Kies een taal
Zelfs degenen die heel graag thuis hun eigen energie willen opwekken ontkomen niet aan defecten aan het elektriciteitsnet. Zo worden individuele producenten van elektriciteit uit recyclebare bronnen niet gespaard wanneer voor kortere of langere tijd de stroom uitvalt: iets dat af en toe gebeurt in Catalonië. Ook al hebben ze hun eigen productiesysteem hebben, toch worden ook zij volledig lamgelegd als er een netwerkstoring is. Joan Manel Martín, eigenaar van een boerderij in Llinars del Vallès (Vallès Oriental) is de eerste individuele producent die in 2000 zonne-energie aan het Spaanse elektriciteitsnet verkocht. Zijn huis biedt het volledige assortiment aan recyclebare energiebronnen: hij wekt elektriciteit op met zonnepanelen, verwarmt het huis met een cv-ketel op biomassa waarvoor hij plantaardig afval stookt dat afkomstig is uit zijn bos, en laat water door de zon opwarmen voor het dagelijkse warmwatergebruik.
Maar toen afgelopen 8 maart de stroom uitviel zat hij in hetzelfde schuitje als iedereen. ”Tijdens de sneeuwstorm zal ik 21 uur zonder elektriciteit”, vertelt hij. Toen de stroom uitviel werden zijn zonnepanelen uitgeschakeld. Ze brachten geen elektriciteit meer in het net en met het huidige systeem is het nog niet mogelijk om de elektriciteit gebruiken die ter plekke opgewekt wordt.
Mensen die energie opwekken kunnen deze niet zelf gebruiken
Martín heeft het ook koud gehad. Omdat de pompen van de centrale verwarming een klein beetje stroom nodig hebben, is ook de verwarming ermee opgehouden. En omdat er die dag geen zon scheen, kon hij geen gebruik maken van het water van zijn zonneboiler. ”We moeten het systeem veranderen om er voor te zorgen dat mensen die zelf energie opwekken die ook kunnen gebruiken”, vervolgt hij. ”Dat is nu onmogelijk.” Hij begrijpt niet waarom hij tijdens stroomstoringen in het donker moet zitten terwijl hij zelf elektriciteit kan opwekken als de zon schijnt.
Deze tegenstrijdige situatie is een gevolg van het huidige energiesysteem. Dat blijft gecentraliseerd en maakt geen gebruik van de mogelijkheden die worden geboden door kleine elektriciteitsgeneratoren(ook wel ”microgeneratoren-units” genoemd) en die over het gebied zijn verspreid. Alle schone energie die door particulieren wordt geproduceerd komt in het elektriciteitsnet terecht in ruil voor een premie. Ze moeten de energie voor eigen gebruik terugkopen van de distributeur. Bovendien, wanneer de leidingen zwak zijn of wanneer er een schommeling in de spanning of in de frequentie is, springen de zekeringen van de zonnepanelen en vallen deze uit. Ze kunnen pas weer worden aangesloten wanneer het hele net weer normaal werkt. ”Het is belachelijk dat de wet eigen verbruik onmogelijk maakt”, verklaart José Enrique Vázquez, voorzitter van de Grupo de Gestores Energéticos [Groep Professionals in energie]. ”Het is alleen een kwestie van regelgeving, want alle technische problemen zijn opgelost.”
”Grote bedrijven willen niet dat we elektriciteit kunnen blijven produceren wanneer de stroom uitvalt”, legt Josep Puig uit, professor aan de zelfstandige universiteit van Barcelona. Volgens hem zit men opgesloten in het idee van de 'Romeinse aquaducten': de energie wordt op één plaats opgewekt en wordt vervolgens getransporteerd en verderop gebruikt. ”De basis van het huidige idee is : ‘ik produceer elektriciteit en ik verkoop deze aan het net’”. ”Maar dat levert een stom netwerk op, want wanneer het uitvalt kun je geen elektriciteit meer opwekken, noch gebruiken. De productie wordt niet juist verdeeld, en dat is juist waar we naar toe moeten wanneer we willen dat energie die op een bepaalde plek wordt geproduceerd ook ter plekke gebruikt kan worden”. Voor zo’n systeem is een gedecentraliseerd netwerk nodig, dat ook op een intelligente manier werkt. ”Het moet worden voorzien van een communicatiesysteem in twee richtingen zodat, wanneer iets kapot dreigt te gaan, we aan de productie-units de opdracht kunnen geven zich te isoleren en hun eigen bronnen te gebruiken”, voegt hij eraan toe.
Initiatieven om eneregieproductie uit het keurslijf te bevrijden
Voor het zover is zijn er veel initiatieven ontstaan om de energieproductie uit het keurslijf van het huidige model te bevrijden. De dag waarop stadsbewoners thuis elektriciteit kunnen opwekken met behulp van zonne-energie komt dichterbij. Dat is tenminste wat de Vereniging voor zonne-energie (ASIF) denkt. Deze vereniging heeft de regering gevraagd om dit mogelijk te maken en de bureaucratische hindernissen die dit tegenhouden af te schaffen. De ontwikkeling die zonne-energie tot nu toe heeft doorgemaakt, berust op grote investeringen in centrales of ”zonneparken”. Maar volgens de ASIF zal de uitbreiding van de sector binnenkort een andere richting inslaan: wanneer de zonnepanelen goedkoper en de premies aan energieproducenten lager worden, zullen steeds meer zonnepanelen bij particulieren worden geïnstalleerd zodat ze hun eigen energie kunnen opwekken. Alleen het teveel zal aan het elektriciteitsnet worden afgegeven. ”Maar het zal niet makkelijk zijn. Elke kilowatt voor jezelf is een kilowatt die de elektriciteitsbedrijven niet verkopen”, zegt Tomás Díaz, woordvoerder van de ASIF. Volgens hem ligt de toekomst van deze bedrijven in de ontwikkeling van nieuwe activiteiten op het gebied van dienstverlening. Dit nieuwe systeem vereist andere regels ”en een energiebeheer op lokaal niveau met intelligente netwerken”, legt hij uit. Maar deze verandering is nodig, zeker nu de Europese unie ”zero emission” als doelstelling heeft aangenomen voor toekomstige gebouwen.
