse identiteit moeten deze vrouwen, die eerder slachtoffer zijn dan schuldigen, op de openbare weg worden aangehouden en beboet”.

Vage wetgeving

Na zes maanden discussie “zijn we er echter nog steeds niet uit wat er moet gebeuren, wel of geen wet of regel”, zegt La Libre Belgique. Want, merkt de Belgische krant op, “voorwaarden voor toegang tot openbare diensten reglementeren is één ding. Maar wetten maken over kleding op de openbare weg is heel wat anders”. Een algemeen verbod zou door de Franse Constitutionele Raad of het Europese Hof voor de Rechten van de Mens kunnen worden afgewezen.

Vanwege dit soort problemen heeft de Deense regering afgelopen september van een wet tegen de boerka afgezien. De discussie is echter weer opgelaaid door de publicatie van een onderzoek waaruit bleek dat slechts 200 vrouwen een niqaab droegen en drie een boerka. “Het samenstellen van een commissie voor de boerka had als enig doel een onaangename discussie, die gelanceerd was door Naser Khader, in de kiem te smoren” zegt de Jyllands-Posten. Deze afgevaardigde en woordvoerder integratie van de conservatieve partij, had gevraagd om een verbod op het kledingstuk in de openbare ruimte, maar ook in particuliere tuinen die vanaf de weg zichtbaar zijn.

De boerka is geen "onzichtbaarheids-cape"

Voor Politiken “zou het bestrijden van dit weinig voorkomende sektarische verschijnsel door middel van een algemeen verbod paradoxaal genoeg juist een bepaald religieus conservatisme in de hand kunnen werken”. Het Deense dagblad meent dat “de beste manier om de boerka en de niqaab te propageren is ze als “probleem voor te stellen”. Zo worden het symbolen – niet van de onderdrukking van de vrouw – maar van verzet tegen en uitdaging door een Deense maatschappij die haar minderheden niet kan beschermen”.

Alice Thomson zegt in The Times dat “de boerka geen onzichtbaarheidscape is, maar een passieve verwerping – of zelfs een agressieve verklaring – van de gemeenschap. Iemand die een boerka draagt, geeft daarmee aan buiten de maatschappij te willen blijven, stelt de Times. “Maar toch wil niemand de politie op straat sluiers bij vrouwen zien afrukken. De Fransen zijn te ver gegaan met hun wens de sluier in het openbaar vervoer volledig te willen verbieden”.

Want in Groot-Brittannië vindt men vaak dat “een verbod op de boerka on-Brits zou zijn” schrijft Dominic Lawson, ook in The Times. “Frankrijk heeft een uitgesproken antiklerikale politieke cultuur die religie niet thuis vindt horen in het publiek domein. Wij hebben een veel tolerantere benadering van de verschillen in religie, die kan worden samengevat als – “Leven en laten leven”.

Een politiek correct kan schadelijk zijn

Volgens de Oost-Duitse schrijfster Monika Maron moet het debat over de boerka zonder enig taboe worden gevoerd. Zij vindt dat onze maatschappijen zo bezig zijn met de bescherming van burgerrechten, veiliggesteld door onze grondwetten, dat ze de inherente dreiging van het moslimfundamentalisme over het hoofd zien. In Der Spiegel stelt zij bepaalde journalisten van grote dagbladen aan de kaak die, volgens haar, beletten dat critici van de islam aan het woord komen, net zoals sommige utopisten uit West-Duitsland in 1988 de kritiek op Oost-Duitsland de mond snoerden. “De discussie gaat niet over de islam en de kritiek daarop, maar over ons vertrouwen in de democratie en ons recht nadrukkelijk te wijzen op wetten […] die in de eeuwenlange strijd tegen de tirannie van staat en kerk zijn bevochten. We moeten daarvan afzien want wie op tolerantie hamert, mag niet intolerant worden als een ander niet tolerant wil zijn’”. Volgens deze logica zou de sharia zonder enig protest een Duitse wet kunnen worden’, waarschuwt Maron.

Buurlanden

Verbieden of niet...

Niet alleen in Frankrijk woedt de discussie over het wel of niet verbieden van de boerka, ook in andere Europese landen speelt de kwestie. "In Italië verbiedt een wet uit 1975 het gezicht te bedekken met een zakdoek of een helm in openbare ruimten, om de openbare orde te handhaven", zo valt te lezen in La Stampa. Op basis van deze tekst "willen verschillende burgers van de Liga Noord [xenofobe regionale partij] de boerka in hun gemeente verbieden". In België, "waar geen enkele wet de sluier verbiedt", hebben verscheidene gemeentes "het initiatief genomen om de boerka en niqaab te verbieden in openbare ruimten, of ze verwijzen naar gemeentelijke verordeningen die het verbieden een masker te dragen buiten carnavalstijd", schrijft Le Soir. In Nederland en Denemarken "worden verscheidene wetsvoorstellen bestudeerd om de boerka of niqaab te verbieden in bepaalde openbare ruimtes (scholen, kantoren, rechtbanken etc)", aldus La Stampa. In Oostenrijk "heeft de regering, die zich zorgen maakt over het groeiend aantal gesluierde vrouwen in het land, een discussie geopend over de kwestie". In Italië heeft de Liga Noord een wetsvoorstel ingediend om een boete tot 2.000 euro op te leggen aan een ieder die "het wegens geloofsovertuiging moeilijk maakt om zich te identificeren". In Groot-Brittannië "is het idee van een wet van de baan, maar directeuren van openbare en religieuze scholen kunnen de boerka of niqaab verbieden binnen hun school".