Het standbeeld van Alexandre Souvorov, de stichter van Tiraspol, feestelijk versierd voor de 65e herdenking van de aankomst van het Rode Leger.

Rusland offert Smirnov op voor Duitsland

Op 11 december worden in Transnistrië, een afgescheiden regio van Moldavië, presidentsverkiezingen gehouden. Zij vormen een onderdeel van een vreemde ruilhandel tussen beschermheer Rusland en Duitsland en moeten een geschil beslechten dat al 20 jaar in de ijskast staat.

Gepubliceerd op 9 december 2011 om 15:44
Ivars Krutainis  | Het standbeeld van Alexandre Souvorov, de stichter van Tiraspol, feestelijk versierd voor de 65e herdenking van de aankomst van het Rode Leger.

Tot nu toe waren de verkiezingen in Transnistrië, een staat die door geen enkel land ter wereld wordt erkend, niet zo belangrijk: de afgelopen twintig jaar won Igor Smirnov namelijk altijd de verkiezingen. Nu krijgt hij echter concurrentie [het centrale verkiezingsbureau heeft zes kandidaten ingeschreven] en is iedereen in rep en roer.

Smirnov staat in de peilingen op de tweede plaats achter Anatol Kaminski, de voorzitter van de Opperste Sovjet [het lokale parlement] die wordt gesteund door Moskou.

In dit geval betekent steun van Moskou meer dan alleen posters van Vladimir Poetin of standbeelden van Lenin. Rusland betaalt de salarissen van ambtenaren en de aanvullende pensioenen. Het daarvoor benodigde geld wordt in koffers gestuurd, een primitief, haast middeleeuws systeem om zieltjes te winnen.

De Opperste Sovjet betaalt goed uit

De laatste tijd worden de aanvullende pensioenen direct uitbetaald door de Opperste Sovjet. Het is niet veel, maar voor een pensioen van omgerekend 38 euro per maand is een aanvulling van 11 euro een heel bedrag. En dat schemert nu ook door in de peilingen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Moskou heeft geprobeerd Igor Smirnov te beletten mee te doen aan de strijd, in de hoop dat uitschakeling van deze oudgediende het imago van het land, een Russisch bastion, zou veranderen. De Russen zijn besprekingen gestart met de Duitsers over een nieuwe veiligheidsstructuur in Europa [een statuut voor Transnistrië, een oplossing voor het bestaande conflict in ruil voor vrijstelling van de visumplicht voor Russen in de EU].

Maar Berlijn eiste bewijs van goede wil: als Rusland een geloofwaardig partner wilde zijn, moet het op zijn minst laten zien dat het bereid is het conflict in Transnistrië op te lossen. Dat gaat Rusland niet doen, maar het kan de Duitsers wel om de tuin leiden door hen te doen geloven dat het daartoe pogingen onderneemt.

Onderzoek in naar Smirnovs zoon

Het opofferen van Smirnov leek hiervoor een probaat middel. Nu Smirnov echter doet alsof hij dat niet begrijpt, wordt er in Rusland een onderzoek ingesteld naar zijn zoon, die vijf miljoen dollar achterover zou hebben gedrukt van geld dat door het Kremlin naar Transnistrië was gestuurd.

Het Kremlin steunt Kaminski. Maar als Smirnov aanblijft, zou het Kremlin tegen de Europeanen (lees: de Duitsers) kunnen zeggen: zien jullie wel, we hebben geprobeerd hem te vervangen, maar het volk van Transnistrië steunt hem, wij hebben de situatie daar niet onder controle. Als Kaminski wint, zal het Kremlin zeggen: kijk, we hebben ervoor gezorgd dat er een jongere kandidaat is benoemd in Tiraspol, meer geneigd tot hervormingen, dus zie het met hem maar te regelen.

Het probleem is echter dat Smirnov en Kaminski vergelijkbare posities innemen: ze willen beide onafhankelijkheid ten opzichte van Moldavië en er is geen sprake van hereniging met Rusland.

Russisch ballet

De druk vanuit Duitsland, die sinds begin 2011 sterker is geworden, heeft op zijn minst in formele zin vruchten afgeworpen. Voor het eerst sinds 2006, [het jaar waarin de besprekingen in de formatie 2+5, te weten Moldavië, Transnistrië plus de EU, Rusland, de Verenigde Staten, Oekraïne en de OVSE, werden opgeschort op verzoek van Tiraspol] zijn de officiële onderhandelingen tussen Moldavië en Transnistrië op 30 november in Vilnius hervat.

Deze besprekingen lijken echter op een soort ballet met de Russische leden van de politieke commissie: ze doen alsof ze overleg voeren en misschien geloven de Europeanen dat wel.

In alle gevallen wint Rusland

Toch moeten we dat niet geloven, vooral niet als we dit getal zien: een begrotingstekort van 70 procent. Transnistrië is volstrekt afhankelijk van Moskou. Toen Moldavië zich in 1991 van de Sovjet-Unie (URSS) losmaakte, bleef 40 procent van de industrie in Transnistrië achter voor slechts 10 procent van de bevolking. Fabrieken werken op Russisch gas, betalingsachterstanden lopen verder op en de schulden bedragen omgerekend ongeveer 2 miljard euro (2,8 miljard dollar).

Mocht het geval zich voordoen dat er in het kader van een federatie hereniging met Moldavië zou volgen, dan eist Rusland aflossing van de schuld. Moskou wint dus, hoe dan ook.

Transnistrië heeft een kunstmatige economie: gratis Russische energie en export naar Europa dankzij de inspanningen van en de onderhandelingen door Moldavië met de EU (750 bedrijven uit Transnistrië zijn ingeschreven in de Moldavische hoofdstad Chisinau en exporteren naar de EU zonder belasting te betalen aan Moldavië).

Als Rusland werkelijk zaken in beweging wil zetten, zou het gewoon de kraan voor gratis gas kunnen dichtdraaien. Binnen een paar maanden zou de pseudo-economie in Transnistrië bezwijken. Maar waarom zou Rusland dat doen? Tot nu toe winnen de Russen, wie er ook in Tiraspol wordt gekozen, terwijl de Duitsers gemakkelijk voor de gek kunnen worden gehouden.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp