Spaanse supporters in Wenen bij de finale van de Europese Kampioenschappen Voetbal 2008

Het WK: meer dan sport, een uitweg uit de malaise

Het WK voetbal dat vandaag, 11 juni, van start gaat is veel meer dan een serie sportwedstrijden. Het is een maatschappelijk verschijnsel geworden dat de werkelijkheid doet vergeten. Bijvoorbeeld in Spanje, een land dat in nood verkeert maar op de grasmat tot de favorieten wordt gerekend.

Gepubliceerd op 11 juni 2010 om 14:19
Spaanse supporters in Wenen bij de finale van de Europese Kampioenschappen Voetbal 2008

Als alles misgaat, hebben we altijd het voetbal nog. Wereldwijd bestaat er geen ander evenement dat in staat is zoveel collectieve hartstochten op te wekken, die overal ter wereld zo sterk op elkaar lijken. Het geheim van deze massaverleiding heeft te maken met het feit dat voetbal op emotioneel gebied wordt uitgedrukt in een taal die universele sentimenten bevat: competitiedrang, uitdagingen, het gevoel ergens bij te horen, de identiteit van het stamverband. Het heeft de plastische schoonheid van de sport, het morele aspect van de eigen grenzen verleggen en de mentale complexiteit van de strategie. En dat alles gebaseerd op een uiterst instinctieve handeling, te weten het schoppen tegen een rollend voorwerp. Geassocieerd met massacultuur, vrijetijdsindustrie en de sectoren marketing en publiciteit is voetbal een metafoor geworden voor de moderne tijd die één voor één alle politieke vooroordelen en culturele reserves jegens deze sport heeft weten te pareren: vervreemding, hardheid en seksisme. Vrouwen, politici en intellectuelen hebben zich uiteindelijk geschaard in de rangen van een publiek dat geheel is overgeleverd aan de onweerstaanbare aantrekkingskracht ervan. Voetbal is een wereldwijd, democratisch, universeel verschijnsel: een uniek symbool van de gemondialiseerde samenleving.

Een boodschap van hoop op een achtergrond van verwoesting

Het WK is het opperste ritueel geworden van deze nieuwe voetbalreligie. De dimensie van internationaal toernooi symboliseert de identiteitsstructuur van de nationale massa’s en bezorgt het een buitengewoon grote aantrekkingskracht en sociale dynamiek. Zelfs binnen een gemeenschap als Spanje, waar de identiteiten permanent met elkaar in conflict zijn, neemt de deelname van de Roja [de Spaanse selectie] alle verschillen weg en zorgt ervoor dat de gescheurde flarden van het nationaliteitsgevoel weer aaneen worden genaaid met het onzichtbare draad van de collectieve trots. De aaneenschakeling van overwinningen van de laatste tijd heeft ervoor gezorgd dat het gebruikelijke pessimisme is vervangen door een golf van trots. Voor de eerste keer sinds lange tijd bezit het Spaanse team een eigen stijl, het vermogen de eigen grenzen te verleggen en een triomfantelijke vastberadenheid. De selectie is de incarnatie van een land zonder complexen met een geheel nieuwe winnaarsmentaliteit waarvan wellicht de enige contra-indicatie euforie is.

Spanje ambieert het wereldkampioenschap. Het team is zeker niet favoriet maar dit streven betekent op zich al een doorslaggevende stap voorwaarts. Onze door de crisis geplaagde regering staat zichzelf nu toe om te dromen van de vertroosting van grootschalig optimisme dat een overwinning zou kunnen bieden. Het is geen lichtzinnige kwestie: in een zwartgallig klimaat getekend door armoede en faillissementen, in een verslechterd en fatalistisch maatschappelijk landschap kan voetbal de heersende gemoedsstemming om doen slaan en biedt ons in zijn ogenschijnlijke trivialiteit een objectieve hoop op overwinning. Het is een boodschap van hoop op een achtergrond van verwoesting. Wie zou nog kunnen denken dat het slechts een spel is?

Nieuwsbrief in het Nederlands
Categorieën
Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp