Kies een taal
“Rome heeft ook een rechter” schrijft Il Manifesto opgetogen. Dat de ‘Wet Alfano’ is afgewezen is volgens deze linkse krant “een opsteker voor de Italiaanse burger die zich weer kan herkennen in een van de basisbeginselen van de grondwet: gelijkheid van alle burgers voor de wet.” Deze wet, die in juli 2008 door de minister van Justitie Angelino Alfano van de partij Volk van de Vrijheid in allerijl was doorgedrukt, was expliciet voor de voorzitter van de ministerraad opgesteld, maar de rechters van het hoogste rechtscollege van Italiëhebben zojuist met 9 van de 15 stemmen geoordeeld dat deze in strijd is met artikel 3 van de Italiaanse grondwet waarin de gelijkheid van allen voor de wet is verankerd.
"Het Hof heeft zich niet laten intimideren” kopt Il Fatto Quotidiano die de rechters bedankt “die ‘basta’ hebben gezegd tegen de onschendbaarheid van één enkele man”. De kersverse oppositiekrant maakt zich geen illusies – de nietigverklaring van de wet luidt niet het einde van het Berlusconisme in – maar is verheugd over het feit dat deze gebeurtenis “een scheidslijn trekt” tussen het Italië van Berlusconi en het Italië van het “basta”.
De directeur van Repubblica, Ezio Mauro, steekt de loftrompet over “de kracht van de democratie” en de bekroning van een lange strijd waarin zijn krant het voortouw nam.
"Hoe meer rechtszaken, hoe meer hij de gebeten hond lijkt"
De pers rond de regeringsleider heeft geen goed woord over voor de uitspraak van het Hof. “Alles is verlopen zoals gepland. De campagne die Il Cavaliere moet laten aftreden is in volle gang,” aldusLibero. Dit dagblad meent dat “Berlusconi voortaan ook nog moet afrekenen met zijn eigen processen, naast de achterklap en gerechtelijke ‘valstrikken’.” “De rechters van het Constitutionele Hof zijn niet de onpartijdige scheidsrechters zoals bedoeld door de grondleggers van de grondwet, maar actieve spelers in de politieke arena.”
The Economistbrengt in herinnering dat de Italiaanse leider sinds hij in 1994 voor de eerste keer aan de macht kwam aan de lopende band beweert slachtoffer te zijn van complotten van links en de “rode rechters”. “De zwakte (maar ook de kracht) van de complottheorie is dat deze zichzelf in stand houdt. Hoe meer rechtszaken tegen de premier worden aangespannen, hoe meer hij de gebeten hond lijkt.” Volgens het Londense weekblad is het probleem dat veel Italianen hierin geloven, omdat ze zelf twijfelen aan de betrouwbaarheid van het gerechtelijke apparaat “waarin onpartijdigheid een essentieel onderdeel vormt voor een goede werking van iedere democratie.”
Het begin van het einde?
“Op dit moment maakt Silvio Berlusconi de moeilijkste fase in zijn lange politieke carrière door,” meent Il Sole 24 Ore. Het beeld van een premier die zich in diverse rechtbanken moet verdedigen zal hem zowel nationaal als internationaal zeer veel kwaad berokkenen. “Kan Berlusconi zijn coalitie nog besturen in deze steeds zwakker wordende positie? Niemand kan daar het antwoord op geven. Wat wel duidelijk is, is dat rechts de plicht heeft om het land te besturen, want zij hebben een overgrote meerderheid.” De economische krant vraag zich echter af of het niet beter zou zijn als ze op zoek zouden gaan naar een nieuwe leider die in staat is om “de gemoederen in het land te sussen.”
“Het ergste moet nog komen” voorspelt La Repubblica. “Silvio Berlusconi […] is zich ervan bewust dat hij de kracht van zijn parlementaire meerderheid politiek heeft uitgehold met zijn seksschandalen waarmee de zomer doorspekt was. Als gevangene van zijn eigen leugens weet hij dat het systeem al maandenlang geen politiek meer bedrijft.” Zijn toekomst hangt af van “zijn vermogen om zijn verantwoordelijkheid te nemen ten aanzien van justitie, het parlement en de publieke opinie.”
"Berlusconi riskeert weinig op lange termijn"
Corriere della Sera is sceptischer: “Op de lange termijn staat er niets of althans niet veel op het spel voor Berlusconi,” want “de zaken zijn al verjaard voor ze bij de Italiaanse Hoge Raad komen.” In het belangrijkste proces, waarin hij ervan wordt beschuldigd de Britse advocaat David Mills te hebben omgekocht om een valse getuigenis af te leggen in een fraudezaak “moet het gedeelte met betrekking tot Berlusconi helemaal van voren af aan beginnen en het lijkt er sterk op dat de zaak niet voor de verjaring, binnen anderhalf jaar, berecht wordt,” aldus de Milanese krant.
In een interview in Trouw pleit de Nederlandse Europarlementariër Judith Sargentini van Groen Links voor een gemeenschappelijke Europese actie op het gebied van de persvrijheid in Italië. Zij wil dat de Europese Raad artikel 7 van het EU-Verdrag gaat toepassen waarmee de rechten van een lidstaat opgeschort kunnen worden als de grondrechten van de burgers niet in acht worden genomen. Daarnaast breekt zij een lans voor een Europese richtlijn over mediaconcentratie, waarover momenteel gedebatteerd wordt in het Parlement. Binnen de EU “wordt vaak gesproken over de Europese normen en waarden, en daar valt de persvrijheid ook onder. Dat is een basisvoorwaarde voor democratie.”
