Winkelcentrum in Rosengård.

Het falen van de integratie in Zweden

De volkswijken van Malmö zijn de laatste tijd het toneel van confrontaties tussen immigrantenjongeren en de politie. Hieruit blijkt wel hoe moeizaam de integratie verloopt van een bevolkingsgroep die zich lijkt af te zetten tegen het Scandinavische model en die zich terugtrekt in wat al het 'getto van het nieuwe multi-etnische Zweden' wordt genoemd.

Gepubliceerd op 11 mei 2010 om 13:59
Winkelcentrum in Rosengård.

Andreas Konstantinidis heeft er flink de vaart in en slaat met zijn Volvo de Amiralsgatan in, de weg die de volkswijk Rosengård, de 'rozentuin' van Malmö, doorkruist. De Griekse muziek die in de auto schalt, vormt een opvallend contrast met het aarzelende begin van de Zweedse lente. Konstantinidis passeert een aantal kebab- en falafel-eettentjes met Arabische opschriften, waarna hij een straat met bomen inslaat en de auto parkeert. Hier staan drie goedkope huurflats rond een houten omheining, waarachter je het veldje kunt zien waar voetballer Zlatan Ibrahimovic zijn eerste balletje trapte. In de buurt zie je enkel gesluierde vrouwen die thuiskomen met hun boodschappen.

Andreas Konstantinidis is namens de overheid verantwoordelijk voor wat men hier het 'getto van het nieuwe multi-etnische Zweden' noemt. Hij is in 1974 naar Malmö gekomen, het jaar waarin Turkije Cyprus binnenviel. Hij kent deze straten en flats door en door, net als de verhalen over de moeizame integratie van de 23.000 inwoners van de wijk, die met elkaar honderdzeventig verschillende nationaliteiten bezitten. Een overweldigende meerderheid van hen is afkomstig uit landen of regio's die geteisterd worden door oorlog en conflicten, zoals Irak, Afghanistan, de Palestijnse Gebieden en Somalië. Het aantal inwoners dat geen werk heeft ligt rond de negentig procent. Zij weten zich te redden dankzij de fameuze Scandinavische sociale bijstand.

Gewelddadigheden

De gewelddadigheden van eind april zijn niets nieuws [in de nacht van 28 op 29 april had een groep gemaskerde jongeren uit de wijk het voorzien op scholen, kiosken, afvalcontainers en auto's, als protest tegen de arrestatie van een van hen. Pas na optreden van de politie kwam de opstand tot bedaren]. Er gaat geen dag voorbij zonder dat de kranten berichten over confrontaties met de politie en spanningen tussen allochtone minderheden en de - steeds kleiner wordende - meerderheid van autochtone Zweden (180.000 personen op een totaal van ongeveer 270.000 inwoners).

Nieuwsbrief in het Nederlands

In de kranten wordt benadrukt dat de oorzaak van de spanningen ligt in het feit dat de meeste buitenlanders politieke vluchtelingen zijn. Met andere woorden: deze immigranten zijn niet naar Zweden gekomen omdat ze op zoek waren naar een beter bestaan; ze zijn hier alleen maar uit noodzaak, en ze hebben de conflicten die in verre landen woeden, uiteindelijk meegenomen naar deze vreedzame contreien.

Kerstfeest in verdrukking

Hoe kan deze situatie worden opgelost? De 33-jarige Mattias Karlsson, die lid is van het nationale bestuur van de Sverige Demokaterna, de Zweedse variant van de Italiaanse separatistische partij Lega Nord (Liga Noord), is daar in zijn kantoortje bij de Gemeente duidelijk over: "Dat kan alleen maar door de immigratie stop te zetten. In de officiële statistieken, die op zich al zorgwekkend zijn, blijven de dramatische misstanden van Malmö verborgen. Daarin wordt bijvoorbeeld niet vermeld dat kinderen die uit Zweedse ouders worden geboren, tegenwoordig een minderheid vormen ten opzichte van kinderen van wie de vader en/of de moeder in het buitenland zijn geboren. Bij overheidsfuncties hoefden mensen vaak alleen maar aan het criterium te voldoen dat zij Arabisch spraken om aangenomen te worden. In zwembaden krijgen mannen en vrouwen gescheiden les. De viering van het kerstfeest raakt in de verdrukking, vanwege de vrees om de moslimbevolking te discrimineren. En dan heb ik het nog niet over de misdrijven, waarvan negentig procent gepleegd wordt door buitenlanders, terwijl de slachtoffers voor negentig procent uit Zweden bestaan."

Karlsson doet niet geheimzinnig over de intenties van zijn partij: "Bij de verkiezingen in september 2010 zullen wij boven de drempel van vier procent uitkomen en zullen we zitting krijgen in het Parlement. In Malmö staan we al op 7,5 procent, en we rekenen zeker op een verdubbeling van het aantal stemmen op onze partij."

Jonge, trendy stad

Feit is dat Malmö, net als veel postindustriële steden, een dubbelleven lijkt te leiden. Dit leven wordt gekenmerkt door angst, die gevoed wordt door een flinke dosis voor de hand liggend populisme, maar ook door talloze verwachtingen. Aan de ene kant is het aandeel van de inkomsten die de industrie – in de eerste plaats de havensector – genereert, de afgelopen veertig jaar weliswaar gehalveerd tot twaalf procent, maar aan de andere kant zorgt de enorme impuls van de immigratie ervoor dat de gemiddelde leeftijd van de bevolking alsmaar blijft dalen, tot een niveau waarvan de rest van Europa alleen maar kan dromen. Bovendien heeft Malmö de status van jonge, trendy stad gekregen.

"Het is maar hoe je het bekijkt", erkent de sociaaldemocratische locoburgemeester van Malmö, Kent Andersson. Zijn toelichting: "Net als bij alle grote veranderingen zitten er goede en slechte kanten aan de veranderingen die Malmö momenteel doormaakt. Dat merk ik als ik de statistieken over de gemiddelde leeftijd van de inwoners van Malmö presenteer. De docenten op de universiteit reageren enthousiast: 'Wat een geluk: uw toekomst is verzekerd!' Als ik hierover echter met een politieagent praat, dan weet ik zeker dat hij zijn hoofd zal schudden en zal zeggen: 'Ik beklaag u. Het percentage jeugdcriminaliteit in Malmö moet wel ontzettend hoog zijn!' Ze hebben allebei gelijk, maar persoonlijk denk ik dat je beter al deze jongeren kunt hebben om op te voeden – ongeacht de bijbehorende integratieproblemen – dan dat je helemaal geen jongeren hebt, zoals in Denemarken."

Succesvol integreren

Het is inderdaad maar hoe je het bekijkt. Wat Andreas Konstantinidis betreft, hij weigert de moed op te geven: "Een groot deel van de mensen die in Rosengård wonen, voelt zich niet Zweeds en wil niet Zweeds zijn. Wellicht zouden wij meer in het onderwijs moeten investeren om hen op andere gedachten te brengen. Ik geloof in ieder geval in het model van dit land en ik weet zeker dat ze uiteindelijk, net als ik, succesvol zullen integreren."

Onder de tweeduizend leden van de Joodse gemeenschap zijn er maar weinigen die de mening van Konstantinidis delen: "Hij houdt zichzelf voor de gek. Malmö is een provincie van het Midden-Oosten geworden. Onze studenten worden met de dood bedreigd. Als wij de klassen binnenkomen om over de Holocaust te praten, dan lopen de buitenlanders weg omdat ze weigeren naar ons te luisteren. Velen van ons hebben hun koffers al gepakt en zijn naar Israël vertrokken."

Categorieën
Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp