We naderen het einde van een ondraaglijk proces nu er in aanloop naar de verkiezingen een politieke primitiviteit van ongekende omvang wordt blootgelegd. Hierin wordt Alexis Tsipras, leider van de Syrizapartij, vanaf de zijlijn naar het midden van het politieke toneel in Griekenland gekatapulteerd. De vorige verkiezingen [van 6 mei 2012, red.] leverden een parlement van extremen op. We zijn op een dood spoor beland.
Vrees voor het onbekende, de gevaren van een enorme omwentelingen die onafwendbaar zouden kunnen blijken te zijn en het vooruitzicht van een Griekse exit uit de eurozone hebben de Neo Democratiapartij (ND) in elk geval tot op zekere hoogte opgezweept. Dit zou ertoe kunnen leiden dat de partij er bij de komende verkiezingen in slaagt een aanzienlijk hoger aantal zetels te winnen dan bij de verkiezingen van 6 mei. Het besluit van Dora Bakoyanis om terug te keren naar ND heeft beslist zijn vruchten afgeworpen, omdat het ertoe heeft geleid dat liberale kiezers zijn teruggekeerd in de schoot van de brede centrumrechtse stroming, ondanks het feit dat er nog steeds sprake is van versplintering bij een deel van de traditionele conservatieven van ND.
De leider van de ND-partij, Antonis Samaras, maakt het meeste kans om de verkiezingen van aanstaande zondag te winnen. Hij zal als eerste daad als premier de rampzalige beleidsbesluiten van de laatste twee Pasok-regeringen terugdraaien. Deze regeringen pakten de crisis op erbarmelijk amateuristische wijze aan en bekokstoofden met de trojka twee memoranda met afspraken die in brede kring in het gunstigste geval worden beschouwd als ontoereikend.
Hoop gevestigd op wijziging houding Merkel
De politieke partijen die willen dat Griekenland deel blijft uitmaken van de eurozone hebben hun hoop nu op gevestigd op een wijziging in de houding van bondskanselier Angela Merkel ten aanzien van Athene, onder druk van de Zuid-Europese landen, de Franse president Hollande en ook de Amerikaanse president Obama, die de strijd aangaat om zijn herverkiezing op de eerste dinsdag in november.
Zonder dieper in te gaan op de morele aspecten van de zaak, wordt Duitsland nu feitelijk gevraagd om de kosten van het falen van de eurozone op zijn schouders te nemen, omdat het land de afgelopen jaren heeft geprofiteerd van de monetaire unie, ook al gebeurde dat vooral dankzij het eigen verstandige beleid. Een radicale wijziging in de houding van de Duitse regering zou uiteindelijk betekenen dat Angela Merkel politieke zelfmoord zou moeten plegen om de eurolanden met grote schulden te redden. Het is absoluut niet zeker dat Angela Merkel zichzelf wil opofferen.
Toch zal ze tot november wel wat signalen afgeven waarin ze zich milder opstelt – op voorwaarde dat de begrotingsdiscipline strikt wordt nageleefd – al was het maar om een frontale botsing met president Obama te vermijden. Voor Griekenland wordt dit een zeer cruciale periode. De komende maanden zal het vaak op het allerlaatste moment aankomen en het is nu al duidelijk dat een regering van nationale eenheid onder leiding van de ND-partij, waarin ook pro-Europese partijen zitting hebben, de meeste voorkeur geniet.
Onder de huidige omstandigheden is een frontale botsing met de Europese Unie, ingegeven door het geloof dat ‘druk van de massa” de machthebbers wel zal dwingen hun standpunt te wijzigen, ondoordacht en onzinnig.