Andreas Georgiou, directeur van het Griekse Bureau voor de Statistiek in zijn kantoor in Athene in januari 2012.

Georgiou, de redder van de Griekse cijfers

Griekse statistieken zijn eindelijk betrouwbaar, erkent ook Eurostat. Maar voor Andreas Georgiou, de man aan wie dat grotendeels te danken is, dreigt nu vervolging wegens landverraad.

Gepubliceerd op 19 maart 2013 om 12:23
Andreas Georgiou, directeur van het Griekse Bureau voor de Statistiek in zijn kantoor in Athene in januari 2012.

Op zijn kantoor heeft de directeur van het Griekse Bureau voor de Statistiek (Elstat) een grote zware kluis laten plaatsen. Andreas Georgiou, sinds augustus 2010 directeur van Elstat, heeft die besteld toen bleek dat zijn bestuursleden inbraken op zijn e-mail. Vertrouwelijke informatie kan nu achter slot en grendel.
In de strijd om cijfers gaat het er niet zachtzinnig aan toe in Griekenland. Statistieken zijn de wapens waarmee de financiële oorlog in het land wordt uitgevochten. Tussen Griekenland en zijn crediteuren en vooral ook tussen Griekse politieke partijen onderling.
Vanaf dag één draait de schuldencrisis om de hoogte van het begrotingstekort en de staatsschuld. De crisis verergerde door gebrek aan betrouwbare cijfers en doordat bleek dat opeenvolgende regeringen hadden gelogen over de financiën.

Griekenland was synoniem aan leugen en bedrog

Nu het volgens het Europees bureau voor de statistiek (Eurostat) en het IMF eindelijk wel lukt betrouwbare gegevens te krijgen, worden de opstellers daarvan beschuldigd van landverraad.
Georgiou moet tijdens een interview op zijn kantoor zijn woorden zorgvuldig kiezen, om te voorkomen dat hij zijn tegenstanders munitie verschaft. Zijn dienst huist in een modern bakstenen gebouw aan een druk kruispunt in de met Athene vergroeide havenstad Piraeus. De situatie is "surrealistisch”, zegt hij. "Ze verdenken me ervan dat ik volgens de Griekse en Europese wetten werk.”
Georgiou (52) besloot in 2010 zijn baan bij het IMF in Washington op te geven en terug te keren naar zijn geboorteland. Griekenland lag sinds oktober 2009 zwaar onder vuur binnen de Europese Unie. In die maand werd het begrotingstekort bijgesteld, van 3,7 naar 12,5 procent van het bbp en korte tijd later zelfs naar 15,8 procent.

Griekenland was synoniem aan leugen en bedrog. Aan officiële statistieken werd geen enkele waarde meer gehecht. De kosten om geld te lenen stegen zó snel, dat het land bijna bankroet ging.

Geen politicus wil met georgiou gezien worden

Toen de crisis uitbrak was het bureau voor de statistiek onderdeel van het ministerie van Financiën. In Europese overzichten stond bij Griekse cijfers meestal een voetnoot. Eurostat gaf daarmee aan niet te kunnen verifiëren of de getallen overeenkomstig de regels en onafhankelijk tot stand waren gekomen. Sinds 2004 stuurde Eurostat tien missies naar Athene om de statistieken te verbeteren. Tevergeefs. In januari 2010 volgde een vernietigend rapport over valse cijfers en politieke inmenging.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Vanaf het moment dat Georgiou aan het hoofd van de dienst kwam te staan, die een nieuwe naam kreeg (Elstat) en werd losgekoppeld van het ministerie van Financiën, zijn die voetnoten verdwenen. De afgelopen vijf halfjaarlijkse rapportages hebben groen licht van Eurostat gekregen. Een bestuurlijke revolutie. Maar geen omwenteling waarmee Georgiou in eigen land vrienden heeft gemaakt. Geen politicus wil met Georgiou gezien worden of neemt het publiekelijk voor hem op. In politieke praatprogramma’s op radio en tv wordt over hem gesproken als een landverrader die het schavot verdient.

”Een zetbaas van onze schuldeisers”

Nadat aanklagers eind januari concludeerden dat er voldoende grond is voor vervolging, eiste de vakbond van Elstat-medewerkers dat Georgiou uit zijn functie wordt gezet. "Meneer Georgiou functioneert als een vermenigvuldiger van de problemen voor iedereen!”, staat in de persverklaring van de bond. Georgiou is "een zetbaas van onze schuldeisers”. De directeur wordt verweten niet het ‘nationaal belang’ te dienen. Schone statistieken oké, maar je moet niet overdrijven met die eerlijkheid en openheid, lijkt de redenering. Indirect staat ook Eurostat terecht, de dienst die nauw betrokken was bij de hervorming van Elstat en die het nu onomwonden opneemt voor Georgiou.

Enkele maanden na zijn aantreden in oktober 2010 stormde een woedende vakbondsbestuurder het kantoor van Georgiou binnen, zwaaiend met een document dat de directeur met zijn juridisch adviseur had uitgewisseld via e-mail. Onderzoek door een IT-expert wees uit dat vrijwel dagelijks was ingelogd op zijn e-mailaccount. Duizenden e-mails waren gelezen en gedownload door een bestuurslid van Elstat. Het bestuur is kort daarna door de minister van Financiën ontslagen. En de structuur van Elstat werd veranderd. Georgiou diende een klacht in. "De man is ruim twee jaar geleden in staat van beschuldiging gesteld. Voor zover ik weet is er sindsdien niets mee gebeurd.”

Geen tijd voor politieke vriendschappen

De gang van zaken rond Elstat is tekenend voor de weerbarstigheid van de oude structuren in Griekenland en voor het diepe verzet tegen hervormingen binnen (delen van) de overheid. Ambtenaren worden nog altijd niet beoordeeld op hun prestaties. Ontslagen zijn er nog amper gevallen, hoewel de overheid te groot en te duur is voor wat ze presteert.
Het aantal ambtenaren daalt wel rap. Met oog op de naderende bezuinigingen en het uitkleden van pensioenregelingen hebben grote groepen voor vervroegd uittreden gekozen. Binnen Elstat gaat het om een teruggang van 1.000 naar 850 medewerkers.

Het probleem lijkt dat hij zich niet aan de ongeschreven wetten houdt. Georgiou, die 31 jaar niet in Griekenland werkte, steekt geen tijd in het onderhouden van politieke vriendschappen en in het netwerken met bankiers. Dat is een bewuste keuze, zegt Georgiou. "Er moest een muur worden opgetrokken tegen politieke inmenging. Zodat de mensen hier met trots hun beroep kunnen uitoefenen. Deze dienst was het lachertje in Europa. Nu zijn we weer opgenomen in de Europese statistische familie.”

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp