Kies een taal
Volgens de laatste peilingen en de eerste resultaten van de Nederlandse verkiezingen zouden er meer eurosceptici in het volgende parlement komen. De aankondiging van de samenwerking van de Britse Conservatieve Partij, met de Poolse partij “Recht en Rechtvaardigheid” en met de Tsjechen van de Democratische Burgerpartij (ODS) doet het koude zweet uitbreken bij de aanhangers van het Verdrag van Lissabon, vermeldt het Poolse dagblad Dziennik. Want de groep die door deze drie formaties wordt gevormd zou de tweede (grootste) politieke macht in het Parlement kunnen worden, en dan hebben we het nog niet eens over ander eurosceptisch gezelschap, geleid door Jean-Marie Le Pen en de Nederlander Geert Wilders. Als de eurosceptici genoeg stemmen krijgen, voorspelt Dziennik, zal de Europese Unie gedwongen zijn enkele van haar gezamelijke diplomatieke projecten in de koelkast te zetten, zoals een Europese president en een Europese minister van Buitenlandse Zaken.
Niet alle eurosceptici zijn extremisten. Maar deze laatsten zouden wel de grote winnaars kunnen worden van de Europese verkiezingen. Tenminste twaalf extreem-rechtse partijen zouden vertegenwoordigd kunnen worden in Brussel en Straatsburg, benadrukt het Duitse blad Die Zeit. "Extreem-rechts onderhoudt een groot netwerk in Europa", constateert het Duitse weekblad, en de strategieën van traditionele partijen zijn niet voldoende om ze af te troeven. "Vaak zetten de democratische partijen ze niet buiten spel zetten door met ze in debat te gaan, maar ze tolereren ze met een gemaakt glimlachje", merkt politicologe Britta Schellenberg op. Ze "handelen op een té lokaal niveau, in plaats van in Europese termen te denken".
Rechts heeft niet het monopolie op het euroscepticisme, schrijft Le Figaro, die opmerkt dat in Frankrijk de Nieuwe Antikapitalistische Partij en het Linkse Front "het federale Europa verwerpen onder het voorwendsel dat dit ook liberaal zou zijn". En, hoewel er veel aanhangers van souvereiniteit schijnen te zijn – volgens de schattingen zijn er ongeveer 180 europarlementariërs op een totaal van 736 – blijft ze een onsamenhangend geheel en loopt de kans om dat na de verkiezingen te blijven. Want wat hebben Lech Walesa en de Liga voor Poolse Families, die beiden campagne voeren onder de vlag van Libertas, bijvoorbeeld met elkaar gemeen ? En de voormalig nee-stemmers van de Franse Socialistische Partij met de Scandinavische juni-bewegingen die strijden voor de terugtrekking van Denemarken en Zweden uit de Europese Unie ? "Behalve in hun afwijzing van de EU of hun oproep tot de opbouw van een nieuw Europa, zijn deze partijen niet in staat om een samenhangende beweging te op te bouwen en om positieve voorstellen uit te werken", meent de conservatieve krant.
Maar waarom winnen deze partijen terrein? In Spiked legt de socioloog Frank Furedi uit dat, door zich te richten op extreem-rechts, de Europese politieke klasse niets anders doet dan haar gebrek aan "draagvlak onder het volk" verraden. De politici zijn niet in staat om "algemene steun" te werven voor een Europees project waarin het "aan inhoud ontbreekt ", en zaaien paniek door regelmatig te verwijzen naar een "economische instabiliteit die vergelijkbaar is met die uit de jaren 30" en met "de opkomst van het fascisme". Het overdrijven van de dreiging van marginale groepen, het oprekken van de betekenis van het woord "extremist" en partijen die niet per se anti-Europees zijn bij de groep van Eurosceptici scharen : het zijn allemaal zaken die het debat alleen maar verstikken, vindt Furedi. Zeker, het benadrukken van deze "negatieve moraal" zal het effect hebben dat "er een zekere eenheid onstaat binnen de losgekoppelde Europese elite", maar loopt vooral de kans om "het cynisme van de kiezers jegens de politiek te vergroten".
