Kies een taal
Afgelopen 7 december heeft de Europese Unie besloten om het vrijhandelsakkoord met Servië te laten ingaan, dat sinds anderhalf jaar werd geblokkeerd door Nederland. Deze ontdooiing is een stap in de richting van de toepassing van de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) die werd ondertekend in 2008 en die de wachtkamer vormt voor toetreding.
Maar het dagblad Politika merkt op dat er nog een lange weg te gaan is voor de SAO echt van kracht kan worden. De belangrijkste voorwaarde, brengt het dagblad ons in herinnering, is "de volledige medewerking met het Joegoslaviëtribunaal (ICTY) en de pogingen die worden gedaan om generaal Mladic [de voormalig legerchef van de Bosnische Serviërs die wordt beschuldigd van genocide] te arresteren".
Definitieve status van Kosovo kan nog jaren duren
"Servië moet ook het probleem oplossen van de definitieve status van Kosovo", meent Politika. "Maar wat zal deze status zijn? In elk geval één waar Servië zich in kan vinden. Dat kan nog jaren duren, misschien wel tientallen jaren. Maar het is niet erg waarschijnlijk dat Servië kan toetreden tot de EU voordat dit probleem is opgelost".
De situatie in Bosnië-Herzegovina zal ook meewegen in de onderhandelingen. "De gebrekkige samenwerking met de centrale autoriteiten in Sarajevo, waar de premier van de Servische Republiek [een van de twee entiteiten waarin Bosnië-Herzegovina is verdeeld] Milorad Dodik blijk van geeft, doet de vraag rijzen welke drukmiddelen Belgrado tegen hem kan gebruiken", merkt Politikaop. "Maar het echte probleem is de instabiliteit die inherent is aan Bosnië-Herzegovina, én de afwezigheid van nieuwe ideeën vanuit de internationale gemeenschap" om deze op te lossen.
De grote EU-landen zijn uitbreiding moe
Die afwezigheid van ideeën is ook voelbaar in Brussel. Want, schrijft de krant ironisch, "de charismatische persoonlijkheid van de nieuwe president van de Unie" en "de rijke dipolimatieke ervaring van de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken", geven wel aan dat degenen die deze hebben benoemd geen zin hebben om veel te veranderen wat betreft de uitbreiding. De grote landen van de EU zijn de uitbreiding moe, en voorlopig laten ze geen teken zien dat deze vermoeidheid van voorbijgaande aard is.
Toch, verzekert het dagblad Danas, heeft Servië veel vooruitgang geboekt. "Het parlement werkt doeltreffender, de hervorming in de rechtspraak is niet meer alleen een dode letter, de onafhankelijkheid van de instellingen groeit gestaag en er ontstaat een politieke consensus over het nut van toetreding tot de EU".
Serviërs zullen het meest van vrijhandelsakkoord profiteren
Toch blijven de zevenentwintig verdeeld over het te volgen parcours. "Nederland, Duitsland en misschien Frankrijk en Groot-Brittannië, menen dat Servië zich geen kandidaat zou moeten stellen zolang de ministerraad niet heeft besloten over de SAO, en in elk geval niet voor juni 2010", preciseert de krant. "Tenzij Ratko Mladic tussentijds wordt gearresteerd. Aan de andere kant zijn Italië, Spanje en Griekenland van mening dat er geen reden is om te wachten en dat Belgrado op dezelfde trein zou moeten stappen als Montenegro en Albanië, waarvan de kandidaatsstelling in Brussel is aangekomen".
In deze context, meent Politika, "is het belang van Servië dat het zich concentreert op de economische integratie om een betere concurrentiepositie te verwerven, investeerders aan te trekken en de groei te stimuleren". En het vrijhandelsakkoord biedt hiervoor mogelijkheden. "De Servische burgers zullen hier ongetwijfeld het meest van profiteren", schrijft het dagblad Blic, dat het accent legt op de ruime versoepeling van het douanebeleid. "De eerste sectoren waar de prijsverlagingen voelbaar zullen zijn, zijn de landbouw- en voedselsector, textiel, de houtindustrie en de meubelhandel. Het vrijhandelsakkoord zal ook invloed hebben op de concurrentie van Servische bedrijven onderling, wat de prijzen zal doen dalen. Het zal de deuren openen voor buitenlandse investeringen en gunstig uitpakken voor de export".
Burenruzie
Belgrado en Sofia in onmin wegens over Kosovo
De Servische autoriteiten zijn niet gecharmeerd van de houding van Bulgarije bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Het hof moet besluiten of de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo van 17 februari 2008 wel “legaal” was. Bulgarije is van mening dat “zo’n onafhankelijkheidsverklaring niet in strijd is met het internationaal recht”. Volgens het Bulgaarse dagblad Sega is die houding “typerend voor de Bulgaarse neiging om de Serviërs in de rug aan te vallen wanneer zij het moeilijk hebben”, aldus deze krant. “Sofia en Belgrado hebben de laatste twee honderd jaar steeds tegenover elkaar gestaan”, verwijzend naar de twee wereldoorlogen en het balkanconflict. Zal de Europese Unie erin slagen om hun de strijdbijl te laten begraven? Volgens Sega steekt Belgrado het niet onder stoelen of banken dat het land een “soort van leider in het gebied” wil worden, een ambitie die door de toetreding van Bulgarije begin 2007 een flinke klap heeft gehad.
