Een Marokkaanse immigrant onder begeleiding van de Guardia Civil in Tarifa, aan de zuidkust van Spanje.

Spanje, het Arizona van Europa

In Spanje vinden steeds meer massa-arrestaties van illegale imigranten plaats, die ondanks de gelijkenissen met de nieuwe Amerikaanse wetgeving op weinig weerstand stuiten. De publieke opinie lijkt de situatie te accepteren omdat ze gebukt gaat onder de economische crisis.

Gepubliceerd op 25 mei 2010 om 13:33
Een Marokkaanse immigrant onder begeleiding van de Guardia Civil in Tarifa, aan de zuidkust van Spanje.

De halve wereld was vorige maand des duivels over de in Arizona aangenomen wet waarmee iedere vermeende illegaal in de Verenigde Staten kan worden aangehouden. Maar hier in Spanje gebeurt precies hetzelfde. De politie jaagt op illegalen en voert in verschillende Spaanse steden massale arrestaties uit. Zij doet dit op bevel van de minister van Binnenlandse Zaken, sinds het begin van de crisis en sinds het land van “een verblijfsvergunning voor iedereen" is beginnen te veranderen, zowel in zijn migratiebeleid als in zijn perceptie van buitenlanders.

Onze zogenaamdewetbacksdie per boot de Río Grandevan de straat van Gibraltar oversteken of over het prikkeldraad van Barajas of El Prat [de luchthavens van resp. Madrid en Barcelona] klimmen, krijgen meteen te maken met de Spaanse versie van de Arizona Dream. Politieagenten krijgen hen op alle mogelijke plaatsen te pakken: in de metro, bij openbare telefoons voor buitenlandgesprekken in gevangenissen, centra waar maaltijden worden verstrekt, scholen, gezondheidscentra en bij maatschappelijke organisaties. Ze worden enkel en alleen aangehouden om hun uiterlijk.

Een "toenemende afwijzing" van buitenlanders

De regering stuit hierbij op de weerstand van niet alleen organisaties die zich inzetten voor immigranten en andere maatschappelijke groeperingen, maar ook van de politie zelf, van juristen, economen, onderzoekers, universiteitsmedewerkers en zelfs van politieke kopstukken van de rechtse oppositiepartij Partido Popular. Iedereen is het erover eens dat zich in Spanje de afgelopen jaren een verharding van maatregelen en gedrag heeft voorgedaan, en dat het klimaat van wantrouwen jegens immigranten steeds meer op scherp is komen te staan. De crisis, de regionale en gemeenteraadsverkiezingen van 2011 en de invloed van onze buitenlandse buurlanden hebben daarbij een grote rol gespeeld.

Het Waarnemingscentrum voor racisme en vreemdelingenhaat, dat onder het ministerie van Werkgelegenheid en immigratie valt, benadrukte een paar maanden geleden in een onderzoek dat de crisis had geleid tot een "toenemende afwijzing" van buitenlanders. De stichting Fundación Ideas, een denktank van de socialistische partij (PSOE) heeft in een ander rapport onlangs vastgesteld dat wij discriminerend gedrag "nauwlettend in het oog moeten houden" en "moeten optreden voordat het te laat is".

Nieuwsbrief in het Nederlands

"De discussie die is aangewakkerd door de gemeente Vic [in Catalonië, bestaande uit een coalitie van CiU (rechts-nationalisten), de ERC (socialisten) en de PSC (onafhankelijk links)] met het besluit om het aantal illegale immigranten in kaart te brengen, moet serieus worden genomen, onder meer omdat hiervoor een onrustbarende maatschappelijke en zelfs politieke steun bestaat", aldus de stichting Fundación Ideas. Voorts bleek uit de [enquête "Jongeren en immigratie"](http://www.injuve.migualdad.es/injuve/contenidos.item.action?id=725399650 "enquête "Jongeren en immigratie""), die in 2008 is gehouden door het instituut Injuve, dat 14 procent van de Spaanse jongeren bereid is op een racistische partij te stemmen, terwijl dit aantal in 2002 nog slechts 11 procent bedroeg.

Is de publieke opinie steeds vijandiger jegens immigranten? "*Ik denk van wel*," licht José Miguel Sánchez Tomás toe. Hij is professor strafrecht aan de universiteit Rey Juan Carlos van Madrid. "In tijden van economische voorspoed heerst er veel solidariteit, maar er doet zich een kentering voor zodra de concurrentie op de arbeidsmarkt toeneemt." Sánchez Tomás is lid van de vereniging Grupo Immigrapenal en stelt vast dat het "bij de overheid enigszins riekt naar vreemdelingenhaat".

Maatregelen om de publieke opinie gunstig te stemmen

Zelfs politieambtenaren spreken hem niet tegen. Zij zeggen dat wat zich in "Vic of Llavaneras afspeekt, het racisme jegens immigranten in de hand werkt". Dat vertrouwt José María Benito, woordvoerder van de Spaanse politievakbond SUP, ons toe. De meeste politieambtenaren zijn lid van deze vakbond. Benito is ook in het geweer gekomen tegen de grootscheepse razzia's. "We moeten deze massa-arrestaties nog steeds uitvoeren," vat Benito samen, "maar nu worden de bevelen niet meer schriftelijk, maar mondeling uitgevaardigd door superieuren."

Sebastian Rinken, onderzoeker bij het CSIC [Centrum voor wetenschappelijk onderzoek] stelt vast dat "er steeds meer wordt gesproken over ongelijke behandeling" en hij betreurt dat er "vandaag de dag betrekkelijk simplistische standpunten in de openbare debatten zijn geslopen waarmee deze gedachte van onrechtvaardigheid voor electoraal gewin wordt ingezet". Rinken, die tevens technisch directeur is van het Andalusisch Permanent waarnemingscentrum voor migratie, ziet de massa-arrestaties als "waarschuwingssignalen waarmee wordt beoogd snel bepaalde bevolkingsgroepen voor zich te winnen die geen vertrouwen meer hebben". "Het doel is niet om doeltreffend op te treden, maar om te zeggen: kijk, wij dóen ten minste iets. Maar dat is niet de manier waarop we te werk moeten gaan," voegt hij toe. "Spanje heeft geen duidelijk immigratiebeleid", stelt Pablo Vázquez, voorzitter van de Spaanse Stichting voor toegepaste economische wetenschappen (FEDEA). "*De regering heeft haar standpunt sinds het begin van de crisis verhard, maar niemand hier zegt hoeveel buitenlanders we precies willen en in welke omstandigheden*." Zoals vele anderen is Vázquez van oordeel dat immigranten, die vooralsnog de zondebok van de crisis zijn, "noodzakelijk zijn voor economisch herstel en dat ook zullen blijven". Voor zover zij door de Arizona-methode dan nog niet zijn verdwenen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp