Kies een taal
Sinds de Russisch-Georgische bliksemoorlog van 7 tot 12 augustus 2008, die eindigde in een nederlaag voor Georgië en de aanvaarding van de onafhankelijkheid van de twee separatistische regio's Zuid-Ossetië en Abchazië, spelen Rusland en Georgië elkaar de bal toe over de vraag wie er verantwoordelijk was voor de oorlog. Nu wordt het onderzoeksrapport openbaar gemaakt dat hierover door de EU was aangevraagd om de gemoederen te sussen. Het rapport concludeert dat het Georgië was die de oorlog met Rusland begon en verwijt tegelijkertijd Moskou ervan de spanningen met provocaties te hebben opgevoerd. De etnische zuivering van Georgische burgers wordt erin bevestigd en alle redenen die Rusland aanvoerde ter rechtvaardiging voor het binnenvallen van Georgië, worden erin weerlegd.
Meer dan 1,5 miljoen euro. Dat is het bedrag dat er werd uitgegeven om te ontdekken dat het Rusland was die de vlam in de pan liet slaan in de Kaukasus in 2008 maar dat het in feite Georgië was die de oorlog in Ossetië veroorzaakte, merkt de Poolse krant Dziennik Gazeta Prawna (de DGP) ironisch op. "Dat het EU-rapport zo duur was en zo lang op zich liet wachten komt doordat de Unie helemaal niets wilde uitleggen, maar alleen de twee partijen tot bedaren wilde laten brengen." Het Duitse weekblad Der Spiegel publiceerde deze zomer de conclusies uit het EU-onderzoeksrapportal, die vernietigend waren voor de Georgische regering. Al zeer snel bleek dat een aantal experts uit de onderzoekscommissie "op de loonlijst" van Russische reus Gazprom stonden, schrijft ook de Poolse krant DGP. En dus werden er nieuwe experts benoemd, waaronder een aantal Polen. Eén van hen onthulde aan deze krant dat het nieuwe team de opdracht had Georgië vrij te pleiten als enige verantwoordelijke partij voor de oorlog. En dat is dus nu gebeurd. De experts concluderen dat er geen Georgische genocide heeft plaatsgevonden op de Ossetiërs maar dat de militaire operatie van Georgië wel tegen de internationale wetgeving indruiste. "Opportunisme? Nee, geopolitiek", schrijft de DGP, dat ook van mening is dat de EU een Salomonsoordeel velt. "Als Georgië niet berispt was, zou de druk op het land verder zijn toegenomen, maar Rusland als enige verantwoordelijk stellen, zou een leugen zijn geweest," concludeert de krant.
Het westen heeft Rusland, niet Georgië, nodig
De mening van het team van experts onder bescherming van Heidi Taglavini verbaast Zbyněk Petráček, columnist van de Tsjechische krant Lidové Noviny, absoluut niet. "De specialisten zijn voorbijgegaan aan de politieke kant van de zaak en de machtsbelangen die er op het spel stonden [...], ze vroegen zich niet af waarom de ene partij op de andere schoot, maar alleen wie er het eerst de trekker overhaalde." Volgens Petráček wordt er in het standpunt van Brussel geen rekening gehouden met de Russische provocatie van Georgië, die begon toen de Russen Russische paspoorten aan de inwoners van Zuid-Ossetië ging verstrekken.
"Zolang president Michail Saakasjvili nog aan de macht is, zal Georgië een gevaar blijven voor de NAVO", oordeelt de Frankfurter Rundschauop zijn beurt. "Iedere oprechte persoon zou onmiddellijk de belofte tot toetreding van Georgië tot de NAVO intrekken [deze belofte werd gedaan tijdens de top van Boekarest in 2008]". Saakachvili zou een partner moeten worden "van hetzelfde type als de Afghaan Hamid Karzai, een getolereerd personage, in afwachting van een betere partij". Zoals de Verenigde Staten onlangs nog lieten weten is Moskou een onvermijdelijke partner in internationale aangelegenheden. "Dat maakt nu juist het verschil. Het westen heeft Rusland nodig. Maar Georgië niet", schrijft deze Duitse krant.
De stelling dat zijn offensief niet meer was dan geoorloofde zelfverdediging, door Michail Saakasjvili tot nu toe te vuur en te zwaard verdedigd, wordt nu gelogenstraft. Het EU-rapport vernedert hiermee de Georgische president door hem een rookgordijn te bieden. "De situatie in de Kaukasus is veel gecompliceerder dan we denken. De voortvarendheid waarmee de Georgische president voor de camera's van CNN verscheen, verleent hem overigens geen democratische aanzien", stelt de Guardianin zijn hoofdartikel. Dit rapport zou degenen die hun oordeel over de relatie tussen Rusland en zijn buren te snel klaar hebben, ertoe moeten brengen bij zichzelf te rade te gaan.
"Alle partijen hebben het internationale recht geschonden"
"Wat voorkomen had kunnen worden heeft zich ontwikkeld tot een verbeten oorlog die niet alleen de situatie ter plaatse heeft veranderd maar ook de relatie tussen het Westen en Rusland", stelt Heidi Tagliavini, Zwitserse voorzitter van de commissie, samenvattend in de kolommen van El País. Ze betreurt het gebrek aan initiatief van de internationale gemeenschap om te reageren op een situatie die al voor 2008 zorgelijk was, en bestempelt de situatie als een "dodelijke spiraal van confrontaties". Wat haar betreft, laat deze oorlog zich vooral verklaren door het gebrek aan kennis bij alle betrokken partijen over het internationale en humanitaire recht: "zelfs als het waar is dat Georgië de vijandelijkheden begon […], hebben alle kampen […] het internationale recht geschonden", schrijft ze op een forum met de titel "Georgië, een verloren kans".
De Europese Unie heeft de schuld bij beide partijen neergelegd – "en haar eigen rol gemaskeerd", vindt de Duitse krant Der Tagespiegeldie de maanden van provocatie en oplopende spanning in de regio aanhaalt. "De Europeanen zullen zich moeten gaan afvragen waarom ze niet sneller gereageerd hebben. Weet u het nog: na vijf dagen slaagde Frankrijk er al in over een wapenstilstand te onderhandelen. Zou een dappere interventie voorafgaand aan het conflict het conflict niet voorkomen kunnen hebben?" vraagt dit dagblad zich af.
