Hoop gloort in Thessaloniki

Het noodlijdende Griekenland verstart en treurt over de recessie en het verlies aan autonomie. Maar in het oosten van het land in Thessaloniki schieten nieuwe bedrijven uit de grond. Een reportage van Die Zeit, op bezoek bij Grieken die de mouwen opstropen en van het land proberen te leven.

Gepubliceerd op 8 maart 2012 om 16:40

*De helrode vloeistof klotst tegen de rand van het glas. Schudden, ruiken, proeven, spoelen – en weer uitspugen. Stellios Boutaris probeert de nieuwste cuvée van wijnhuis Kir-Yanni. “Dat wordt wel wat!”, zo verheugt hij zich over de rosé waarmee hij Noord-Europa wil veroveren. “Duitsland is een wijnland, daar zullen zeker kopers zijn*.”

In het plaatsje Yannakohori, op een uur ten westen van Thessaloniki, is het optimisme goed te begrijpen. Over het wijnbouwgebied Kir-Yanni schijnt een zacht winterzonnetje. Boven het bleke groen van de velden ligt sneeuw op de toppen van de bergen.

Hier ontstaat wat Stellios Boutaris het nieuwe maatschappijmodel voor Griekenland noemt: “Wat wij kunnen, moeten wij heel goed doen.” Een goede wijn maken, bijvoorbeeld. Retsina, het beruchte drankje van de Griek om de hoek – dat is verleden tijd. Kir-Yanni levert aan toprestaurants in Athene en Thessaloniki – en in toenemende mate aan klanten in het buitenland.

Kir-Yanni wordt een begrip. Het nieuwe Griekenland ontstaat in dit Macedonische dorp en in de straten van de districtshoofdstad Thessaloniki. Het wordt gedragen door Grieken die ieder geloof in de staat hebben verloren. Misschien is het daarom dat dit Griekenland in Athene zo moeilijk te vinden is, tussen de ouderwetse vakbondsbazen, de corrupte politici die uit bezorgdheid voor hun achterban hervormingen tegenhouden en de afgevaardigden, die miljoenen euro's naar het buitenland sluizen. Laten we de Grieken maar eens opzoeken die liever hun eigen broek willen ophouden.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Deze man is pas nadat hij de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt in dit kantoor op het stadhuis terechtgekomen. Het is Yannis Boutaris, de vader van Stellios. Tot een paar jaar geleden gaf hij zelf nog leiding aan het in 1996 gestichte wijngoed. Daarna ging de nu 69-jarige in de politiek, en werd hij dik een jaar geleden burgemeester van de op één na grootste stad van Griekenland. Als succesvol zakenman, als iemand die van zijn eigen kracht uitgaat, als anti-politicus.**

"We verkopen onszelf en onze producten niet goed genoeg"

*Yannis Boutaris is geliefd bij de burgers en bij bezoekers uit de Europese Unie. Dat heeft te maken met zijn hervormingen. Op het gemeentehuis heeft Boutaris grote schoonmaak gehouden, de bureaucratie teruggedrongen en voor iedere ambtenaar een arbeidsplaatsomschrijving laten maken. Zodat iedereen weet, waar hij of zij voor nodig is. “Dat is mijn grootste uitdaging!*” zegt hij. De verwachting is, dat hij de gefrustreerde inwoners van Thessaloniki nieuwe hoop zal bieden.

Deze stad aan de Middellandse Zee was ooit het Manchester van Macedonië. Maar de textielfabrieken, leerlooierijen en wolververijen zijn na de val van het IJzeren Gordijn naar het Noorden verdwenen - naar het voormalige Joegoslavië en Bulgarije. Het door sommige Duitse ministers openlijk aanbevolen vertrek van Griekenland uit de euro helpt dan niet veel. Want goedkope massaproducten voor de export heeft Thessaloniki helemaal niet te bieden.

Waarvan moet deze stad in de toekomst dan leven? "Small is beautiful!", zegt Boutaris. De Grieken zouden zich op kleine dingen moeten richten, die zij goed beheersen. Die zouden ze dan echt perfect moeten produceren. “Wij verkopen onszelf en onze producten niet goed genoeg.” Boutaris zegt een voorbeeld te nemen aan de Italianen, die goed op de kwaliteit zouden letten.

Velen zijn het daarmee eens. Op een economencongres niet ver van het stadhuis zijn ondernemers uit Noord-Griekenland bijeen. Hier is weinig te horen van het Atheense gejammer over de bezuinigingsprogramma's van de Europese Unie en het Internationale Monetaire Fonds. Het is een congres dat zich kant tegen de verstarring van de hoofdstad Athene en tegen de handelingsonbekwame centrale staat. Hier hoor je liberale kritiek op een uit zijn voegen gegroeide overheid.**

Het vage beeld van Thessaloniki moet opgefrist worden

*"Onze crisis is de staat",” zegt economieprofessor Moise Sidoropoulos. “We willen geen zakenmensen, die bescherming van de staat opzoeken, we willen ondernemers, die de markt opgaan en vechten*.” Dat klinkt moedig. Maar waaruit zou de markt van de Grieken dan moeten bestaan?

Moise Sidoropoulos komt met een respectabele lijst. De grote vloten van de Griekse reders moeten door belastingverlagingen worden teruggelokt naar Griekenland. Er moeten alternatieve energiebronnen worden aangeboord: wind en zon heeft Griekenland in overvloed. Griekenland beschikt over een kleine, maar slagvaardige farmaceutische industrie, die is gespecialiseerd in genetica. De landbouw moet meer kwaliteitsproducten gaan exporteren, en visfokkerijen moeten de overbeviste zeeën ontlasten. De belangrijkste tak van de economie is echter het toerisme, die baat heeft bij de schoonheid van het land.

Dat ziet Yannis Boutaris precies zo. Als burgemeester probeert hij het vage beeld van Thessaloniki in het buitenland heeft, op te frissen. Hij heeft vliegtuigmaatschappijen ervan overtuigd directe verbindingen met zijn stad op te zetten. De bezoekersaantallen stijgen snel. Hij probeert cruiseschepen aan te trekken. Onlangs bezocht Boutaris Hamburg om te leren van de successen van die stad.

Ook het wijngoed Kir-Yanni staat model voor de mengeling tussen idylle en moderniteit. Zijn zoon heeft niets meer van een knorrige Griekse landheer. Hij bezoekt wijnbeurzen in Europa en Amerika, en wil zijn wijn nu ook in China gaan verkopen. Onlangs heeft hij ook e-shopping ingevoerd. De wijn van Kir-Yanni komt via een muisklik in huis. Zo kan het nieuwe Griekenland eruit zien.**

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp