Iers dorp protesteert acht maanden in stilte

De uitnodiging voor de eerste mars, acht maanden geleden, stond op een A4-tje en was het toonbeeld van beschaving. "Kort maar krachtig, zonder woorden", stond er. "Geen borden, geen gezang." Mensen die boos waren over de gang van zaken, moesten zich verzamelen op de parkeerplaats van de kerk en naar het snelheidsbord aan de rand van het dorp lopen. Geen toespraken. "Neem alleen uw boosheid mee."

Afgelopen zondag stond in Ballyhea, een dorp in het noorden van de provincie Cork, de 38e wekelijkse mars gepland, na de tweede mis. Een wandeling van tien minuten vanaf de parkeerplaats van St Mary's naar het snelheidsbord aan de rand van het dorp, en weer terug. In de loop van de maanden kwam er een spandoek bij: "Ballyhea zegt nee tegen redding van obligatiehouders." Een kleine opstand in een angstig, timide land.

Het begon allemaal met een plaatselijke bewoner, Diarmuid O'Flynn, een sportjournalist die voor de Irish Examiner werkt. Hij schreef parlementariërs aan en protesteerde tegen de redding van obligatiehouders. Als antwoord kreeg hij standaardbrieven terug. Afgelopen maart hield O'Flynn een belronde langs vrienden en familieleden. Ongeveer twaalf mensen togen naar de parkeerplaats van de kerk en hielden een stille, waardige tocht, die verder door iedereen onopgemerkt bleef.

Tientallen miljarden aan schulden, overgedragen aan burgers

O'Flynn beschouwde de redding van obligatiehouders als illustratief voor wat het land is aangedaan. Tientallen miljarden aan schulden van particuliere bedrijven zijn overgedragen aan de burgers, waardoor de staat niet langer tegen houdbare rentepercentages geld kan lenen. Hij denkt dat er in totaal, inclusief de rente in de komende jaren, honderd miljard euro nodig is om de obligatiehouders uit de problemen te halen. "Van de ECB mogen we honderd miljard lenen, dus kunnen we honderd miljard aan obligatiehouders spenderen."

In de loop van de maanden groeide het aantal deelnemers aan de mars in het kleine dorpje tot zeventig, hoewel de opkomst soms wat lager uitviel. Het is een typisch, rustig en behoudend GAA-dorp [Gaelic Athletic Association, een Ierse cultuur- en sportorganisatie voor amateurs die zich vooral bezighoudt met het promoten van Ierse sporten, Ierse muziek en dans en de Ierse taal. Zij heeft een zeer grote invloed op het Ierse leven en de identiteit van de gemeenschap, nvdr], dat niet gewend is zijn kop boven het maaiveld uit te steken. Soms hebben kinderen onder de veertien jaar een lift naar een wedstrijd en supporters nodig of hebben de boeren het bijzonder druk. Dan doen er minder mensen aan de demonstratie mee. Maar toch blijft het dorp ons elke maand wijzen op de idiotie waaraan wij ten prooi zijn gevallen.

Men hoopte dat de protesten zich zouden uitbreiden, maar dat gebeurde niet. Een tijdlang viel er enige activiteit in Fermoy te bespeuren, maar die is doodgebloed. Op een mars naar Dublin werd onverschillig gereageerd. O'Flynn ziet het belang van protesten op specifieke gebieden – de sluiting van spoedeisende afdelingen van ziekenhuizen in het hele land, de herinvoering van collegegeld voor universitaire studies – en van de Occupy-beweging. Maar gesprekken met afzonderlijke demonstranten, die zich bewust zijn van de enorme overdracht van rijkdom en de gevolgen daarvan voor de overheidsfinanciën, hebben hem gesterkt in zijn idee: "Jongens, begrijpen jullie dan niet dat het met elkaar in verband staat?"

O'Flynn heeft een blog opgezet,bondwatchireland.blogspot.com. Daar noteert hij alle eerstkomende betalingen plus de naam van de bank die de desbetreffende schuld voor zijn rekening nam. Hij geeft het totaal voor de huidige maand en voor de volgende maand en vermeldt of de schuld gedekt of ongedekt is.

Bedragen die roekeloze gokkers hebben verloren

Zoals Bondwatch Ireland u zal vertellen, zullen we morgen weer heel gul 11.280.000 euro uitbetalen aan houders van ongedekte obligaties, die hebben gespeculeerd op Irish Life & Permanent [financiële dienstverlener, o.a. op het gebied van pensioenen, red.]. En dat is nog maar een schijntje vergeleken met wat ons verder te wachten staat. Twee weken later betalen we de 43.275.094 euro die de een of andere roekeloze gokker heeft gewed op de beleggingshoogstandjes van de Bank of Ireland. Alle betalingen die we voor het eind van het jaar nog zullen doen – en dat zijn er tientallen – zijn ongedekt. Het gaat om bedragen die roekeloze gokkers hebben verloren, en vanuit kapitalistisch oogpunt zouden zij daarvan zelf de kosten moeten dragen. Ware het niet dat de ECB de burgers opdraagt om in de buidel te tasten, hoewel wij nooit op de hoogte waren van dit goklustige gedrag.

De miljard dollar die we onlangs aan de houders van ongedekte obligaties van Anglo moesten betalen, leidde tot grote woede in het hele land. O'Flynn wijst er echter op dat we de volgende maand een nog hoger bedrag moeten ophoesten. En in januari moeten we nog eens zo'n drie miljard dokken.

En al die tijd zullen er talrijke debatten worden gevoerd over de kleinste onderdelen van het jongste bezuinigingspakket. Er zal worden gesproken over de legitieme overheidsschuld en over de noodzaak om de geldautomaten van contanten te blijven voorzien. Maar het verband met de onrechtmatige afpersing en het eindeloos doorsijpelen van miljarden naar roekeloze particuliere gokkers zal onopgemerkt blijven. Behalve tijdens daden van kleinschalig verzet zoals in Ballyhea.

Het zijn slechts zeer bescheiden, geïsoleerde, misschien zelfs nutteloze marsen, maar we beleven nu historische momenten waarin kleinere landen worden bang gemaakt en geïntimideerd, terwijl machtigen proberen hun rijkdom veilig te stellen. Kleine verzetsdaden gaan over strijd, maar ook over waardigheid, moraliteit en beginselen, en houden het vuur brandend.

Reddingsplan

Duits parlement controleert Ierse begroting

Een jaar nadat Ierland onder toezicht van de EU en het IMF kwam te staan met een reddingsplan van € 85 miljard, gaat het land gebukt onder bezuinigingen, loonverlagingen en ingeperkte sociale voorzieningen. Volgens de laatste statistieken is de werkloosheid gestegen tot 14,4%, zijn er steeds meer Ieren die emigreren en zakt de huizenmarkt steeds verder in. Het enige goede nieuws betreft de export, die 23,9 % bedroeg in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, en de groei van het BBP van 1,6%. De binnenlandse vraag nam echter met 2,2% af in het tweede kwartaal van 2011.

Een teken dat Ierland economische soevereiniteit aan het verliezen is, viel vorige week waar te nemen in het Duitse parlement. Op 18 novemberonthulde de Irish Times dat de Ierse overheidsbegroting die op 6 december gepresenteerd zal worden, voorgelegd was aan een financieel comité van de Bondsdag. Duitse parlementariërs waren dus eerder op de hoogte van de Ierse begroting dan het Ierse parlement. De Ierse minister van Financiën heeft toegegeven dat hij “het doorlekken van vertrouwelijke informatie in de toekomst niet kan voorkomen […] wegens de hoeveelheid documentatie die Europa nodig heeft om de noodhulp aan Ierland veilig te stellen”. Het ziet ernaar uit dat de begroting een zware domper zal zijn, met € 3,8 miljard aan bezuinigingen en plannen om de BTW met 2 punten te verhogen naar 23%.