Volgens het British Journal of Medecine is de kerstman een slecht voorbeeld voor de jeugd. DR

De kerstman: liever kwijt dan rijk

De kerstman is in de westerse wereld een kindervriend en sinds mensenheugenis een mediahype, maar wordt ook vaak bekritiseerd. De oude grijsaard met witte baard zou volgens sommigen een slechte invloed hebben op kinderen: een heidens icoon, een ambassadeur van het kapitalisme, een schaamteloze levensgenieter... de Europese media winden er geen doekjes om.

Gepubliceerd op 24 december 2009 om 15:58
Volgens het British Journal of Medecine is de kerstman een slecht voorbeeld voor de jeugd. DR

Is de kerstman een stuk vuil, zoals in een beroemd Frans toneelstuk wordt gezegd? Voor de Roemeense kerk zit deze uitspraak er niet veel naast. "Sommige personnages moeten zich bij hun symboolfunctie houden", aldus een woordvoerder van de aartsbisschoppen in de Roemeense krant Gândul. In een persbericht dat vlak voor kerst is uitgestuurd, verdedigen de bisschoppen de kerstman wel "als religieus symbool" maar betreuren ze "dat de kerstman een consumptiegoed is geworden, dat een egoïstisch materialisme verpersoonlijkt". In een boodschap die geadresseerd werd tot de autoriteiten en gelovige Roemeense orthodoxen, onderstreept de aartsbisschop Daniel dat "de echte kerstgedachte moet worden gezocht in de terugkeer naar christelijke waarden".

In Tsjechië wordt ook steeds meer betreurd dat dit christelijke feest steeds meer gedomineerd wordt door de kerstman, en dat het kindeke Jezus steeds meer op de achtergrond komt. "Het kindeke Jezus en andere Tsjechische kersttradities maken deel uit van onze identiteit", aldus Eva Fruhwirtová in de krant Lidové Noviny, initiatiefnemer van een anti-kerstmanpetitie die is overhandigd aan de premier Jan Fischer.

Kerstman leert ons berekende gehoorzaamheid en hypocrisie

"Hij verkoopt van alles: auto's, pennen, geweren, crèmes, sigaretten, autobanden, zeep, koffie etc [...] De kerstman is de wereldwijde salesman van het kapitalisme", aldus Jean-Jacques Delfour in een opinieartikel in Libération getiteld "Waarom ik de kerstman haat". "De christelijke drie-eenheid, die bestaat uit de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, wordt vervangen door een andere drie-eenheid: het kapitalisme (op de plaats van god), een universele promotie-agent (de kerstman) en een massa consumenten. Een kerstcadeau is liefde in de vorm van een consumptiegoed", aldus deze professor filosofie. Nog een reden om de kerstman te haten: hij veroorzaakt "bij volwassenen een kinderachtige regressie by proxy", hij indoctrineert kinderen met het idee dat "overvloed van spullen zaligmakend is" en "leert ons conformistisch gedrag, berekende gehoorzaamheid en hypocrisie". Libération haalt er ook een psycho-analytische uitleg bij, zoals in een gedicht van Clement Moore (1820): "De kerstman is een penis die moeder het huis binnendringt, wiens schoorsteen de vagina is, de haard de baarmoeder, en de cadeau's de voortgebrachte kinderen. Dit verklaart ook de opgezwollenheid en de rode kleur [van de kerstman] en de viering van de geboorte van Christus...".

Nieuwsbrief in het Nederlands

Een gevaar voor de volksgezondheid

Volgens anderen zou de kerstman een gevaar zijn voor de volksgezondheid. In het British Medical Journal, veroordeelt de wetenschapper Nathan Grills de slechte invloed die de kerstman op de volksgezondheid zou hebben omdat hij junk food zou promoten. Veel Europese kranten hebben op zijn artikel gereageerd. Volgens Le Figaro zou het "gepast zijn om de kerstman te laten afslanken, hem een lichte gelaatskleur te geven in plaats van zijn rode teint die zijn aard van levensgenieter verraadt [...] om hem zijn arreslee te laten staan en de cadeautjes kwiek per voet rond te brengen om de mensheid aan te sporen tot lichaamsbeweging". Op die manier zou de kerstman eindelijk "medisch verantwoord" zijn. Ook de Spaanse krant El Mundo is van mening dat "de kerstman een signaal afgeeft waarbij zwaarlijvigheid in direct verband wordt gebracht met geluk en jovialiteit".

Santa Claus zet aan tot rijden onder invloed

Volgens de eerdergenoemde onderzoeker Nathan Grills "leent het beeld van een dikke kerstman die al brandy drinkend en "mince pies" [een calorierijk typisch Brits gebakje] wegwerkend in een slee cadeautjes rondbrengt, zich nou niet bepaald voor het promoten van een gezonde en veilge leefwijze bij jongeren". In The Daily Telegraph schrijft hij dat de kerstman zelfs "mensen zou kunnen aanzetten tot rijden onder invloed. Ook zou hij gevaarlijke ziektes kunnen verspreiden [...] zoals de Mexicaanse griep", waarschuwt Grill. Volgens de Spaanse krant La Vanguardia is de kerstman het slachtoffer van zijn tijdperk: de kerstman "is tot nu toe een onomstreden personnage, maar hij heeft geen toekomst. Het ergste wat hem nog te wachten staat isals hij zal worden vervolgd voor mishandeling van rendieren", aldus de krant.

Maar, laten we niet vergeten dat de kerstman overleden is, ookal zal menigeen hierdoor teleurgesteld zijn. "De heilige waarop de legende van de kerstman [en/of Sinterklaas] geïnspireerd is, ligt volgens historici begraven in een abdij in Kilkenny", zo herinnert het Britse dagblad The Independent zijn lezers. "Tijdens zijn leven liet hij anonieme cadeau's achter voor de armen, en dankzij zijn beroemde vrijgevigheid werd hij na zijn dood, in 346 heiligverklaard, hetgeen aanleiding gaf tot de mythe van de jolige man in een rood gewaad".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp