Draghi opnieuw redder in nood

Met het besluit staatsobligaties op te kopen van noodlijdende landen, compenseert Mario Draghi opnieuw het gebrek aan daadkracht van Europese leiders. Bovendien is hij degene die, opnieuw, de spelregels verandert en dat is precies wat nodig was, schrijft El País verheugd.

Gepubliceerd op 7 september 2012 om 16:11

Al geruime tijd wordt gezegd dat de problemen in de eurozone alleen kunnen worden opgelost als men erin slaagt een compromis te bereiken tussen degenen die extreme begrotingsdiscipline eisen en degenen die vragen om gemeenschappelijke steun of garantie voor de schuld. De afgelopen drie jaar heeft de Europese bureaucratie bewezen dat ze niet in staat is oplossingen aan te dragen die zo'n compromis mogelijk maken. Intussen heeft De Europese Cetrale Bank (ECB) de controversiële rol van geldschieter gespeeld om de grootste spanningen op de markt het hoofd te bieden. Steeds als de ECB met speciale maatregelen geld vrijmaakte, leken de Europese financiële beleidsmakers extra tijd te krijgen om naar nieuwe oplossingen te zoeken, maar dat weerhield hen er niet van om elke keer weer te vervallen in passiviteit en lethargie, waardoor de stabiliteit van de eenheidsmunt werd bedreigd. Tot Mario Draghi kwam en de spelregels veranderde.

De president van de ECB heeft er eerst op gehamerd dat als liquiditeitsfaciliteiten noodzakelijk bleken hij daar hoe dan ook voor zou zorgen, en in december 2011 en februari 2012 kwam hij inderdaad met twee ongekend ambitieuze herfinancieringsprogramma's voor de lange termijn. Toen bleek dat adequate reacties van de Europese leiders uitbleven, begon de ECB de rollen om te draaien. In het voorjaar en vooral in de zomer kwam de Europese financiële autoriteit met spelregels die verandering moesten brengen in de passieve opstelling van het financiële bestuur van de Europese Unie. Enerzijds herinnerde de ECB er bij talloze gelegenheden aan dat het niet aan haar was om de schuldencrisis op te lossen en het gewenste evenwicht tussen begrotingsdiscipline en financiële solidariteit te bereiken. Anderzijds heeft de ECB uiteindelijk een slimme stap vooruit gezet door de eurozone een agenda op te leggen die door de leiders met tegenzin werd geaccepteerd.

Draghi, de “game changer”

**Draghi gaf deze zomer het voorbeeld door nieuwe spelregels in te voeren en zich daarmee de “game changer” te betonen die de euro nodig heeft. Afgelopen donderdag nam de ECB een gewaagde gok, maar een die coherenter is dan velen willen doen geloven. Zo blijven sommigen er bijvoorbeeld maar op terugkomen dat Draghi begin deze zomer heeft gezegd dat hij alles zou doen om de euro te redden.

En dat heeft hij gedaan. Door sommigen te dwingen de noodzakelijke voorwaarden te accepteren - voor Spanje betekent dat een nieuwe reddingsactie - en anderen te laten inzien dat er zonder financiële solidariteit voor niemand in de eurozone nog een toekomst is. Dit wordt nog eens benadrukt door de naam van het programma voor het opkopen van schuldpapier, Outright Monetary Transactions, dat de basis legt voor het aanvankelijk onmogelijk geachte begrip tussen het noorden en het zuiden van de eurozone. De ECB stelt “ongelimiteerde” steun of steun “zonder voorbehoud” (outright) voorop, en dat moet niet worden onderschat.**

Nieuwsbrief in het Nederlands

Stap naar een hoopvollere toekomst

Bovendien blijft de ECB vanuit monetair standpunt bezien uiterst voorzichtig, door aan te geven dat de gerealiseerde aankopen zullen worden gesteriliseerd om monetisatie van schulden te voorkomen [dat wil zeggen dat de ECB evenveel geld uit het systeem haalt als ze uitgeeft aan staatsschuld] . De steun wordt alleen gegeven als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, iets wat maandenlang tevergeefs is geprobeerd. Wat er tegenover staat is duidelijk: behoedzaam of vermoedelijk “gematigd” opkopen - tegen waarschijnlijk veel hardere voorwaarden dan in Spanje worden gedacht maar niet te vergelijken met wat aan Ierland of Griekenland is opgelegd - als noodzakelijke stap naar een hoopvollere toekomst.

De stappen die nu zijn gezet zullen er, als alles goed gaat, toe leiden dat de euro op een geloofwaardige manier wordt gesteund en dat tegelijk de kosten van kwetsbare landen om hun schuld te financieren waarschijnlijk worden verlaagd, voorwaarden die noodzakelijk maar niet voldoende zijn om het vertrouwen van investeerders in Spanje te herstellen. En dan alleen nog als de geboden kans wordt aangegrepen. Spanje zal op verantwoorde wijze om de steun moeten vragen. Een ingrijpende beslissing, want het land zal daardoor onvrijwillig als lijm dienen om de eurozone bijeen te houden, onder meer omdat speculanten beweren dat de eenheidsmunt in de zuidelijke landen scheurtjes begint te vertonen. Vervolgens is het de beurt aan Italië, dat er evenmin aan zal weten te ontkomen en zijn verantwoordelijkheid zal moeten nemen. Dat alles zal tijd kosten, maar al lijkt het misschien optimistisch, het zou het begin van het einde van de doodsstrijd kunnen zijn.

Vanuit Italië bezien

Mario Draghi bewijst zijn moed

Il Sole 24 Ore pleitte al lang voor een interventie van de ECB en heeft nu dan ook niets dan lofvoor Mario Draghi die het besluit van 6 september naar buiten bracht. Mario Draghi “heeft bewezen dat hij de moed heeft om onafhankelijk te zijn” en zich aan zijn belofte te houden om “al het nodige te doen om de euro te redden”. De krant schrijft onder meer:

De grote technicus uit Frankfurt heeft zijn huiswerk gedaan door blijk te geven van onafhankelijkheid en van politieke moed, een deugd die je, in een tijd waarin onophoudelijk verkiezingen worden gehouden, niet veel tegenkomt in Europa. Draghi heeft niet geaarzeld om het verzet van de Bundesbank, en zelfs van de Duitse publieke opinie, openlijk te tarten [...] niet alleen heeft hij een eind gemaakt aan drie jaar vol fouten door een slecht Europees politiek beleid die de euro heeft gebroken en aan het rand van de afgrond heeft gebracht, ook heeft hij een baken verzet om de eenheidsmunt een sterkere structuur te geven en hem een stabiele, samenhangende en geloofwaardige toekomst te geven.

Het woord is nu aan de regeringen”, schrijft het dagblad: veel van hen vrezen dat het vangnet van de ECB tot laxisme leidt. Maar de voorwaarde dat de betreffende landen een verzoek tot een reddingsplan moeten doen bij het noodfonds EFSF zou echter “een stimulans kunnen zijn voor versnelde hervormingen en ombuigingen in de overheidsfinanciën en daarmee zou een mogelijke Europese ondercuratelestelling, die onmogelijk te verkopen is een de publieke opinie, vermeden kunnen worden”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp