Kies een taal
Om zeven uur ‘s avonds speelde president Giorgio Napolitano zijn laatste en grootste troef uit, die hij al een tijdje achter de hand hield: Mario Monti.
Na de dramatische dag van gisteren, de zwartste dag voor Italië sinds de crisis van de lire in 1992, moest er een sterke reactie komen, een signaal dat als redmiddel, maar ook als waarschuwing zou klinken.
Het moest een redmiddel tegen de instorting van ons systeem zijn en een waarschuwing voor het politieke bestel: de tijd is om, er is geen ruimte meer voor uitstel, onderscheid, opschortingen en achterbakse spelletjes. De markten, de analisten, maar ook de media over de hele wereld hebben ons streng en met indrukwekkende vastberadenheid toegeschreeuwd dat onze geloofwaardigheid tot een minimum is gedaald en redding alleen mogelijk is als we duidelijk een streep zetten onder het verleden.
Mario Monti is nu geen technocraat meer, hij is senator voor het leven en hij werd hiermee gefeliciteerd door Silvio Berlusconi, die mede zijn handtekening zette onder de benoeming. Mario Monti wordt nu duidelijk aangewezen als oplossing op basis waarvan het parlement de politieke weg kan effenen voor de vorming van een nieuwe regering.
Onduidelijkheden en muggenzifterij
De benoeming van gisteren is zeker niet geheel zonder risico’s en kan nieuwe verkiezingen nog niet uitsluiten, maar helpt wel om een mogelijke koers aan te duiden. Hij dient vooral om de partijen ertoe aan te zetten hun verantwoordelijkheid te nemen en duidelijk tegen het land te zeggen wat ze van plan zijn, zonder strategische spelletjes en listen.
De financiële storm die gisteren over Italië woedde en die volgens veel analisten onherstelbare schade heeft aangericht, heeft de beurzen wereldwijd besmet en meegesleurd, de pensioenfondsen en doorgewinterde speculanten geterroriseerd en dit alles als gevolg van onze oude slechte gewoonten.
Sommigen waren gisterenochtend verbaasd over de reacties in de wereld, uiteindelijk hadden we gewoon het Spaanse model overgenomen: ontslag van de premier, eensgezindheid in het parlement tussen meerderheid en oppositie over noodzakelijke maatregelen en eisen van Europa en belofte van nieuwe verkiezingen. Waarom is het Spanje van Zapatero er dan in geslaagd aan de ellende te ontkomen en zijn wij er daarentegen op volle snelheid in gestort? Omdat wij het geheel hebben doorspekt met onduidelijkheden en muggenzifterij waardoor onze keuzes onbegrijpelijk zijn geworden.
Een onoplosbare breinbreker
Verplaats je eens in een buitenlander – een investeerder, journalist, diplomaat, analist of wat dan ook – en je zult begrijpen waarom ze het niet hebben begrepen en paniekerig hebben gereageerd. Het ontslag van Zapatero werd op dezelfde dag aangekondigd en uitgevoerd, maar hier hebben we het systeem van het ‘uitgestelde ontslag’ bedacht. Niemand weet wanneer het gebeurt, het staat niet op papier en is door niemand ondertekend.
Verder was er het zogenoemde ‘maxi-amendement’ op de stabiliteitswet, dat de toezeggingen aan Europa moet garanderen. Helaas wist echter niemand gisterenochtend wat er precies in stond en had zelfs het staatshoofd niet het voorrecht het in te zien.
Tot slot is er de datum van de verkiezingen. Spanje heeft deze onmiddellijk vastgelegd, maar hier in Italië is alleen bekend dat er na het ontslag van Berlusconi – ergens aan het eind van deze maand – raadplegingen worden gehouden die wellicht volstrekt uiteenlopende en tegenstrijdige resultaten zullen opleveren. Een zakenkabinet, verkiezingen, plotselinge omwentelingen, een regering die nog steeds door de Popolo della libertà (de partij van Berlusconi) wordt geleid. Kortom: een onoplosbare breinbreker.
Gisterenochtend nog waren onze politici, aangetrokken en in vervoering gebracht door hun oude rites, bereid om zich op het eeuwige spel van onderhandelingen en koehandel te storten, in een laatste poging nog profijt te trekken ten koste van het land. De zet van de president van de republiek heeft geholpen om af te rekenen met alle strategieën en tactieken en zal nu iedereen dwingen om deze zware uitdaging het hoofd te bieden en ons duidelijk te maken wie ze zijn en wat ze waard zijn.
Schuldencrisis
Italië slachtoffer van Grieks syndroom
De aankondiging dat Silvio Berlusconi spoedig zal aftreden heeft niet het beoogde effect gehad op de markten, die op het punt staan Italië een "shock therapie" te geven, zoals Handelsblatt schrijft. Het Duitse financieel-economische dagblad meldt dat "de rente op 10-jarige leningen gisteren [9 november] een recordhoogte van 7,46% bereikte,een toename die voldoende is om Rome's toegang te blokkeren tot de financiële markten".
Het signaal aan investeerders die doorgaan met garanties uitgeven aan de Italiaanse staat is duidelijk: "de problemen van dit land zijn groter dan het probleem van Berlusconi". Als Italië gedwongen wordt om zijn obligatiehouders 8% te betalen in plaats van 5%, zal de rentelast op het land de komende tien jaar met 635 miljard euro toenemen. Dit zal volgens Handelsblatt "een verpletterende druk" uitoefenen op het land.
