Orbán afschudden is hoofdbreker voor EU

**Viktor Orbán kreeg anderhalf jaar de tijd om zijn speelruimte binnen de Europese politiek te creëren. Dat is niet alleen gênant voor de Hongaren maar ook voor de Westerse regeringen die niet goed weten wat ze met hun voormalige bondgenoot aanmoeten.

Een vriend vroeg me of het Westen Orbán kan doen vallen. Ze deden dat tenslotte ook met de Italiaan Berlusconi en de Griek Papandreou. Hun plek werd ingenomen door betrouwbare mensen, technocraten uit de financiële wereld, voorspelbaar en redelijk. Het risico was enorm aangezien het om twee landen uit de eurozone ging en Brussel (in werkelijkheid Berlijn en Parijs) vreesde dat de politieke en economische onzekerheid schadelijk zou zijn voor de stabiliteit in de hele eurozone. Ze redden wat ze nog redden konden.**

Moeilijk om van "buitenaf" een premier te doen aftreden

**Maar Hongarije maakt geen deel uit van de eurozone en alleen de Oostenrijkse banken maken zich ongetwijfeld veel zorgen om Hongarije. Dat de Europese Commissie gisteren dreigde met strafmaatregelen tegen Hongarije laat zien dat de extreme pogingen van de Hongaarse regering om aan de macht te blijven en haar onorthodoxe economische beleid, Brussel serieus verontrusten.

Maar de "Hongaarse zaak" kost heel wat hoofdbrekens: het is immers niet gemakkelijk om van "buitenaf" een premier te doen aftreden. Hij werd tenslotte gekozen met een tweederde meerderheid van de zetels in het parlement. Bovendien is de oppositie ingestort. Wat je er ook van mag denken, het democratische mandaat is belangrijk in de lidstaten van de Europese Unie. Daaraan dankt iedere politicus immers zijn macht.

Technocratische regeringen worden alleen als tijdelijke maatregel, en alleen in gevallen van uitzonderlijke nood ingezet. Want zelfs in het Westen worden ze door politici gewantrouwd. Zij doorliepen immers niet alle echelons van het politieke leven en ze ontvingen hun mandaat niet van de kiezers. In het geval van Hongarije moet er daarbij ook nog rekening worden gehouden dat teveel druk juist contraproductief kan zijn, en koren op de molen kan zijn van Jobbik [de Hongaarse extreemrechtse partij].**

In het politieke Europa heeft men een kort geheugen

**Op dit moment wordt er waarschijnlijk gebroed op twee mogelijke scenario's voor Hongarije. De eerste - en de waarschuwing van Brussel wijst daarop - is dat Viktor Orbán nog een kans krijgt als hij zich flexibeler opstelt over de wet op de Centrale Bank [waarmee de overheidscontrole wordt vergroot] en de pensionering van rechters [wat gezien wordt als een manier om de rechterlijke macht op te schonen]. En vooral als hij bereid is zijn economische beleid te herzien voor de onderhandelingen met het IMF. Ze zullen hem zeker niet met open armen ontvangen, maar in het politieke Europa heeft men een kort geheugen. Denk alleen maar eens aan de verontwaardiging die de Oostenrijkse kanselier Wolfgang Schüssel teweegbracht toen hij in 2000 een regeringscoalitie vormde met de Vrijheidspartij van Jörg Haider. Het schandaal werd gesust en Schüssel regeerde tot 2007 ongestoord verder.

Als het voor de huidige regering moeilijk of onrealistisch blijkt om de publieke opinie de gevraagde beleidswijziging te doen slikken, dan is er ook een tweede scenario mogelijk: via het netwerk van de EVP [Europese Volkspartij waarvan het Fidesz van Orbán lid is], zal er geprobeerd worden iemand van binnen Fidesz te vinden die de plek van de regeringsleider kan innemen. Maar er worden hiertoe nog geen pogingen gedaan, en we mogen ons geen illusies maken, want dit is echt het ultieme rampenscenario.**

Standpunt

"Vergissing van westerse staatshoofden"

In het licht van het vooruitzicht dat de EU Hongarije sancties zal opleggen, vergelijkt het rechtse dagbladMagyar Nemzet de sociaal-liberale pers met Hongaarse stalinisten “die zich met zoveel haat tegen hun vaderland hebben gekeerd. Het is toch ten hemel schreiend dat linkse journalisten een gat in de lucht springen dat ons land onder vuur ligt en op de vingers wordt getikt”. Het dagblad doet daar zelfs nog een schepje bovenop door te beweren dat “zelfs Europees commissaris Olli Rehn objectiever is dan Hongaars links, omdat hij immers heeft toegegeven dat het optreden van de EU tegen Boedapest vanwege het overtreden van de begrotingsregels verbazingwekkend is”. De eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken had slechts gesteld dat het verbazingwekkend zou lijken om Hongarije te bestraffen terwijl het begrotingstekort in 2011 onder de 3 procent zou liggen, maar dat dit cijfer in wezen te wijten is aan de nationalisering van een particulier pensioenfonds.

*Maar, meent Magyar Nemzet, noch de Europese Commissie, noch de Verenigde Staten die de regering van Orbán ook bekritiseren “zien het boemerangeffect dat wij duidelijk voelen: de Hongaren zullen de aanvallen tegen de regering beschouwen als aanvallen tegen het land zelf*.”

Deze mening wordt gedeelddoor het Hongaarse weekblad Revista 22: “*De grootste vergissing van de westerse staatshoofden zou zijn om te denken dat zij Orbán net zo zouden kunnen behandelen als zij Silvio Berlusconi en Giorgos Papandreou hebben behandeld. Orbán heeft namelijk de onvoorwaardelijke steun van president Pál Schmitt en is in 2010 gekozen door een overgrote meerderheid van de Hongaren. De buitenlandse druk om Orbán af te zetten is nu de katalysator geworden van de huidige en historische frustraties van de Hongaren, wat veel ernstigere gevolgen voor de EU kan hebben, zoals de opkomst van de extreemrechtse partij Jobbik*”.**