Nieuws Een visie op Europa - deel 1
De ontvoering van Europa, door Rembrandt

Europa is een 52-jarige glansloze dame

Afgekeurd door de kiezers, voorzien van kleurloze politici en allesbehalve sexy: de EU heeft een imagoprobleem. Filosoof Wolfram Eilenberger gaat op zoek naar de werkelijke reden voor de terneergeslagenheid ten aanzien van Europa en belicht daarbij mythe en werkelijkheid.

Gepubliceerd op 28 december 2009 om 15:11
De ontvoering van Europa, door Rembrandt

De Europese Unie heeft een ernstig imagoprobleem, daar kan geen twijfel over bestaan. De voornaamste reden voor dit schandaal zou wel eens kunnen worden veroorzaakt door het mythische beeld dat ons continent van het begin af aan al van zichzelf placht te schetsen. Niets heeft het publieke aanzien van de EU meer geschaad dan de cultureel diep gewortelde en door de politiek nog altijd gebezigde identificatie van de statenbond met een losjes geklede maagd uit de Griekse mythologie, Europa, aan wier veelzijdige aantrekkelijkheden zelfs de machtigste goden geen weerstand konden bieden. Deze mythische (mannen)fantasie zorgt tot op de dag van vandaag voor de onvermijdelijk teleurstellende discrepantie tussen de wens en de dagelijkse vervulling daarvan. In de zogenaamde werkelijkheid zag Europa namelijk in 1957 het licht, op basis van het Verdrag van Rome. Ze is intussen dus 52 jaar oud. En dat is voor een vrouw nu eenmaal geen gemakkelijke leeftijd.

Natuurlijk, ze heeft een goede opleiding en een verzorgde verschijning, ze spreekt meerdere vreemde talen vloeiend, is financieel onafhankelijk, een intelligente niet-rokende vrouw met oog voor de ontwikkelingen in de wereld, ze is gezond en reist graag, heeft gevoel voor humor en voor de mooie dingen in het leven, maar als je dat in een contactadvertentie zet en je eindigt met de leeftijd (52), dan zou de respons wel eens behoorlijk kunnen tegenvallen.

Europa is goed opgeleid, intelligent en financieel onafhankelijk

Als vrouw van 52 maak je geen enkele kans bij audities. En als je al een rol weet te bemachtigen in een serie, dan ben je op prime time te zien als vrouwelijke commissaris met een alcoholprobleem en een scherpe tong, maar dat is uiteraard in overdrachtelijke zin bedoeld. Mocht u deze diagnose een beetje cynisch vinden klinken, dan kunnen we er nog aan toevoegen dat dit niet alleen de criteria zijn die door mannen worden gebruikt bij hun eigen fantasie, maar bijvoorbeeld ook door hoofdredacteuren bij het maken van hun tijdschrift, en vooral om criteria, die u, waarde lezer, gebruikt als basis voor uw aankoopbeslissingen in de tijdschriftenwinkel.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Het gebrek aan belangstelling wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de levensfase van vrouwen boven de 50. Waar moeten zij nu nog van dromen? De kinderen zijn meestal het huis uit, de relatie met de partner wordt in het gunstigste geval gekenmerkt door een vredig desinteresse, nadat de ooit zo opwindende voordelen van het verbond aanvankelijk vertrouwd voelden, maar uiteindelijk aan kracht hebben ingeboet. De unie is een beetje verwaterd geraakt. Vrouwen van boven de 50 hebben ook in het werkende leven de grote carrièresprongen al achter de rug. Ze zijn in goeden doen en drukken jongere familieleden graag een briefje van 20 euro in de hand, waarmee de afwachtende houding kan worden beschreven, die een meerderheid van de Europeanen heeft ten opzichte van hun Unie.

Europa treedt ons in haar felblauwe betuttelende gewaad tegemoet

Daar is Europa zelf niet geheel onschuldig aan. Nuchter en doortastend treedt ze ons in haar felblauwe, betuttelende gewaad tegemoet, meestal onder het uiten van vermaningen en toevoegsels, terwijl ze feitelijk alleen maar het allerbeste met ons voor heeft. Europa is een mix van tante Pastellia (uit Pippi Langkous) en Angela Merkel. Uiteraard staat deze toestand model voor een hemeltergende onrechtvaardigheid, vooral als we bedenken dat vrouwen boven de 50 een absoluut dragende rol in onze samenleving spelen.

Zo blijven we dus eeuwig teruggeworpen op het mythische beeld van Europa: de vitale oppergod Zeus, echtgenoot van Hera (het prototype van een vrouw boven de 50), zit op berlusconiaanse wijze achter een jong, gewillig grietje uit de provincie aan, krijgt haar te pakken, verwekt bij haar drie kinderen en geeft haar vervolgens als echtgenote weg aan een kinderloze regent in de regio, wat Europa zonder zich te beklagen over zich heen laat komen. Voortaan kan ze genieten van een even saai als vredig bestaan binnen haar eigen grenzen.

Leren houden van Europa's saaie alledaagsheid

En wat dan nog? Zou dat niet een geslaagd perspectief zijn voor de toekomst van de EU, die immers van ons allemaal is? Een vredig samenleven, zonder verdere behoefte aan avontuur of expansie; geschiedenis schrijven, zonder domme dingen te doen? Oh ja, dat zou toch mooi zijn. Voor onze medeburgers wordt het nog wel een hele toer om een rijp Europa werkelijk op waarde te leren schatten. Het betekent niets meer of minder dan dat we haar eigen, verregaande saaie alledaagsheid leren aanvaarden en daar zelfs van gaan houden - en dat is, zoals bekend, de ultieme uitdaging.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp