Disneyland Paris in the rain.

Eurovegas zal niet aanslaan

In 2016 zou een “Europees Las Vegas” het licht moeten zien in de buurt van Madrid, en Catalonië heeft Barcelona World in het leven geroepen, een ander megagroot attractiepark. Maar zulke themaparken zijn zelden zo rendabel als in Amerika.

Gepubliceerd op 21 september 2012 om 15:01
John Burke  | Disneyland Paris in the rain.

Wie het heeft over themaparken in Spanje heeft het vooral over reorganisaties, surseance van betaling, speculerende projectontwikkelaars, enorme investeringen waarvan het maar de vraag is of ze ooit worden terugverdiend, instabiliteit en voortdurende directiewijzigingen. En over de mislukte politieke avonturen van de regeringen van autonome provincies, al dan niet met steun van spaarbanken. Alleen Port Aventura (Tarragona) weet stand te houden, dankzij de Caixabank die het bedrijf in 2004 van de ondergang redde en in 2009 reorganiseerde.

**Nu heeft de Amerikaanse miljardair Sheldon Adelson voorgesteld om in Madrid een reusachtig casino met de naam Eurovegas te bouwen. Ondanks alle mislukkingen op dit gebied, zowel in Spanje als in de rest van Europa, heeft de Catalaanse Generalitat [de regering van de regio Catalonië] hierop gereageerd door de bouw goed te keuren van niet één maar zes themaparken in Vila-Seca en Salou, vlakbij Port Aventura, met financiële steun van de Caixabank en projectontwikkelaar Veremonte, eigendom van de Valenciaanse ondernemer Enrique Bañuelos, die fortuin heeft gemaakt in de vastgoedsector.

Dit megacomplex zal Barcelona World gaan heten en volgens de projectontwikkelaars 20.000 arbeidsplaatsen creëren (en twee keer zoveel indirecte arbeidsplaatsen). De bouw gaat 4.775 miljard euro kosten en jaarlijks worden 10 miljoen bezoekers verwacht. Ter vergelijking, Disneyland Parijs trekt ongeveer 15 miljoen bezoekers.

Een belachelijk plan, een project zonder inhoud dat zowel irreëel als onverstandig is”, vindt José Miguel Iribas, als socioloog gespecialiseerd in ruimtelijke ordening, stedenbouw en toeristische voorzieningen. “Themaparken doen het niet alleen in Spanje maar ook in de rest van Europa ronduit slecht. Zelfs Disneyland Parijs is een mislukking”.**

Nieuwsbrief in het Nederlands

In de VS vervangen themaparken steden

*Zijn mening wordt gedeeld door Luis María Huete, docent aan de IESE Business School en opsteller van het eerste rapport over Port Aventura: “Op het hele continent zijn maar twee kleine, zeer gespecialiseerde parken te vinden die goed lopen”. Het ene is de Efteling, een Nederlands sprookjespark, “zonder pretenties en gericht op gezinnen met kinderen*”, dat jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers weet te trekken. Het andere is het veel grotere Europa Park in Duitsland, waar per jaar vier miljoen mensen op af komen.

Op wat uitzonderingen na, zoals de twee hierboven genoemde voorbeelden, is een themapark “een model dat in Europa niet werkt”, stelt Huete. Het idee stamt uit de jaren zestig en zeventig, toen amusement een volkomen andere betekenis had.

Het model werd ontwikkeld in de Verenigde Staten, om mensen te laten ontsnappen aan de saaie woonwijken, waar ze voor hun vertier vrijwel geheel waren aangewezen op winkelcentra. Met de parken werd gezinnen een prettige, veilige omgeving geboden. “Sommigen waren ervan overtuigd dat dit Amerikaanse model voor vrijetijdsbesteding zonder meer ook op Europa kon worden toegepast”, vertelt Iribas. “Dat bleek echter niet het geval”.**

In Europa bestaat een traditie van open steden

*Volgens deze socioloog is er een fundamentele reden voor het niet aanslaan van attractieparken in Europa. “In de Verenigde Staten dienen themaparken als vervanging voor steden. Maar als Europa iets heeft, dan zijn het wel steden”. Ter illustratie voegt hij eraan toe: “Vergeleken met een willekeurige wijk in Parijs heeft Mickey Mouse niet veel te bieden*”.

Vrije tijd kan enerzijds worden doorgebracht in een besloten omgeving als een themapark (Las Vegas is daarvan een variant die is gekoppeld aan gokken), een cruiseschip of een all-inclusive vakantiecomplex, maar anderzijds ook in een stad, “waar vermaak zich spontaan aandient en het aanbod veel groter is”, zegt Iribas. “In Europa bestaat een lange traditie van open steden”, die met hun winkels, café's en kathedralen “het aanbod afstemmen op de vraag”.**

Dynamiek van stad is niet na te bootsen

*De dynamiek en diversiteit van een stad zijn niet te produceren of na te bootsen, tenzij tegen zeer hoge kosten*”, aldus deze deskundige op het gebied van toerisme en stedenbouw.

Dat themaparken niet aanslaan, kan echter niet alleen worden geweten aan de foutieve gedachte dat Europese vormen van vrijetijdsbesteding aansluiten op het Amerikaanse model. “In Orlando [Florida] trekken Disney World, Sea World en de Universal studio's op wat kleine verschillen na dagelijks vrijwel altijd ongeveer hetzelfde aantal bezoekers”, vertelt Juan José de Torres, voormalig directeur van het Warner Park (Madrid) en Terra Mítica (Benidorm), twee grote Spaanse themaparken. In Spanje ligt dat heel anders. “De ene dag komen er misschien 30.000 bezoekers, de volgende dag maar 500. Het is niet eenvoudig om je voortdurend aan die wisselende aantallen aan te passen zonder het aanbod zodanig te beperken dat het karakter van het park wordt aangetast”. Daar komt nog bij dat sommige parken, zoals Terra Mítica, veel te ruim zijn opgezet.

Het zou een grote vergissing zijn om tot elke prijs te blijven vasthouden aan het klassieke themapark”, benadrukt Huete. “Ik denk dat als in de attracties wordt gesneden en het accent komt te liggen op hotels, restaurants, casino's, uitgaansgelegenheden en dergelijke, we nog wel eens zullen zien wat er gebeurt als het project uiteindelijk doorgaat. Voor mij staat dat nog lang niet vast, noch voor Barcelona World noch voor Eurovegas”. Een kwestie van tijd.**

Context

Megalomaan plan van een duistere projectontwikkelaar

**Las Vegas, in de VS, krijgt misschien een kleine Europese kopie in...Madrid. Op 8 september heeft het Amerikaanse bedrijf Las Vegas Sands aangekondigd dat het plannen heeft voor de bouw van een immens vastgoedproject om een Europees gokparadijs in het leven te roepen: Eurovegas. Het park zal gebouwd worden in Alcorcón, een slaapstad van 170.000 zielen vlakbij Madrid, en de opening staat gepland voor 2016. Tot het laatste moment had de stad en de regio Madrid concurrentie te duchten van Barcelona en de regio Catalonië.

Het project stoelt op een investering van 17 miljard euro voor de bouw van casino’s, hotels, winkelcentra en congreszalen. Volgens Las Vegas Sands zullen er 250.000 banen gecreëerd worden. Iets wat in Spanje, dat met een werkloosheid van 24% kampt, meer dan welkom is.

Plaatselijke verenigingen, milieu-activisten en linkse bewegingen hekelen het vastgoedproject dat aan de basis ligt van Eurovegas: de vastgoedbubbel was nu juist de oorzaak van de economische crisis in Spanje. Ook vrezen ze dat het park maffia en prostitutie met zich meebrengt, zoals vaak het geval is bij gokparadijzen.

Bovendien eist de projectontwikkelaar Sheldon Adelson een versoepeling van de arbeidswet, een vrijstelling van het rookverbod in publieke ruimtes en een co-investering van banken, ter hoogte van een derde van de totale investering.

Tot slot is de integriteit van Sheldon Adelson in het geding, de op twee na rijkste investeerder in de Verenigde Staten. Er loopt momenteel een juridisch onderzoek naar het bedrijf wegens het wiswassen van geld en corruptie in China.

Adelson is een van de grootste sponsors van Mitt Romney, de republikeinse kandidaat voor de presidentsverkiezingen in november.**

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp