Kies een taal
De kandidaten zijn bezig met hun warming-up, ze moeten zometeen de ring in. Natuurlijk zal er geestdriftig worden gesproken over de klimaatverandering. Maar in de Raad zal zich een ander gevecht afspelen, ook al zal niemand dat graag toegeven. Het Verdrag van Lissabon is nog niet geratificeerd, maar in het geniep circuleert er al een namenlijst voor de toekomstige voorzitter van de Unie. Twee tegenstanders vechten om de titel. Tony Blair wordt sinds een paar weken beschouwd als de grote favoriet ; maar de voormalige Labour-president van het Verenigd Koninkrijk roept net zoveel loftuitingen als kritiek op. Openlijke uitdager Jean-Claude Juncker, de Luxemburgse minister-president, komt de ring in, met een geveinsde nonchalance: ”Als ik gebeld zou worden, zou ik geen reden hebben om te weigeren”, verklaarde hij in een lang interview met de Franse krant Le Monde.
Is er een populaire en charismatische leider nodig, of een gematigde onderhandelaar die naar consensus zoekt ? Een zwaargewicht of een lichtgewicht? Tony Blair en Jean-Claude Juncker vertegenwoordigen op prachtige wijze deze twee uitersten. De Italiaanse krant Il Foglio is zeer pro-Blair en steekt zijn reserves ten aanzien van Juncker, de ”Europygmee”, (de term komt uit The Economistdie hiermee alle ”kleine” kandidaten tegenover de voormalig Britse premier aanduidt) niet onder stoelen of banken: “De premier van een land dat net zo groot is als de provincie Ancona daagt Tony Blair uit [...]. Achter hem schuilt het Oude Europa : dat van de as Parijs-Berlijn, van een achterhaald evenwicht tussen de machten en een bureaucratische visie op de relaties binnen de EU. Juncker is het tegenovergestelde van Blair : hij heeft geen charisma of politieke ambitie en zou zich tevreden stellen met orde houden in de groep van 27 en compromissen sluiten, met een afgewend gezicht”, schrijft het Italiaanse dagblad.
Balkenende, kampioen saaiheid
”Ik ben geen dwerg”, zei de Luxemburger in Le Monde, een verkapt antwoord aan de Italianen. Zijn bewijs : ”Ik onderhoud vriendschappelijke betrekkingen met Vladimir Poetin en ik ken de Chinese leiders al sinds een lange tijd”, verdedigt hij zich.
”Deze uitdaging van Juncker laat zich uitleggen als een poging om zich te wreken [uit naam van de Benelux] voor de manier waarop de Britten zich in 2004 verzetten tegen de voormalige Belgische president Guy Verhofstadt die toen de zetel van voorzitter van de Europese Commissie wilde innemen”, aldus de Spaanse krant El País in een hoofdartikel. ”Blair heeft er toen alles aan gedaan om de liberale Belgische kandidaat te blokkeren”.
Een ander lichtgewicht: Jan Peter Balkenende, de premier van Nederland. “De dagen van het inspirerend leiderschap zijn voorbij in de EU, visie wordt niet meer op prijs gesteld”, schrijft columnist Bert Wagendorp op ironische toon in De Volkskrant. “De grote jongens hebben geen zin in een bemoeial die echt presidentje gaat spelen […] Balkenende heeft meer te duchten van concurrenten van wie bekend is dat ze net zo saai en kleurloos zijn als hij, of nog erger. Een Jean-Claude Juncker is een droogkloot, een Paavo Lipponen eveneens. Herman Van Rompuy lijkt me ook geniaal saai, dus ook voor hem moet JP oppassen”, aldus Wagendorp.
Kortom, vat de Poolse krant Gazeta Wyborcza samen, Balkenende is zo saai dat geen enkele Europese hoofdstad hem als een geloofwaardige rivaal beschouwd. Maar misschien is het juist daarom wel, schrijft het Poolse dagblad, dat Jan Peter Balkenende alle kans heeft er met de hoofdprijs vandoor te gaan.
Sarkozy tegen Blair : "Jij bent de juiste persoon"
Ookal heeft Blair zijn kandidaatschap nog niet bekend gemaakt en blijft hij terughoudend, alles wijst erop dat hij aan het presidentschap denkt, en niet alleen tijdens het scheren, zoals Nicolas Sarkozy zei toen hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap van Frankrijk. Het is Nicolas Sarkozy geweest, toentertijd minister van Binnenlandse Zaken, die hem het idee in 2006 aan de hand deed. ”Jij bent de juiste persoon voor die post!”, zou deze hem gezegd hebben. Om zijn tevredenheid niet te tonen gaf Blair er de voorkeur aan te lachen. ”Hij vond het geweldig, gewoon geweldig!”, vertelt een van zijn medewerkers in Le Monde.Volgens de The Irish Times zal Blair het ook tegen een Ier moeten opnemen: John Bruton, voormalig premier (van 1994 tot 1997), die niet bekend staat om een sprankelend charisma. Hij heeft net aangekondigd dat ook hij kandidaat is, bericht het Ierse dagblad.
Tussen kandidaten die uit het niets opduiken en allerhande speculaties, is het handjeklap spelen begonnen, verzucht het Duitse weekblad Der Spiegel. ”Het gekonkel van de Europese leiders vindt zo’n beetje overal plaats [in Wenen], in Stockholm, tijdens de diners van het Londense Downing Street. in het kleine kantoortje van de Luxemburgse minister-president Jean-Claude Juncker en in de deftige kamers van de Franse president Nicolas Sarkozy”. Het oude systeem geldt nog altijd : ”Als je mijn kandidaat steunt, help ik de jouwe, en samen verslaan we de concurrentie. Kandidaten die gevaarlijk intelligent zijn, te moedig of zelfs populair worden meteen ter zijde geschoven”... Zoals voormalig woordvoerder van Blair Matthew Doyle het (in Le Monde) in herinnering brengt : ”Waarom zou je campagne voeren als de beslissing achter gesloten deuren genomen wordt door zevenentwintig personen?”
