De Russische president Vladimir Poetin en de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan tijdens een persconferentie in Istanboel op 3 december 2012.

Erdogan lonkt naar Shanghaiclub

Premier Erdogan is het getreuzel van de Europese Unie over de toetreding van Turkije beu en dreigt nu toe te treden tot andere organisaties zoals de Shanghai-samenwerkingsorganisatie. En zelfs al zou dat maar bluf zijn, het toenemende ongeduld van Ankara is er niet minder om.

Gepubliceerd op 31 januari 2013 om 16:53
De Russische president Vladimir Poetin en de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan tijdens een persconferentie in Istanboel op 3 december 2012.

Tijdens een televisie-interview in juli vorig jaar op de Turkse zender Kanal 24 zinspeelde premier Recep Tayyip Erdogan op de woorden die Vladimir Poetin hem bij wijze van grapje had toegevoegd. De Russische president had hem geplaagd met de vraag: “Maar waarom bent u nog steeds geïnteresseerd in Europa?” En de premier antwoordde daarop, zoals hij benadrukt, “niet zonder humor”: “We kunnen ook aanhaken bij de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie (SSO), en de hele Europese Unie maar vergeten.”

Op vrijdag 25 januari kwam Erdogan daar bij dezelfde zender op terug. Behalve dat hij dit keer geen grapjes meer maakte, aangezien hij nu van mening is dat deze mogelijkheid wel eens “een serieuze optie” zou kunnen zijn. Hij herinnerde aan wat hij tegen Poetin had gezegd en hij stond erop te laten weten dat hij serieus nadacht over het scenario om van toetreding tot de Europese Unie af te zien en aan te haken bij de SSO. Hij wees er daarbij op dat Turkije dezelfde gemeenschappelijk waarden heeft als de leden van deze organisatie, die een alternatief voor de Unie blijkt te zijn. Volgens hem is “de groep van vijf van Shanghai beter en sterker”.

Erdogan vastbesloten

Zelfs al werden deze woorden tussen neus en lippen door geuit in een televisieprogramma, ze geven toch duidelijk weer hoe de premier denkt over deze kwestie, en wat zijn intenties zijn. Het eerste alternatief waaraan Erdogan dacht, teleurgesteld als hij was over het EU-toetredingsproces, is dus deze groep van “de vijf van Shanghai”, die sinds 2001 overigens zes leden telt (Rusland, China, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië en Tadzjikistan).

Deze organisatie beoogt de samenwerking tussen haar leden te verbeteren op het gebied van veiligheid, energie, handel en politiek. Turkije heeft er geen waarnemersstatus, maar kreeg onlangs wel de status van “dialoogpartner” toegekend. De premier wijst erop dat zijn land zich tegelijkertijd met Pakistan en India bij de SSO kan aansluiten. Deze uitweg is voor Erdogan misschien een manier om de EU ertoe te dwingen tot actie over te gaan en een besluit te nemen over de Turkse toetredingsplannen. Het laat ook zien, en met des te meer reden als de EU niets blijft doen, dat Erdogan vastbesloten is van de toetreding tot de SSO het speerpunt van het Turkse buitenlandbeleid te maken.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Enorme koerswijziging

Over dit onderwerp moet natuurlijk stevig worden nagedacht en gediscussieerd aangezien het voor Turkije een enorme koerswijziging betekent. Het land keert er het Westen de rug mee toe om zich te richten op het Oosten, en zou zich daarmee op zowel binnenlands als buitenlands gebied in een ongekende positie manoeuvreren. En het valt nog te bezien of Rusland en China een Turkije dat lid is van de NAVO willen toelaten tot hun organisatie. En als dat het wel geval is, is het nog maar de vraag of de NAVO op haar beurt die situatie zou accepteren.

Maar de werkelijke vraag is of de SSO inderdaad een beter alternatief vormt voor Turkije. Des te meer aangezien de EU, ondanks de crisis waarin ze nu zit, een onmiskenbare superioriteit behoudt op een hele reeks gebieden zoals democratische waarden en economische integratie. Het is voor Turkije zeker niet nutteloos om in het kader van zijn ambitieuze buitenlandbeleid de samenwerking aan te gaan met organisaties zoals de SSO, maar er moet dan wel goed worden ingeschat welke consequenties dat zou kunnen hebben als dit betekent dat het Westen de rug wordt toegekeerd. Inmiddels is dit inderdaad geen onderwerp meer om grapjes over te maken…

Reactie

Begrijpelijke irritatie

Het gedraai van de Europeanen over de aansluiting van zijn land bij de EU, bevalt de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan, zo schrijft Die Presse, helemaal niet: "Als het zo moet, zeggen we de EU vaarwel". De Oostenrijkse krant begrijpt de teleurstelling van Erdogan en doet een beroep op de Europese leiders:

Sinds een halve eeuw doet Ankara moeite om geaccepteerd te worden door de Europese club. Sinds een halve eeuw past deze club echter de regels over aansluiting voortdurend aan om voor vertraging te zorgen of om de integratie van Turkije werkelijk te voorkomen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp