Rehn in 2010.

Rehn, de strenge begrotingstoezichthouder

Olli Rehn is geliefd in eigen land, maar wordt gevreesd in de rest van Europa. De Europese Commissaris voor Economische en Monetaire Zaken houdt zich, naar goed Fins gebruik, graag op de achtergrond. Een houding die moeilijk te handhaven is nu hij door de nieuwe regels over begrotingstoezicht een sleutelpersoon is geworden in het Europese bestuur.

Gepubliceerd op 9 november 2012 om 16:38
Rehn in 2010.

De Franse politici geven vaak de schuld van impopulaire beslissingen aan 'Brussel'. Voortaan zouden ze de schuld ook aan'Olli Rehn' kunnen geven - dat zou hun woordenschat verrijken. Als grotendeels onbekende is de Fin, die vice-president is van de Europese Commissie, een sleutelfiguur geworden in het Europees bestuur. Zijn uiteenzetting van 7 november over de vooruitzichten voor de groei in Europa onderstreept dat. Bescheiden tot op het bot, laat Olli Rehn zich niet voorstaan op zijn nieuwe privileges. *”Ik heb geen superbevoegdheden*”, zegt hij tegen Les Echos. ”Ik ben politieke verantwoording verschuldigd aan het Europees Parlement en mijn enige legitimiteit vloeit voort uit het Europees Verdrag. Het zijn de lidstaten en het Parlement die besloten hebben het economisch bestuur te versterken en mijn taak is slechts de lidstaten te laten doen wat ze beloven.”

Zonder dat de publieke opinie daar kennis van heeft genomen […] heeft zich de afgelopen maanden een omkering voltrokken. Na de hervorming van het afgelopen jaar van het Stabiliteitspact – de wetgeving van het 'six pack' in Brussels jargon – heeft de Europese Commissie voortaan een essentiële rol in het sturen van de economie. Als een land afwijkt van de begrotingsnormen (een begrotingstekort dat niet groter is dan 3 procent en een staatsschuld die de 60 procent niet overtreft) en geen maatregelen neemt ter correctie daarvan die toereikend worden geacht, kan Brussel makkelijk boetes opleggen. En er is geen denken aan dat je hieraan zou kunnen ontsnappen: om zich ertegen te kunnen verzetten, moet de bedreigde staat een gekwalificeerde meerderheid achter zich zien te krijgen in de Europese Raad, een missie die vrijwel onmogelijk is

Slecht rapport

Als je een slecht rapport hebt gekregen, is het geen pretje om bij anderen om steun te moeten bedelen. Bovendien heeft de verdragstekst het aan Olli Rehn toevertrouwd om 'macro-economische onevenwichtigheden' te identificeren binnen bepaalde staten, zoals het verlies aan concurrentiekracht in Frankrijk of het begin van een vastgoedzeepbel in Nederland. Brussel kan een van zijn fameuze 'aanbevelingen' doen uitgaan en aan de staten een actieplan vragen om de onevenwichtigheden te corrigeren. En dat is nog maar het begin. In 2013 zal de toezichthoudende rol van Brussel nog groter worden door het van kracht worden van het begrotingspact, dat de 'gouden regel' oplegt. Tenslotte moet een nieuwe wet, waarover nog gediscusieerd wordt in het Europees Parlement, – de 'two pack,' het kleine broertje van zijn voorganger – Brussel de bevoegdheid geven te adviseren over financiële wetsontwerpen, nog voor ze door nationale parlementen zijn aangenomen. ”Pas op, dat is geen vetorecht, slechts een advies”, bagatelliseert Olli Rehn.

Ondanks zijn belangrijke positie houdt Olli Rehn zich op de achtergrond, althans … tot er sprake is van overtredingen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Onlangs werd bekendgemaakt met wie de Amerikaanse minister van Financiën, Tim Geithner, doorgaans allemaal praat. Wie belt hij om over de crisis van de euro te praten? In het eerste halfjaar van 2012 heeft hij zowel Christine Lagarde van het IMF als Mario Draghi van de Europese Centrale Bank twintig keer gebeld. Maar de telefoon van Olli Rehn ging slechts vier keer.

Deze discretie verrast de mensen niet echt die degene kennen die in de vorige Commissie belast was met het dossier van de uitbreiding van de EU. Olli Rehn is geboren in Finland, en dat betekent zeker iets. De Finnen zelf vermaken zich, als ze in Brussel zijn, met het aan hun gespreksgenoten uitleggen van het verschil tussen een introverte en een extraverte Fin: de eerste kijkt naar zijn voeten, de tweede naar die van een ander.

Zeer gehecht aan zijn geboorteland

De leider blijft zeer gehecht aan zijn geboorteland. Daar heeft hij de kneepjes van het vak onder de knie gekregen, vooral als chef van het kabinet van de premier, begin jaren negentig. Vandaag de dag minacht men in Griekenland, Portugal en Ierland de 'men in black', de hoge functionarissen van het IMF of de Europese Commissie die naar hen toekomen om het gifdrankje van de bezuinigingen toe te dienen. Maar destijds dreigden deze 'men in black' zich in Helsinki te installeren. ”Finland onderging zijn ernstigste economische recessie ooit. Ik weet wat het is als je met het IMF te maken krijgt. In 1992 moesten we, om de boekhouding weer op orde te krijgen, de begroting van het volgende jaar in een paar weken vier maal opnieuw opstellen om geen hulp te hoeven aanvragen”, vertelt Olli Rehn.

Regelmatig wordt hem de ambitie toegeschreven het presidentschap van zijn land na te jagen. Hij is daar een gerespecteerd figuur en laat nooit een gelegenheid voorbij gaan om zijn liefde voor Finse tradities als de sauna in herinnering te brengen.

Begin oktober, om te helpen bij de strijd tegen de groei van de populistische partij van de 'Ware Finnen' en om de terughoudendheid van zijn landgenoten weg te nemen bij het steunen van de landen van 'Club Med', heeft hij een boek geschreven: “In het oog van de storm”. Het is een verslag van de eurocrisis en een pleidooi voor Europa. ”Dat is mijn bijdrage aan het debat over Europa in Finland”, zo verzekert deze militant van de Europese Unie van het eerste uur. Een ongebruikelijk feit is dat de winst uit de verkoop van het boek ten goede moet komen aan voetbalclubs voor jongeren. Want voetbal is de grote passie van Olli Rehn. ”Het is dankzij deze sport dat ik met Europa in aanraking ben gekomen”, verklaart de fan van Manchester United.

De voorkeur aan paardenmiddelen

De leider heeft stellige economische overtuigingen, die dichterbij die van de Noord-Europese landen liggen dan bij de oproepen tot het snel aangaan van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de staatsschulden in de vorm van euro-obligaties. Als het om de nu al drie jaar durende eurocrisis gaat, blijft de Fin een voorstander van de harde lijn. “Meneer 3 procent” toont zich weinig gevoelig voor de oproepen van al diegenen, politici en economen, die een versoepeling van het bezuinigingsbeleid willen. Hij is niet overtuigd door de laatste onderzoeken van het IMF, die de negatieve gevolgen van het bezuinigingsbeleid ter discussie stellen.

Geenszins een adept van de homeopathie, geeft de commissaris de voorkeur aan paardenmiddelen, die pijn doen maar tot een snellere genezing leiden. Vanuit de Brusselse controletoren staat hij dus lijnrecht tegenover Letland, voortaan min of meer kandidaat voor de euro, en tegenover Griekenland, dat steeds meer tijd verliest en behoefte heeft aan steeds sterkere medicijnen. Daartegenover houdt Olli Rehn niet op te herhalen dat het begrotingspact verre van "stompzinnig" is en dat het in geval van een recessie een zekere manoeuvreerruimte open laat. Overigens heeft zijn departement sinds afgelopen zomer uitstel verleend aan Portugal en Spanje. Ja in specifieke gevallen, nee als het om een algemene opschorting van de regels gaat. De commissaris is voorbereid op alle soorten van politieke druk.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp