Kies een taal
Sinds een paar maanden klopt een niet aflatende stroom meest jonge mannen en vrouwen, die net met de vlucht uit Griekenland zijn geland, aan bij een groot gebouw in Lonsdale Street in het hart van Melbourne. In dit jaren veertigpand is de vertegenwoordiging van de grootste Griekse gemeenschap in Australië gevestigd.
Het doet denken aan de grote gold rush aan het begin van de twintigste eeuw, mannen en vrouwen die in de hoop op een beter leven naar de andere kant van de wereld reizen. Maar anders dan de Grieken van vorige generaties zijn deze nieuwe emigranten opmerkelijk talentvol en beschikken ze over welverdiende titels in de moeilijkste vakken. "Het zijn allemaal mensen met een universitaire graad, ingenieurs, architecten, technici, leraren en bankiers, die er alles voor over hebben om aan het werk te gaan", vertelt Bil Papastergiades, advocaat en voorzitter van de gemeenschap. "Ze zijn ten einde raad. We zijn allemaal verbijsterd. Vaak hebben ze niet meer bij zich dan een tas. Hun verhalen zijn hartverscheurend en in ieder vliegtuig zitten er meer", laat hij The Guardian in een telefoongesprek weten.
Wanhopige Grieken die dolgraag willen verhuizen
De exodus is slechts een deel van het menselijk drama dat zich afspeelt in Griekenland, waar Europa's schuldencrisis begon. Sinds juni melden vertegenwoordigers van de Griekse gemeenschap dat zij overspoeld worden met brieven, e-mails en telefoontjes van wanhopige Grieken die dolgraag willen verhuizen naar een land dat gevrijwaard bleef van de turbulentie op de wereldmarkt en nu wordt gezien als het land van onbegrensde mogelijkheden. Alleen al dit jaar zijn 2.500 Griekse burgers naar Australië verhuisd hoewel overheidsbronnen in Athene melden dat nog eens 40.000 anderen ook "geïnteresseerd waren" in het opstarten van het lastige immigratieproces. In oktober trok een door de Australische regering georganiseerde "vakbeurs" in Athene, waarbij op 800 bezoekers werd gerekend, maar liefst 13.000 geïnteresseerden.
Nu Griekenland voor het vijfde opeenvolgende jaar klem zit in een recessie en het werkloosheidscijfer een recordhoogte van 18% heeft bereikt - waarvan een ongekende 42,5% wordt ingenomen door jeugdwerkloosheid - zal de brain drain naar verwachting alleen maar toenemen. De Australische economie daarentegen zal in 2012 naar verwachting met 4% groeien. "Ik hoor de mensen vaak zeggen dat ze hun kinderen daar gewoon niet willen laten opgroeien", vertelt Papastergiades. "Onlangs werd ik gebeld door een Griekse loodgieter die al acht maanden niet gewerkt had. Omdat hij drie kinderen heeft, was hij zo wanhopig dat hij erover dacht zelfmoord te plegen."
"Stress van de dagelijkse strijd om te overleven"
Tessie Spilioti is een van de mensen die al naar Australië verhuisd is. "Er is geen plek ter wereld die aan Griekenland kan tippen, en ik mis het land en mijn vrienden elke dag", vertelt ze. Spilioti groeide op in Australië voordat ze 27 jaar geleden naar Athene verhuisde. "Maar Australië is een positief land. Het is een land van overvloed, je hebt altijd het gevoel dat er volop kansen liggen", zegt ze enthousiast. "Dat ontbreekt in Griekenland volledig. In plaats daarvan zijn de mensen er in paniek, er heerst een slechte sfeer, de mensen zijn moedeloos en het lijkt wel alsof de noodtoestand in het land is uitgeroepen. Ik had nooit gedacht dat ik zou vertrekken maar vanwege de stress van de dagelijkse strijd om te overleven met zich meebracht, wist ik dat het moeilijk zou worden om er verder te komen."
Naar verwachting zullen er als gevolg van de grote Griekse economische crisis twee generaties verloren gaan. De nieuwe diaspora zal volgens experts zeker bestaan uit jongere, goed opgeleide, meertalige Grieken die niet langer kunnen overleven in een land waarvan de economie een vrije val maakt, deels veroorzaakt door de schrijnende bezuinigingsmaatregelen die Griekenland moest nemen in ruil voor hulp.
Een recent onderzoek van de universiteit van Thessaloniki laat zien dat de overgrote meerderheid van de Grieken nu uitkijkt naar werk in het buitenland, waarbij de jongere generatie zelfs op weg gaat naar landen las Rusland, China en Iran. De meeste ondervraagde personen hadden niet eens geprobeerd in het binnenland werk te vinden omdat ze geen toekomst zien in een economie waarin ten minste de komende tien jaar de broekriem nog stevig zal moeten worden aangehaald.
In Melbourne zijn meer dan 300.000 Grieken
Andere Grieken die in de vijftiger en zestiger jaren door armoede en oorlog gedwongen naar Australië vertrokken, zijn verbijsterd. Jarenlang werd er op de diaspora neergekeken. De opeenvolgende regeringen in Athene weigerden etnische Grieken in het buitenland zelfs stemrecht te geven, zelfs in plaatsten als Melbourne waar de welvarende Griekse gemeenschap meer dan 300.000 zielen telt. Om de getalenteerde jeugd uit hun vaderland en masse hier te zien neerstrijken, waarbij de meesten bereid zijn ieder baantje aan te nemen dat ze kunnen krijgen, is een ruwe confrontatie met de werkelijkheid.
"Velen zien hun dromen in duigen vallen", zegt de 48-jarige Litsa Georgiou, die vorig jaar met haar peuterdochter en Atheense echtgenoot naar Sydney verhuisde. "De gemeenschap is in shock." "Veel mensen hoopten naar Griekenland terug te keren... in plaats daarvan hoor je iedere dag wel weer van iemand die de 22 uur durende vlucht heeft genomen om naar hier te verhuizen. Het is verschrikkelijk te bedenken dat het nog tien jaar zal duren voordat Griekenland ook maar weer enigszins begint op te krabbelen."
Eurozone crisis
Ieren en Portugezen zoeken heil in andere contreien
*Ter inleiding van een serie over emigratie in crisistijd [schrijft The Guardian](http://www.guardian.co.uk/world/2011/dec/21/europe-migrants-crisis-irish-portuguese): "Sinds haar oprichting is de Europese Unie altijd een toevluchtsoord geweest voor mensen die wilden ontsnappen aan oorlog, vervolging en armoede in andere delen van de wereld. Maar nu de EU wordt geconfronteerd met wat de Duitse bondskanselier Angela Merkel haar 'zwaarste beproeving' sinds de Tweede Wereldoorlog noemt, lijkt er een kentering te zijn ingetreden. Een nieuwe stroom migranten verlaat het continent, die dreigt uit te groeien tot een stortvloed als de schuldencrisis blijft verergeren*".
Het zwaarst getroffen zijn Ierland, Griekenland en Portugal. Al deze landen hebben de afgelopen twee jaar te maken gekregen met reddingsoperaties van de EU en het IMF, en met draconische bezuinigingsmaatregelen. “In Ierland, waar 14,5 procent van de bevolking werkloos is, is de emigratie sinds 2008 gestaag toegenomen, het jaar waarin de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers failliet ging en de bodem onder de Ierse huizenmarkt wegviel. In de twaalf maanden tot aan april dit jaar zijn 40.200 Ierse staatsburgers vertrokken, tegen 27.000 een jaar eerder, aldus het Ierse Bureau voor de Statistiek.”
Minstens 10.000 Portugezen zijn naar de vroegere Portugese kolonie Angola verhuisd, of naar Mozambique of Brazilië. Volgens statistieken van de Braziliaanse overheid is het aantal Portugezen in het land gestegen van 276.000 in 2010 naar bijna 330.000 nu.**
