Nieuws Buitenlandse Zaken
Vittore Carpaccio, "Aankomst van de Engelse ambassadeurs" (ca. 1495-1500). Tempera op doek, Galleria dell'Accademia, Venetië.

EU-diplomatie blijft exclusieve club

Slechts twee van de nieuwe 115 ambassadeurs van de Europese Unie komen uit Midden-Europa. De rest van de posten wordt bekleed door mensen uit de "Oude Wereld". Polen heeft genoeg van het complot.

Gepubliceerd op 23 augustus 2010 om 15:53
Wikimedia Commons  | Vittore Carpaccio, "Aankomst van de Engelse ambassadeurs" (ca. 1495-1500). Tempera op doek, Galleria dell'Accademia, Venetië.

Het buitenlandse beleid van de EU is stevig in handen van het “Oude Europa” met slechts twee van de 115 ambassadeurs uit nieuwe lidstaten. Een rapport van het Poolse Instituut voor Internationale Zaken (PISM) ontdekte dat de meeste posten worden bekleed door Franse, Italiaanse, Belgische en Duitse functionarissen. De enige twee Oost-Europese ambassadeurs werden naar Afghanistan en Noorwegen gestuurd. Het is nog erger op het "ministerie van Buitenlandse Zaken" van de EU in Brussel waar negen van de tien stafleden uit de oudste 15 lidstaten afkomstig zijn.

Geen van de topfunctionarissen komt uit Polen, een van de grootste leden van de Unie, en het rapport suggereerde dat de diplomatieke dienst van de unie geen rekening houdt met het land, laat staan met de Poolse belangen. Er erger nog, het ontdekte dat de taal van de regio waar de vertegenwoordiger naartoe werd gestuurd geen enkele rol speelde bij de benoeming.

Europa doet niet veel aan genderevenwicht

Catherine Ashton, hoofd van de Europese Dienst voor Externe Optreden (EDEO of EEAS), heeft gezegd dat ze zich inzet voor adequaat geografisch en gelijkheid tussen vrouwen en mannen bij de personeelswerving voor de dienst. Tot nu toe is dat echter nauwelijks het geval geweest. “We zien hier een oververtegenwoordiging van burgers uit 11 lidstaten… terwijl de vertegenwoordiging van 16 lidstaten, met inbegrip van Polen, ontoereikend is,” volgens het PISM-rapport. Europa doet niet veel aan genderevenwicht. Volgens de denktank staat er slechts bij 1 op de 10 van de EU’s buitenlandse “delegaties”, zoals de EU ambassades feitelijk worden genoemd, een vrouw aan het hoofd.

Afgelopen voorjaar opperde het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken het idee dat elke lidstaat in de EEAS vertegenwoordigd zou moeten hebben naar de omvang van het land. Van de geplande 3000 banen zou Polen er zo'n 240 krijgen, inclusief zo'n 10 ambassadeposten. De andere Midden-Europese landen, ondersteunden dit idee echter niet omdat ze weinig heil zagen in kibbelen over banen in de diplomatieke dienst van de EU.

Nieuwsbrief in het Nederlands

De diplomatieke dienst van de EU, die een jaarlijks budget van 9.5 miljard euro heeft, zou operatief worden in het voorjaar van 2010 als onderdeel van het Verdrag van Lissabon. Zoals mevrouw Ashton aangaf, gebeurt dit waarschijnlijk niet voor het einde van het jaar. De dienst is samengesteld volgens het principe van “de beste banen voor de langstzittenden” – hetgeen in de praktijk het voortduren van de dominantie van het “oude” Europa betekent.

EU-delegatie in Oost-Europa heeft vaak geen band met het land

In het Oosten, een cruciale regio volgens Warschau, worden de diplomatieke posten bekleed door functionarissen uit lidstaten die niet betrokken zijn bij het Oost-Europabeleid van de EU. “In Afrika en Zuid-Amerika is het hoofd van de EU-delegatie vaak afkomstig uit een vroegere koloniale macht of een land met een aanverwante taal of cultuur. In het vroegere Sovjetblok zijn er echter mensen zonder banden met de regio," beweert het PISM, dat werkt voor het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken. Een Spanjaard vertegenwoordigt de EU in Rusland, een Portugees in Oekraïne, een Italiaan in Armenië en een Belg in Azerbeidzjan. Afgezien van Rusland vallen al deze landen onder het Oostelijk Partnerschap project, dat Polen heeft aangekaart.

Maar het hele systeem werkt omgekeerd als de belangen van de lidstaten van het “oude” EU-blok in het geding zijn, volgens het instituut. In landen die bijzonder belangrijk voor hen zijn (hun oude koloniën of landen die deelnemen aan projecten die door deze lidstaten worden gepromoot zoals de Mediterrane Unie) zitten hun eigen mensen. Spanjaarden runnen de EU-delegaties in Chili en Colombia, het hoofd van de Braziliaanse delegatie is een Portugees en op de post in Zuid-Afrika zit een Nederlander. Zeven van de 15 EU-ambassadeurs in de landen van de Mediterrane Unie komen zelf uit het Middellandse zeegebied. “Een praktijk die wordt toegepast in Zuid-Amerika of Afrika, geldt niet voor Oost-Europa,” concludeert het PISM, dat werkt voor het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Jean-Luc Dehaene, voormalig eerste minister van België, een land dat oververtegenwoordigd is in de diplomatieke dienst van de EU, heeft gezegd dat het systeem moet worden herzien, maar pas over vijf jaar na afloop van de ambtstermijn van mevr. Ashton.

Als de trends die beschreven worden in de rapporten van de Poolse denktank zich voortzetten, zal de diplomatieke dienst van de EU inderdaad kritisch moeten worden herzien – maar alleen door de 15 "oude" lidstaten van de EU. Voorlopig blijft de EEAS hun exclusieve club.

De EEAS vanuit Polen bezien

Teveel Belgen en te weinig talenkennis

Het was de bedoeling dat de diplomatieke dienst van de EU efficiënt en competent was, maar gezien de meeste benoemingen lijkt het erop dat het meer om politiek draait dan om efficiency, aldus Marek Magierowski in het conservatieve Poolse dagblad Rzeczpospolita. “Er zijn amper Polen te vinden in de ploeg functionarissen van de EEAS, maar wel een hoop Belgen. Maar weinig zullen van mening geweest kunnen zijn dat België een diplomatieke supermacht is. En hoe staat het met de talen? Ach kom, we hebben toch Google Translator? De EU-ambassadeur in Peking, die niet eens Chinees spreekt, zal het moeten opnemen tegen zijn Amerikaanse tegenhanger, Jon Huntsman. Huntsman spreekt niet alleen Mandarijn maar ook het Taiwanese dialect Hokkien. Hetzelfde geldt voor Ankara: de EU-gedelegeerde spreekt geen Turks terwijl de onlangs benoemde ambassadeur van de VS, Frank Riccardione, wel vloeiend Turks spreekt, en ook Arabisch, Frans en Italiaans. Het rapport van het Poolse instituut voor Buitenlandse Zaken is een treurig document: voor de duizendste keer laat het zien hoe weinig de EU-slagzinnen over grote projecten en lange termijnplannen met de realiteit te maken hebben, en hoe de meeste Europeanen er nog steeds intrappen”.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp