Kies een taal
De Europese soevereiniteit rouwt. In de komende dagen wordt de grootste soevereiniteitsoverdracht sinds de verdragen van Rome en Maastricht voorbereid.
Met het eerste verdrag werd in 1957 afstand gedaan van het tariefbeleid en werd de basis gelegd voor de eenheidsmarkt. Met het tweede verdrag verdwenen de valuta, nationale symbolen die tot dan toe net zo belangrijk waren als de nationale vlaggen, en het monetair beleid waarmee rentepercentages en wisselkoersen konden worden vastgesteld.
Met dat verdrag werd echter ook de basis gelegd voor de huidige schuldencrisis. Tijdens de top van vandaag zullen de oude landen gevraagd worden hun hele begrotingsbeleid over te dragen, iets wat gelijk staat aan het opgeven van hun politieke ziel.
Tastbare zaken staan op het spel
Er is geen redding mogelijk in deze geglobaliseerde wereld als de oude landen van Europa hun eigen belangen blijven nastreven. Zelfs niet voor de twee landen die op het hoogste niveau spelen en alle kampioenschappen winnen, als het FC Barcelona en Real Madrid van Europa: Duitsland en Frankrijk.
Het is niet alleen een kwestie van een plekje veroveren op de wereldmarkt, maar van het leven in acceptabele omstandigheden zonder dat de fantastische levensstijl waarvan de Europeanen in de afgelopen dertig jaar genoten, wordt aangetast.
Wat er op het spel staat is niet alleen nationale trots, zetels bij de G20 of in de Veiligheidsraad, waarbij het gaat het om het gewicht, de invloed en de zichtbaarheid van de Europeanen in de wereld, maar zaken die tastbaarder zijn en dichter bij huis liggen zoals eenvoudigweg ons welzijn en onze levensstijl, die alleen behouden kunnen worden in een goed functionerende Europese Unie.
De overdracht van soevereiniteit zal uitmonden in een fiscale unie. Maar die zal onvolkomen zijn aangezien het om een unie van begrotingsstabiliteit en bezuinigingen zal gaan, en geen unie van overdracht, solidariteit en groei. Ten minste, nog niet.
Frankrijk en Duitsland zijn niet meer de motor, maar het voertuig zelf
De gebruikte methode zal ook niet communautair zijn, met een leidende rol voor de Commissie, het Parlement en het Hof van Justitie van de Europese Unie. Die instellingen worden door ons direct in verband gebracht met federalisme en Europeanisme. De gebruikte methode zal echter intergouvernementeel zijn, en niet alle 27 lidstaten zullen erbij worden betrokken.
Sommige lidstaten worden er niet bij betrokken omdat ze er geen deel van willen uitmaken, zoals het Verenigd Koninkrijk; andere omdat ze niet weten of ze dat wel willen, zoals Denemarken; en weer anderen die wel willen deelnemen, maar de sprong nog niet hebben gewaagd, zoals Polen.
Het zijn de twee Europese mogendheden die het meest met elkaar gevochten hebben, die toen ze nog ambitieus en expansionistisch waren zelfs in oorlog met elkaar waren, die deze liquidatie op zich zullen nemen.
Niemand anders kan dat doen. Het is zelfs waarschijnlijk dat alleen deze twee landen het kunnen doen. Beide landen zullen zo een unieke rol spelen in de geschiedenis van de Europese eenwording, zelfs als dat ten koste gaat van hun eigen soevereiniteit.
Frankrijk en Duitsland waren de drijvende kracht achter de Europese Unie sinds de oprichting ervan, maar tegenwoordig zijn ze meer dan alleen de motor: ze zijn het voertuig zelf. Dat gaat zelfs zo ver dat het plan dat ze in Brussel zullen presenteren zelfs zal werken in het extreme en onwaarschijnlijke geval dat alleen deze twee landen het in gang zullen zetten.
De schijnbare symmetrie verbergt Duitse ideeën en Franse retoriek
Het gaat hier niet om een Europese Raad van Bestuur, maar om een Frans-Duits Europa, een federalisme van twee partners die de andere die willen aanhaken, uitnodigen om mee te doen. Als we er in detail naar kijken, dan zien we dat de schijnbare symmetrie Duitse ideeën en Franse retoriek verbergt, de discretie van Merkel en de praal en zwierigheid van Sarkozy.
We keren daarmee terug naar de periode die voorafging aan de invoering van de eenheidsmunt. De euro zal een soort Europese mark worden, net zoals vroeger alle Europese valuta, inclusief de franc, aan de Duitse mark waren gekoppeld binnen de voorloper van de euro, het Europees Monetair Stelsel.
En daarmee zal Europa in tweeën worden gesplitst: aan de ene kant de eurolanden, en de landen die dat nog niet zijn maar dat ooit wel willen worden, en aan de andere kant de landen die geen euroland zijn en dat ook niet willen. Het zal weer net zo zijn als voordat het Verenigd Koninkrijk tot de EU toetrad, toen een krachtige Europese Vrijhandelszone (EVA) een alternatief bood voor de destijds protectionistische Europese Gemeenschap.
Europa zonder Europeanisme, of federalisme zonder federalisten
Samenvattend kunnen we stellen dat we een Europa zonder Europeanisme zullen hebben, of een federalisme zonder federalisten. Maar altijd met die zeer Europese hoop, die steeds weer opflakkert, dat het mechanisme er op een dag in zal slagen het instituut te scheppen, dat wil zeggen: het Europeanisme en politieke federalisme waar het nu nog aan ontbreekt.
