Kies een taal
De oorlog in Afghanistan heeft een nieuw slachtoffer gemaakt: de Nederlandse coalitieregering van Jan Peter Balkenende. In de nacht van 19 op 20 februari wilde de Partij van de Arbeid (PvdA) blijven vasthouden aan zijn verkiezingsbelofte om alle Nederlandse troepen uit Afghanistan (op dit moment 1940 mensen) in augustus 2010 terug te trekken. De christendemocraten van het CDA en de CU zijn echter van mening dat Nederland gehoor moet geven aan het verzoek van de NAVO en 500 tot 600 man ter plaatse moet achterlaten om de Afghaanse politie op te leiden. Half mei zullen er vervroegde verkiezingen worden gehouden.
De politicoloog Rob de Wijk stelt in Trouw dat een Nederlandse terugtrekking "zal bijdragen aan het ondermijnen van Obama's aanpak en de toekomst van de Afghanen". Door "dit amateurisme" plaatst Nederland zichzelf "internationaal buiten spel" [...] "Aan beloftes aan de kiezer [van de PvdA] hebben Amerika, de bondgenoten en Afghanen niets. Wel aan solidariteit".
"Ongelijke lastenverdeling in Europa begint ons op te breken"
Le Soir merkt op dat "dit de eerste keer is dat er een regering over het dossier Afghanistan struikelt. Afghanistan mag dan wel ver weg liggen, maar terwijl de mannen in het veld hun gevechten leveren, speelt het buitenlandbeleid net zo zeer binnen de huishoudens als in de parlemententsbanken. [...] We zullen de verkiezingsuitslagen moeten afwachten om te weten in welke mate de kiezers hun steun geven aan de christendemocraten, die voorstander zijn van een eventuele verlenging van de Nederlandse missie in de provincie Uruzgan. Of natuurlijk aan de socialisten, die een snelle terugtrekking voorstaan. Pas dan zullen we weten hoe zwaar de Afghaanse "zaak" meeweegt voor het land dat zo'n voorstander is van een sterke trans-Atlantische band".
Na acht jaar inzet kon je een dergelijke crisis wel verwachten, schrijft de Oostenrijkse krant Der Standard. Want "het gebrek aan solidariteit tussen de NAVO-partners en de ongelijke lastenverdeling binnen Europa, waaraan sommigen – zoals Oostenrijk – niets bijdragen en anderen alles geven, beginnen ons op te breken", denkt het Weense dagblad. Jarenlang riskeerden de Nederlanders hun leven in de zwaar bevochten provincie Uruzgan. Velen verloren hun leven terwijl anderen in veel minder gevaarlijke gebieden in het land patrouilleerden, op het hoofdkwartier in Kaboel de kaarten bestudeerden of thuis in Europa de status opmaakten van hun twijfels over de oorlog. "Geen enkele alliantie kan dat lang volhouden. Geen enkele regering kan een dergelijke onrechtvaardigheid tegenover zijn kiezers verantwoorden."
De Duitse krantDie Tageszeitung verheugt zich over het 'nee' van de Nederlandse sociaaldemocraten en hoopt dat de Duitse Kamerleden die deze week over de Duitse inzet in Afghanistan stemmen, dit voorbeeld zullen volgenn. In Duitsland is het "ondenkbaar" dat een regering valt naar aanleiding van een oorlog. In de jaren tachtig, toen de eerste scheuren verschenen in de consensus tussen alle partijen over de nucleaire dreiging, spraken we van de 'Nederlandse ziekte', zegt de TAZ. Destijds leerden de Duitsers van hun buren hoe ze een onherroepelijk militair dogma in twijfel konden trekken. In de huidige polemiek over Afghanistan is het nog lang niet zover, het taboe kan nog niet worden doorbroken. Toch laat het Nederlandse voorbeeld ons zien wat een dergelijke onenigheid over militaire beslissingen eigenlijk is: een normaal democratisch verschijnsel.
The Timesvindt het echter "jammer dat net op het moment waarop de NAVO-troepen in het veld bereikbare en lovenswaardige doelen lijken na te streven, de politieke wil die ze daar houdt, scheurtjes lijkt te vertonen". De Britse krant vreest "een domino-effect" binnen de andere Europese landen die er troepen hebben en "waar de publieke opinie zich tegen de strijd in Afghanistan keert".
Koren op de molen van de PVV
Aan het binnenlandse front zijn de Nederlanders al begonnen aan een ander debat. Op 3 maart worden er gemeenteraadsverkiezingen gehouden en de val van het kabinet zou koren op de molen kunnen zijn van de rechtse populistische PVV van Geert Wilders. Trouw, die van oudsher dicht bij de christendemocraten staat, beschuldigt de CDA en het PvdA ervan "de rode lopen uit te rollen voor de populisten". "Het lijkt erop dat de partij, met een angstige blik op de peilingen, de oren heeft laten hangen naar de populisten links en rechts, die geen man en geen cent over hebben voor de bestrijding van het gewelddadige extremisme in de wereld".
Een doorbraak van de PVV bij de aankomende parlementsverkiezingen is dus het schrikbeeld voor de regerende partijen. In De Volkskrant, prijst de columniste Nazmiye Oral de standvastigheid van Wouter Bos : "Chapeau! Eindelijk eens geen woorden maar daden". Ze verwacht van Bos "doordachte strategie tegenover de PVV" in plaats deze partij, die "deel is van het systeem" te "marginaliseren". Een mening die Trouw niet is toegedaan: deze krant vindt dat de "aanvoerders van PvdA en CDA er tot dusver geen blijk van hebben gegeven voldoende te beseffen" wat de consequenties van deze crisis zullen zijn.
