Kies een taal
“56 kranten uit 45 landen hebben het iniatief genomen om met één stem te spreken door middel van éénendezelfde hoofdartikel”, een idee van The Guardian. “We doen dit omdat de mensheid wordt geconfronteerd met een crisis”, aldus het commentaar. “De politici die in Kopenhagen samenkomen hebben de mogelijkheid om het oordeel te beïnvloeden dat de Geschiedenis over onze generatie zal vellen”.
Maar een wereldomvattende overeenkomst over de reductie van CO2-uitstoot tussen de 192 aanwezige landen is nog allesbehalve zeker. En zelfs al zou er een overeenkomst komen, waarschuwt de wetenschapper James Hansen in The Guardian, dan zou deze zo onvolledig zijn dat men beter weer helemaal opnieuw zou kunnen beginnen. “Als het weer net zo’n akkoord als Kyoto wordt, dan zal men jarenlang bezig zijn men het ontcijferen wat het eigenlijk precies betekent”. Voor de directeur van het Goddard instituut dat ruimte-onderzoek doet voor de NASA, is klimaatverandering net als nazisme of slavernij: “het soort dingen waarover geen compromis mogelijk is”.
Twee scnenario zijn mogelijk, aldus het Poolse dagblad Polityka. Het zwarte scenario, dat door de Amerikaan Bruce Bueno de Mesquita is uitgewerkt in het boek The Predictioneer’s Game, is gebaseerd op de theorie van het spel en de vrees dat landen slechts hun eigen belangen nastreven en steeds minder geneigd zijn om overeenstemming te bereiken. Het andere scenario, dat uiteengezet is door de Elinor Ostrom, Nobelprijswinnares economie, in een rapport voor de Wereldbank, is een overeenkomst tussen lokale initiatieven en samenwerking tussen steden en regio’s in de wereld met als doel een combinatie te vinden tussen een hoge levensstandaard, milieubescherming en lage CO2-uitstoot.
Een politie-agent voor het klimaat
Hoe het ook zij, een overeenkomst zou moelijk te zijn om in de praktijk te brengen. Zoals de columnist Martin Ådahl opmerkt in het blad Fokus, is het Kyoto-protocol, dat meer binden is dan de tekst waarover in Kopenhagen gedebatteerd wordt “niet ten uitvoer gebracht door de landen die het hadden ondertekend”. Zo heeft Canada “die had beloofd de uitstoot voor 2012 met 6% te verlagen, deze juist met 28% verhoogd”.
Hoe moeten de landen die hun CO2-doelstellingen niet halen, gestrafd worden?”, vraagt de Franse krant Libération zich af. “Er moet een wereldomvattende politie-agent voor het klimaat in het leven worden geroepen” om te controleren of de beloftes wel worden nagekomen. Maar in het aanwijzen of op poten zetten van zo’n “supranationationaal orgaan” dat adequaat is voor deze taak, ligt nu juist de moeilijkheid. Particuliere bedrijven? VN-instellingen? Angel-Saxische landen willen graag dat de Wereldbank deze taak op zich neemt, anderen willen dat het Wereldfonds voor het Milieu (Global Environment Facility) dit doet. “Een Internationaal CO2-fonds zou hiervoor opgezet kunnen worden”, aldus Martin Ådahl in het Zweedse blad Fokus. Zo’n instelling geïnspireerd op het model van Bretton Woods voor de economie zou tot taak moeten hebben “de uitstoot te controleren, de regionale markten te surveilleren en een strafsysteem op te zetten, naar het voorbeeld van de regels voor vije markt van de Wereldhandelsorganisatie”. En in elk geval “hebben diplomaten hier niets te zoeken, economen moeten hierbij worden ingezet. Diplomaten denken slechts over komma’s en bijvoeglijk naamwoorden, ze maken heel weinig diagrammen en grafieken. Laten we de politici maar de criteria laten bepalen en de economen het werk vervolgens laten doen”.
Het is beter om te investeren in hernieuwbare energie
De pers heeft niet alleen twijfels over de klimaattop. Ook bij de klimaatverandering zelf worden steeds meer vraagtekens gezet. In het NRC Handelsblad hekelt de schrijver Leon de Winterin een lang opinie-stuk de “messianistische gedachte dat de mensheid […] tegen zichzelf in bescherming genomen moet worden”.”Sinds 1998 stijgt de temperatuur op aarde niet meer”, schrijft hij, op basis van gegevens die door de meeste wetenschappers bekritiseerd zijn. “Voordat wij ons via de conferentie in Kopenhagen verbinden aan […] een dramatische beknotting van het vrije verkeer van mensen en goederen, moet de onderste steen boven komen […]. Maar die onderste steen lijkt bedreigend te zijn voor individuen en organisaties […] die er belang bij hebben dat Climategate wordt weggewuifd”, in verwijzing naar de discussie over uitgelekte emails waaruit blijkt dat wetenschappers willens en wetens gegevens terzijde hadden geschoven die hun klimaatveranderingstheorie tegenspraken. In plaats van te focussen op CO2, is het beter om de aandacht te verleggen naar “andere broeikasgassen […] waterdamp en de regulerende effecten van wolken[…] zonnevlekken en oceaanstromingen en variaties in de stand van de aardas – ofwel, een uiterst complex spel van factoren die nauwelijks in computermodellen zijn te vangen”.
De Deense Bjørn Lomborg is dezelfde mening toegedaan. Het plan om belasting te heffen op CO2-uitstoot, is als “het paard achter de wagen spannen”, aldus een wetenschapper in het Tsjechische dagblad Hospodářské Noviny. Het zou volgens hem beter te zijn om te investeren in hernieuwbare energiebronnen. Wat er écht op het spel staat in Kopenhagen is: “a) het zoeken naar manieren om energie te verplaatsen van zon- en windrijke regionen naar de regionen met de hoogste bevolkingsdichtheid; en b) het vinden van een opslagsysteem zodat de wereld in energie kan voorzien, zelfs als de zon niet schijnt en de wind niet waait”.
