Kies een taal
In de conclusies van de laatste Europese top wordt in een paragraaf de afspraak bekrachtigd dat de Europese Centrale Bank mag interveniëren als de schuldencrisis in een lidstaat op een punt belandt waarop er geen weg meer terug is. En dat is geen eufemisme: het staat zwart op wit in de papieren die premier Rajoy in zijn map houdt alsof het om een morele laissez-passer gaat. Daarom blijft onze regeringsleider maar weifelen ten aanzien van de financiële markten en zich in besloten kring verbazen over wat hij een flagrante nalatigheid noemt [van de zijde van de EU]. Hij is oprecht boos. Hij heeft het gevoel dat de Europese instellingen de zaak niet serieus nemen. Misschien heeft hij zich op het moment dat de risico- en obligatiepremies bijna samenvielen al wel gerealiseerd dat het probleem niet zozeer het gevolg is van nalatigheid van de EU, maar meer van een uitgesproken stevige intentie om een reddingsplan op te leggen aan Spanje.
De onverstoorbaarheid van ECB-president Mario Draghi moet strategisch zijn: achter de officiële gebaren en besluiten lijkt een plan schuil te gaan waaraan Spanje zich niet kan onttrekken. Het land is veroordeeld tot een interventie volgens de regels, onder de verplichte dreiging dat betalingen worden stopgezet.
Uitermate streng bezuinigingsplan
Als de ECB op maandag 23 juli niet aankondigt dat ze massaal Spaanse staatsobligaties zal opkopen om de markt te stabiliseren, dan komt dat omdat Angela Merkel daar persoonlijk tegen is, terwijl ze in het openbaar de noodzaak om ons financiële systeem te steunen in het Duitse parlement blijft verdedigen. De Spaanse regering is er desondanks zo goed en zo kwaad als dat gaat en met de opgelopen achterstand vanwege eerdere missers toch in geslaagd het deel van het verdrag dat Spanje aangaat na te leven. Ze heeft een uitermate streng bezuinigingsplan in elkaar geflanst – die term dekt de lading wel -, reden voor Spanjaarden om massaal de straat op te gaan. Ze heeft bovendien haar eigen aanhangers tegen zich in het harnas gejaagd door nieuwe belastingverhogingen en nog strengere bezuinigingsmaatregelen voor 2013 aan te kondigen. Het helpt niets. De markten handelen naar eigen inzicht en doen elke hoop vervliegen zonder dat iemand in Frankfurt ook maar een vin verroert om deze afstraffing te stoppen. Het wantrouwen is algemeen geworden en raakt niet alleen de regering, maar ook de staat. Het hele land.
Torenhoge schulden
**Er zijn voldoende redenen voor vrees. Spanje heeft te kampen met torenhoge schulden, met verzet van leiders om te snijden in bestuurlijke structuren en met autonome regio’s die weigeren de verplichte terugdringing van het begrotingstekort door te voeren. Maar ook met het feit dat bepaalde regio’s technisch failliet zijn, met de capitulatie van Valencia op 20 juli [de regio heeft officieel Spaanse staatssteun aangevraagd] en met een wijdvertakt, intact systeem van lokaal en territoriaal gezag. En dan hebben we het nog niet eens over het gevoel van onbehagen onder burgers, waaruit het beeld van een samenleving naar voren komt die blijkbaar niet in staat is de ernst van deze noodsituatie in te zien.
Toch was dit allemaal ook al zo toen de Europese Raad, de Eurogroep, de Raad Ecofin en andere hoge functionarissen zich gedwongen zagen om hun toevlucht te nemen tot het enige beschikbare instrument dat het monetaire beleid bood. Er werd een overeenkomst getekend, maar een van de partijen heeft met onverstoorbare moed geprobeerd zich daaraan te onttrekken. Het is best mogelijk dat er van alles gaat veranderen in de rustige achtertuin van La Moncola [de residentie van de Spaanse premier]. Premier Rajoy heeft nog maar weinig tijd om zich ervan te vergewissen of ze hem in de steek hebben gelaten, of eigenlijk, of ze ons in de steek hebben gelaten.**
Financiën
Geld voor slechts drie maanden
“Met zijn huidige liquiditeiten kan Spanje het nog maar drie maanden uitzingen”, [kopte La Vanguardia](http://“Met zijn huidige liquiditeiten kan Spanje het nog maar drie maanden uitzingen", kopte La Vanguardia op 22 juli. De krant baseerde zich daarbij op anonieme verklaringen van een minister. Terwijl de kosten van de staatsschuld onhoudbaar worden nu de rentepercentages ruim boven de 7 procent uitkomen, omschrijft La Vanguardia deze marge als “een bescheiden buffer om de ´vijftig vervloekte dagen´ mee door te komen. Zo noemt men in Italië het uitstel [tot 12 september, red.] dat het Duitse constitutionele hof zichzelf heeft verleend om te besluiten of de verruiming van de bevoegdheden van het nieuwe Europese stabiliteitsmechanisme (ESM) - zodat dit obligaties van probleemlanden kan opkopen - wel in overeenstemming is met de grondwet van de Bondsrepubliek. Tot die tijd moet Spanje weerstand zien te bieden aan de storm die de markten hebben ontketend, doordat zij er steeds meer op gokken dat het land niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen en dat de euro uiteenvalt. [...] Hoe lang kan deze situatie nog duren?”) op 22 juli. De krant baseerde zich daarbij op anonieme verklaringen van een minister. De kosten van de staatsschuld worden onhoudbaar nu de rentepercentages ruim boven de 7 procent uitkomen. La Vanguardia schrijft over de resterende liquiditeiten:
[het is] een bescheiden buffer om de ´vijftig vervloekte dagen´ mee door te komen. Zo noemt men in Italië het uitstel [tot 12 september, red.] dat het Duitse constitutionele hof zichzelf heeft verleend om te besluiten of de verruiming van de bevoegdheden van het nieuwe Europese stabiliteitsmechanisme (ESM) - zodat dit obligaties van probleemlanden kan opkopen - wel in overeenstemming is met de grondwet van de Bondsrepubliek. Tot die tijd moet Spanje weerstand zien te bieden aan de storm die de markten hebben ontketend, doordat zij er steeds meer op gokken dat het land niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen en dat de euro uiteenvalt. [...] Hoe lang kan deze situatie nog zo doorgaan?
