Kies een taal
Terwijl de schandalen over seksueel misbruik binnen de instellingen van de Duitse katholieke kerk tot veel beroering leiden, heeft de Duitse minister van Justitie, Sabine Leutheusser, aangekondigd dat zij protest gaat aantekenen bij de bisschoppen. Hoewel er sprake is van verjaring (in Duitsland kan seksueel misbruik na tien jaar niet meer worden vervolgd), zouden de slachtoffers “een financiële compensatie” moeten ontvangen. “Voor de slachtoffers zou dit in zekere zin gerechtigheid betekenen, ook al kan het onrecht dat hun is aangedaan niet meer worden goedgemaakt", verklaarde de minister. De Duitse regering heeft tevens aangekondigd dat de misbruikgevallen tijdens een rondetafelgesprek zullen worden onderzocht, en de bisschoppenconferentie heeft al bevestigd hierbij aanwezig te willen zijn. De Duitse publieke opinie is geschokt door deze nieuwe onthullingen, die door de belangrijkste Duitse televisiezender, de ARD, openbaar werden gemaakt. Op 8 maart bracht de ARD nog een ander geval aan het licht van stelselmatig misbruik van minderjarigen in een religieus onderwijsinstituut voor kinderen met autisme en andere psychische stoornissen, de protestante stichting Educon. Het Openbaar Ministerie van Düsseldorf heeft een onderzoek ingesteld naar 17 begeleiders van het instituut.
Ook nonnen hebben zich schuldig gemaakt aan misbruik
In Nederland heeft de Nederlandse bisschoppenconferentie op 9 maart besloten alles in het werk te stellen om opheldering te geven over de beschuldigingen van seksueel misbruik dat op diverse internaten in het land zou hebben plaatsgevonden en waarvan minstens 200 mensen het slachtoffer zouden zijn. De eerste gevallen dateren uit de jaren zestig en betreffen een internaat onder leiding van de salesiaanse paters; maar daarna kwamen er ook meldingen over andere Nederlandse internaten. De bisschoppen hebben laten weten “diep geraakt te zijn door de schokkende gevallen van seksueel misbruik die de afgelopen dagen aan het licht zijn gekomen”. De affaire kwam in februari tot uitbarsting, toen verschillende media meldingen over misbruik ontvingen van oud-leerlingen van een internaat in het Gelderse 's-Heerenberg. De bisschop van Rotterdam, Ad van Luyn, die les heeft gegeven aan het internaat waar het misbruik zou hebben plaatsgevonden, ontkent dat hij ervan op de hoogte was. Op 9 maart kwam het dagblad De Telegraaf met een nieuwe beschuldiging, afkomstig van een oud-leerling van een nonnenschool die vertelt dat hij op elfjarige leeftijd door de nonnen is misbruikt.
Op diezelfde dag onthulde de Oostenrijkse pers dat twee instellingen in Oostenrijk, waaronder een internaat, in de jaren 70 en 80 het toneel vormden voor seksueel misbruik van minderjarigen. Het hoofd van de St. Peter Abdij in het Oostenrijkse Salzburg, Bruno Becker, heeft toegegeven ruim veertig jaar geleden een jongen van twaalf seksueel te hebben misbruikt. De geestelijke voegde er nog aan toe dat hij de autoriteiten van de katholieke kerk hiervan in 2009, nadat zijn slachtoffer contact met hem had gezocht, op de hoogte had gebracht. In dat jaar had de abt het slachtoffer per brief 5000 euro geboden in ruil voor zijn stilzwijgen, ook al is het misdrijf juridisch gezien verjaard. Dit slachtoffer verklaarde bovendien dat hij gedurende een aantal jaren ook door twee andere geestelijken seksueel was misbruikt. Een van hen is inmiddels uitgetreden en de ander heeft om overplaatsing naar een ander klooster verzocht. Zij zijn beiden in 2005 in Marokko gearresteerd wegens sekstoerisme.
Een stortvloed van beschuldigingen
Er kwamen nog meer gevallen van pedofilie aan het licht op 9 maart, ditmaal in Vorarlberg, in het westen van Oostenrijk. Daar zou een minderjarige, die voortgezet onderwijs volgde op een privékostschool van het cisterciënzer klooster van Mehrerau, in de jaren 80 seksueel betast zijn. De dader heeft zijn fouten erkend en is overgeplaatst naar het nabij gelegen Tirol.
Gezien deze stortvloed aan beschuldigingen moest het Vaticaan wel reageren. De pauselijke woordvoerder Federico Lombardi nam het op voor de bisschoppelijke conferenties in Duitsland, Oostenrijk en Nederland, door te verzekeren dat zij “tijdig en besluitvaardig” op de schandalen over seksueel misbruik hebben gereageerd. En door eraan toe te voegen dat dit soort misdrijven niet alleen in kringen van de katholieke kerk voorkwam. Zo wees hij erop dat de autoriteiten erkennen dat er in de periode waarover de misbruikgevallen in Oostenrijk zijn gemeld, sprake was van 527 gevallen van misbruik. Daarvan vonden er slechts 17 plaats binnen de kerk en 510 binnen andere instellingen.
Reacties
De Kerk twijfelt tussen straffen en ontkennen
Gezien de omvang van de schandalen was de Kerk wel genoodzaakt om te reageren. Volgens het Franse dagblad Le Figaro is "de zwijgplicht waarmee problemen met pedofile priesters werden afgedaan, afgeschaft en zijn er 'zero tolerance' programma's op poten gezet". Maar desondanks blijft het Vaticaan omgeven door een aura van schuld. Zo wordt het verweten onderzoek te hebben gedwarsboomd en het verschijnsel te hebben onderschat. In 2001 had de toen toekomstige paus Benedictus XVI de bisschoppen verzocht om pedofiliezaken "slechts door Rome te laten behandelen, in het kader van de congregatie voor de geloofsdoctrine" waaraan hij in die tijd leiding gaf. "De kardinaal Claudio Hummes, prefect van de congregatie van geestelijken, had in 2009 toegegeven dat gemiddeld 5% van de priesters pedofiel waren gebleken", zo valt te lezen in het Italiaanse dagblad Libero. Maar conclusies van de conferentie van Amerikaanse bisschoppen en verscheidene onderzoeken hebben uitgewezen dat het aantal pedofielen onder geestelijken wel honderd maal hoger ligt, vergeleken met het bevolkingsgemiddelde.
