Nieuws Euromythes (9/10)

“EU leidt tot verlies nationale identiteit”

Eurosceptici zeggen vaak dat Europese integratie nationale identiteit en culturen ondermijnt. Maar bestaat er dan geen ‘Europese identiteit’? In deel negen van de serie Euromythes probeert De Groene Amsterdammer daar achter te komen.

Gepubliceerd op 2 augustus 2012 om 11:15

Hoe meer Europese integratie, hoe meer aantasting van de nationale cultuur en identiteit – dat is kort gezegd de angst van eurocritici. Tegelijk is het impliciet de hoop van federalisten: hoe sterker de Europese identiteit van burgers, hoe beter.

Maar het is niet waar dat meer Europese samenwerking leidt tot verlies van nationale identiteit. Onderzoek na onderzoek wijst uit dat burgers zich in eerste instantie associëren met hun eigen land en in veel mindere mate met Europa – wat dat dan ook is. Natuurlijk, het ­verschilt per land en hangt ervan af wat je precies vraagt, maar het gevoel van verbintenis is telkens duidelijk. Eerst land, dan Europa. Uit de Eurobarometer 2010: "Bijna alle respondenten voelen zich het meest verbonden met hun eigen land (…) Dat is het geval in alle EU-­lidstaten."

Van een 'hutspotidentiteit' is geen sprake

Het idee dat politiek (meer democratische participatie, een sterker Europees Parlement), onderwijs (uitwisselingsprogramma’s, Europese geschiedenisles in de klas) of sociale cohesie (de samenhang tussen de Europese landen vergroten) een bijdrage zou kunnen leveren aan een Europese identiteit is eigenlijk in de afgelopen decennia gelogenstraft. Hoe graag sommige EU-ambtenaren het ook zouden willen, de tendens is eerder omgekeerd.

"De bepalende factoren voor nationale identiteit zijn veranderd sinds 2009. De nadruk op meer subjectieve concepten (gevoel, delen, geloof) neemt af, terwijl er een groeiende nadruk is op de meest objectieve, concrete concepten (geboorteplaats, waar opgegroeid, taal, burgerrechten)", staat in de Eurobarometer.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Twee kanttekeningen. In de eerste plaats sluit het een het ander niet uit. Een sterke nationale identiteit kan samengaan met een Europese. Zeker in veel Oost-Europese landen is dat het geval. Daar voelt een meerderheid zichzelf ook tegelijk Europeaan. In Italië en België trouwens ook. Ten tweede: door de crisis is het gevoel van verbondenheid waarschijnlijk vergroot, al is dat eerder lotsverbondenheid dan identiteit. Van een ‘hutspotidentiteit’ (Rinus van Schendelen) is geen sprake.

Lees hier deel acht van de serie Euromythes “De Europese Unie overspoelt ons met zinloze regels”

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp