Crisis in plaats van vuurwerk

Terwijl de EU op 9 mei haar verjaardag viert, heeft het Europese project het zwaar te verduren. Een aanhoudende eurocrisis, politieke onrust maar ook wantrouwen bemoeilijken de Europese integratie. Maar, zo stelt een Belgische politicoloog, er is geen weg terug en alleen koerscorrecties zijn mogelijk.

Gepubliceerd op 9 mei 2012 om 15:16

Vandaag wordt de Europese feestdag gevierd. Nu ja, gevierd. Eurofielen van de meer romantische soort hangen de blauwe vlag met gele sterren aan het balkon, maar veel spektakel zal er voor de rest niet zijn.

Als er al vuurwerk is, dan alleen op de financiële markten. Of in Griekse vergaderzalen, waar ze voor de haast onmogelijke opdracht staan om een coalitie ineen te knutselen.

Op 9 mei 1950 deed de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, een oproep om Frankrijk en Duitsland te verzoenen. De Europese integratie was geboren, in Brussel werd er een plein naar Schuman genoemd en 9 mei werd officieel de Europese feestdag.

Als er vandaag over Europa wordt gesproken, is het alleen nog maar in termen van crisis en miserie. Wie de commentaren leest, weet dat het een kwestie van uren is, hooguit dagen, en het project stuikt in elkaar.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Geen Mer-lande, maar gewoon Mer-de

De verkiezingen van vorig weekend in Frankrijk en Griekenland hebben de ellende alleen versterkt. Na Merkozy komt wellicht niet Mer-lande, maar gewoon Mer-de, vermoedt een waarnemer. En Griekenland laten we maar beter meteen in de Middellandse Zee zinken.

Al meer dan twee jaar komt er een onafgebroken stroom van onheilsberichten op ons af. Maar tot vandaag is er nog altijd een euro, en die is een pak meer waard dan bij zijn lancering. Zelfs de Grieken doen nog mee. Er zijn honderden miljarden euro's bijeengeharkt voor de noodfondsen en de ECB heeft al duizend miljard euro in de economie gestopt.

Landen houden elkaar meer dan ooit in de gaten. Nooit eerder werden begrotingsonderhandelingen in België en elders zo overheerst door ‘wat moet van Europa' of ‘wat niet mag van Europa'.

Een siamese zevenentwintigling

Dat wil niet zeggen dat alles in orde is. Verre van. Als griezelige partijen bij elke verkiezing aan invloed winnen, als de jongerenwerkloosheid in sommige landen naar de 50 procent gaat, als mensen zichzelf door het hoofd schieten omdat ze niet meer kunnen leven met de bezuinigingen, dan zit Europa wel degelijk met een groot probleem.

Wie de Europese aanpak van de eurocrisis bekijkt, wordt daar niet direct vrolijk van. De maatregelen die genomen werden, kwamen altijd net te laat, waren te vaag of te beperkt. Koren op de molen van de criticasters, die treuren over de afwezigheid van echte leiders. De zachte heelmeesters van Europa zouden alleen maar stinkende wonden maken.

Alleen radicale oplossingen kunnen nog helpen om de Unie te behoeden voor, tja, voor wat eigenlijk? De implosie? Tijd dus voor carte blanche, zo klinkt het intussen steeds luider. En om te beginnen moet Griekenland uit de euro geknikkerd worden. Van achter de tekentafels is het allemaal betrekkelijk eenvoudig om recepten te verzinnen.

Na tweeënzestig jaar zijn we aaneengeklonterd tot iets wat nog moeilijk te ontrafelen valt. We werden een siamese zevenentwintigling, waarbij vitale functies gezamenlijk zijn gaan werken. Europese politiek heeft daarom niet de neiging om op gemaakte stappen terug te keren. De prijs om rechtsomkeert te maken is over het algemeen hoog, of gaat gepaard met onzekerheid.

Taai en kleverig

Het onderscheidt de stuurlui aan wal van de politici met bestuursverantwoordelijkheid. Die laatsten hebben angst voor zotte avonturen, zoals een complete opbreking van de euro. Het kan misschien wel zijn dat de eurozone proper, zonder rimpeling en met vijf minuten politieke moed kan gesplitst worden. Maar het kan ook zijn dat de hele wereld gaat daveren.

Eigenlijk weten we het gewoon niet, en economen spreken elkaar tegen. Het maakt Europese politiek taai en kleverig: zodra er een beslissing is genomen, blijft die hangen. Verdere beslissingen bouwen verder op wat eerder werd afgesproken. Het blad wordt nooit meer wit.

Carte blanche maken is niet mogelijk, maar bijsturen kan wel. Móét wel. De voorbije maanden maken duidelijk dat er koerscorrecties nodig zijn. Het tempo waarin politieke leiders worden weggestemd, is ongezien.

Met besparingen win je geen verkiezingen, maar intussen wordt duidelijk dat met besparingen alléén ook de economie niet gered wordt. De Unie zal de bevolking, en in de eerste plaats de Grieken, perspectief moeten bieden. En daarmee is alvast de agenda gezet voor alweer een volgende Top, over twee weken.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp