Kies een taal
Hoewel de verkiezingen van aanstaande zondag uitermate belangrijk zijn, is 17 juni niet de dag waar het om draait. Van doorslaggevend belang is de dag waarop de trojka in Athene terugkeert om kennis te maken met de nieuwe regering die na de verkiezingen wordt gevormd, ongeacht de uitslag.
Als er een beweging had bestaan die voor de unilaterale opzegging van het memorandum was, dan zou die dag er niet zijn gekomen en dan zou er niet meer onderhandeld hoeven te worden. Nu deze mogelijkheid terzijde is geschoven, komt er wel degelijk een bijeenkomst van de nieuwe Griekse regering en de trojka.
Dit zal voor de deelnemers een pijnlijke ervaring worden, vooral voor degenen die graag geloven dat er iets zal veranderen in de houding van Duitsland. Gisteren hebben zowel bondskanselier Merkel als Schäuble, haar minister van financiën, nog maar eens duidelijk gesteld dat er geen sprake zal zijn van een dergelijk scenario.
Het programma wordt hoe dan ook niet uitgevoerd
"De vraag of Griekenland het programma al dan niet gaat uitvoeren is meteen de vraag wat er door wie in Europa tegenwoordig nog wordt gerespecteerd", verklaarde Angela Merkel. Schäuble deed daar nog een schepje bovenop door alvast het besluit van de trojka te voorspellen: “De trojka zal vaststellen dat Griekenland zich niet houdt aan de afspraken van het memorandum, ongeacht de verkiezingsuitslag."
Schäuble liep met deze uitspraak maar weinig risico. Het maakt niet uit hoe de verkiezingsuitslag uitpakt, het programma wordt hoe dan ook niet uitgevoerd. Het is in alle opzichten in de vergetelheid geraakt. De houding van Duitsland ten aanzien van Griekenland staat ook al vast, daar is geen beweging meer in te krijgen.
Terwijl Pasok-voorzitter Venizelos [socialistische partij en na de laatste verkiezingen gezakt tot derde partij van het land, red.] zijn bereidheid om te werken met een Syriza-kabinet [radicaal linkse partij – na de laatste verkiezingen tweede partij van het land geworden,red.] benadrukt, suggereert hij in feite ook dat de nieuwe grote partij van het land de verantwoordelijkheden moet delen die zij op zich zal moeten nemen tijdens deze bijeenkomst [met de trojka, red.] en ten aanzien van de besluiten die daaruit voortvloeien of die juist niet worden genomen omdat men in een impasse is beland.
Overigens weet Venizelos maar al te goed dat de trojka in staat is om het hele proces stop te zetten en te vertrekken [wat op 2 september vorig jaar ook al eens is gebeurd,red.].
Race tegen de klok
Pas op dat moment is er sprake van een echte impasse, aanstaande zondag nog niet. Het maakt dan dus ook niet meer uit of Griekenland er in de tussentijd niet in slaagt een regering te vormen of dat de nieuwe regering er niet in slaagt besluiten te nemen. De dreigende onderbreking in het financieren van de binnenlandse behoeften van Griekenland staat het meest onder druk, terwijl in elk geval in eerste instantie aan de externe behoeften, en dan hebben we het over de euro, altijd zal worden voldaan. Het wordt dus een race tegen de klok, waarbij de Grieken in een lastig parket zitten en hun positie steeds zwakker wordt.
Eén ding staat echter vast in een scenario van een feitelijke impasse: in dat geval is een regering van nationale eenheid namelijk bittere noodzaak. Alleen zo’n regering kan nog uitstel bedingen voor het uitvoeren van het programma – het enige onderdeel waarop aanpassing mogelijk is – en uiteraard alleen op voorwaarde dat bepaalde zaken direct worden aangepakt, bijvoorbeeld privatiseringen [van de spoorwegen, red.].
Het zwaarste deel begint volgende week
Gaat dat echt gebeuren? Het zal nog moeilijk worden. Volgende week begint Griekenland dus aan de eindspurt, het zwaarste deel. Het is niet eens zozeer de vraag of Syriza al dan niet aan de macht komt, dat is van ondergeschikt belang, maar vooral hoe Griekenland met deze druk weet om te gaan, ongeacht welke partij er aan de macht is. De voorspellingen zijn niet erg geruststellend.
