Kies een taal
Bij hun stembusgang wierpen de Grieken een blik op het verleden en effenden ze de weg naar de toekomst. In hun verlangen terug te keren naar een ideaal tijdperk, waarin ze zich zouden kunnen ontworstelen aan de eisen van onze partners en schuldeisers, vernietigden ze het tweepartijenstelsel,versplinterden ze het politieke midden en lieten ze extreemlinkse en -rechtse partijen doordringen. De uitslag van gisteravond liet weinig ruimte voor het vormen van een coalitie in het nieuwe parlement - noch door de partijen die de overeenkomst voor noodhulp steunen, noch door de partijen van het ‘nee’-front.
Als er nu direct nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden, is het verre van zeker dat Nieuwe Democratie en Pasok iets van hun oude macht zouden kunnen herwinnen (tot en met 2009 kregen ze samen meer dan 80 procent van de stemmen, terwijl ze gisteren krap 35 procent haalden). Met minstens zeven partijen in het parlement, waarvan geen enkele meer dan 20 procent van de stemmen wist te vergaren, staan onze politici voor drie forse uitdagingen: ze moeten leren samen te werken op gelijke basis, waarbij geen enkele partij een krachtige pijler vormt en zonder dat de ene partij een voordeel probeert te behalen op een andere partij, ze moeten leren omgaan met de neonazipartij Gouden Dageraad (Chrysi Avgi), die haar entree in het parlement maakt en ze moeten een manier zien te vinden om geloofwaardige partners te zijn in de onderhandelingen met onze schuldeisers, nu er een einde is gekomen aan de regering van Pasok en ND onder leiding van Lucas Papademos.
Gebrek aan respect voor het establishment
Onze samenleving is al niet gewend om samen te werken en compromissen te sluiten en krijgt nu te maken met forse uitdagingen als gevolg van de opkomst van [de socialistische partij] Syriza en andere linkse partijen en van extreemrechtse partijen als Gouden Dageraad (Chrysi Avgi). Hoewel beide partijen zich aan de uiterste zijden van het politieke spectrum bevinden, hebben ze toch iets gemeen – gebrek aan respect voor het establishment en een diepe afschuw van elkaar. Als de opkomst van Syriza leidt tot nog grotere interventies door socialisten bij universiteiten en andere openbare instanties, is het goed mogelijk dat “troepen” linkse radicalen en anarchisten de straat op gaan en slaags raken met de zwarthemden van Gouden Dageraad. Zonder krachtdadige regering die de politie aanstuurt en ondersteuning biedt, zou het zomaar kunnen gebeuren dat agenten weigeren bij deze strijd betrokken te raken, wat de onveiligheid voor burgers alleen maar vergroot en dat zou dan weer kunnen leiden tot een nog verdere politieke versplintering.
Pasok en ND hebben populisme schaamteloos uitgebuit
Het hoeft geen verbazing te wekken dat Pasok en in mindere mate ook Nieuwe Democratie de prijs moesten betalen voor het pakket aan bezuinigingsmaatregelen, maar niemand had verwacht dat hun aanhang zo sterk zou dalen. Nu is de tijd rijp om de theorieën te testen van de mensen die van mening zijn dat Griekenland voorwaarden kan stellen aan onze schuldeisers en dat we het op eigen houtje wel redden als onze schuldeisers vertrekken. Deze opvatting komt voort uit de aanpak van Andreas Papandreou, oprichter van Pasok, die de Griekse politiek in de jaren tachtig van de vorige eeuw domineerde. Dit populisme heeft sindsdien vorm gegeven aan ons publieke debat. Nu zijn Pasok en Nieuwe Democratie er zelf het slachtoffer van: hoewel zij het populisme schaamteloos hebben uitgebuit, stonden ze weerloos toen anderen het tegen hen gebruikten.
De verkiezingen van gisteren maakten een einde aan het politieke systeem van de afgelopen 38 jaar. Zo werd de weg vrijgemaakt voor nieuwe bewegingen en de noodzaak duidelijk voor samenwerking, zowel voor als na de verkiezingen. Als onze politici en alle mensen die betrokken zijn bij het openbare leven hun lesje gisteren nog niet hebben geleerd, komen we in een spiraal van conflicten terecht die alleen maar kan uitlopen op een ramp.
Opinie
Oppositie moet verantwoordelijkheid nemen
Wat opvalt in de verkiezingen is de afstraffing van de twee grootste partijen, de Pasok (socialistisch) en Nieuwe Democratie (rechts) die samen slechts 32% van de stemmen hebben weten te behalen. “Het Griekse volk heeft het de Pasok nooit haar verkiezingsslogan van 2009 vergeven, die luidde: ‘Er is geld’ ”, schrijft To Vima. “En ook heeft het nooit vergeven dat het land onder toezicht is komen te staan, noch de koerswijzigingen van Nieuwe Democratie en de obsessie van haar leider, Antonis Samaras, om premier te worden”.
Het weekblad schrijft verder op zijn website:
De verkiezingen zijn vooral uitgevallen in het voordeel van Alexis Tsipras, leider van de linkse coalitie Syriza, maar ook in het voordeel van Fotis Kouvelis, van democratisch links, van Panos Kamenos van de partij Onafhankelijke Grieken, en van de partij Chrysi Avgi, Gouden Dageraad, die in het parlement is doorgebroken.
To Vima schrijft over de huidige situatie:
Tsipras, Kouvelis en Kamenos dragen nu een verantwoordelijkheid. Tot nu toe zaten ze in de oppositie. Maar nu hebben ze een aanzienlijke verantwoordelijkheid omdat de toekomst van het land afhangt van de keuzes die zij zullen maken. De kaarten zijn geschud.
