Griekse komedie is pleister op de wonden

*Gelukkig weerhoudt de crisis de mensen er niet van om te lachen. De Grieken lachen om hun politici en om Angela Merkel (wat niet altijd grappig is, als ze haar met een hakenkruis op haar voorhoofd afbeelden). Op televisie trekt de komiek Lakis Lazopoulos een recordaantal kijkers met zijn wekelijkse satirische show. Hij is zelfs op wereldtournee gegaan met zijn theaterstuk “Sorry, I'm Greek!*”. En de hele zomer stroomde het publiek massaal toe om in het antieke theater van Epidaurus te gaan kijken naar de blijspelen van Aristophanes (waarin het vaak over schuld gaat).

Maar er is één vaste waarde - die elders in de wereld vrijwel onbekend is - die Grieken van alle generaties aan het lachen maakt en die nu, met het trauma van de crisis, een soort tweede leven krijgt. Dat zijn de oude comedy´s uit de jaren vijftig en zestig, die non-stop op de televisie worden vertoond, vooral in het weekend. In deze films, die in zwart-wit of in de felle kleuren van de sixties zijn opgenomen, lachen de Grieken om een land dat aan het veranderen en moderniseren is en waar alles in de meeste gevallen met een lied eindigt.

Het zijn grote komische acteurs die in deze comedy´s speelden, die echter nauwelijks tot het buitenland zijn doorgedrongen. Griekenland heeft net zulke komische grootheden gekend als De Funès, Fernandel en Bourvil. We noemen bijvoorbeeld Thanassis Vengos, Kostas Voutsas, Lambros Konstandaras en Kostas Hadzichristos, en bij de vrouwen Rena Vlachopoulou en Aliki Vouyouklaki. Deze sterren werden verafgood, zowel bij de cinema als bij het theater, waarvan ze vaak afkomstig waren.**

Griekenland probeert de crisis te vergeten

*Vassilis Alexakis is een Griekse schrijver die in Frankrijk woont en in het Frans schrijft. In zijn jongste boek, Le Premier Mot [Het eerste woord], dat in 2010 is uitgegeven, maakt een Griekse vrouw haar in Parijs wonende familie blij door deze films op dvd mee te brengen. “Het Griekenland uit de jaren 50 heeft vooral behoefte aan lachen. Het wil de bezetting, de hongersnood en de burgeroorlog zo snel mogelijk vergeten*”, zegt een van de personages. Het huidige Griekenland probeert de crisis te vergeten door te kijken naar deze films, die voortdurend op de televisie worden uitgezonden en een groot succes zijn.

De laatste jaren kijkt men met meer belangstelling naar deze “gouden eeuw van de Griekse commerciële cinema”, die de opkomst van de middenklasse uitbeeldt. “Er is sprake van een intense nostalgie”, legt filmcriticus Michel Démopoulos uit. “Het brengt een verleden boven waarin het leven goed was, waarin de dingen vooruitgingen en dat nu aan een verloren paradijsje doet denken”.**

Karaoke-avonden voor filmdialogen

*In de films wordt de draak gestoken met de knellende familiebanden en wordt hoog opgegeven van “de slimme trucjes, van het plan dat de - overigens integere - held bedenkt om het beetje geld te bemachtigen dat hem uit de problemen moet redden”, schrijft Elise-Anne Delveroudi in Le Cinéma Grec* [Frans naslagwerk over de Griekse film, Editions du Centre Pompidou, 2005, red.].

De acteurs en de dialogen bepalen het komische succes van de films. “Deze films zijn vanuit cinematografisch oogpunt misschien niet erg origineel, maar ze zijn vaak erg goed geschreven met kostelijke replieken, die iedereen uit zijn hoofd kent”, aldus Michel Démopoulos. De dertigplussers van de generatie uit 1970-1980 organiseren tegenwoordig karaoke-avonden waarop zij de dialogen in koor citeren. Het lijkt een beetje op het effect dat de cultfilm Les Tontons flingueurs [De schietgrage ooms, red.] in Frankrijk had, maar dan meer een ´retsina´ versie.**

Lees hier de voorgaande delen:

Duitse satire, een goed georganiseerde traditieItaliaanse zelfspot, een nationale sportZweedse komedie neemt middenklasse op de korrelTorrente, het monster van het Spaanse onderbewustzijnRoemeense grappen die aan de censuur ontgliptenBritse humor, een serieuze aangelegenheidDe kunst van de IJslandse karikatuur‘Zwans’, een Belgisch recept

Het Kremlin, eeuwig mikpunt van spot