Kies een taal
Objectief blijven: dat is de inzet voor de vierhonderd journalisten, die afkomstig zijn uit zo´n dertig landen en er evenveel visies op het wereldgebeuren op nahouden. “Daar hebben we een soort veiligheidssysteem voor ingebouwd", benadrukt adjunct-hoofdredacteur François Chignac. Om te beginnen door de manier waarop de redactie is opgezet. Deze is verdeeld in afdelingen (wereld, economie, enzovoort), die allemaal bestaan uit elf journalisten. Eén journalist voor elke taal waarin Euronews uitzendt – de Grieken vormen een apart clubje.
Commentatoren stemmen af op kijkerspubliek
“Deze verscheidenheid vormt een voortdurende uitdaging", aldus het hoofd van de sportafdeling, Pedro Lasuen. "Ik kom zelf uit Spanje, een land dat geen wintersporten uitzendt. En als de Engelse journalist een onderwerp over cricket voorstelt, dan houdt de hele afdeling zijn hart vast!” Hoewel er strikte regels zijn voor de keuze van de onderwerpen, “is er altijd wel iemand die het er niet mee eens is", geeft hij toe. "De journalisten zijn er allemaal op uit om de kijkers in hun eigen land te behagen.”
Als de keuze van de onderwerpen eenmaal is bepaald en de beelden zijn gemonteerd, dan is het de taak van de elf verslaggevers om deze in hun moedertaal te voorzien van commentaar, dat per persoon kan verschillen. Dat is een kwestie van stijl - die typisch is voor een bepaalde cultuur -, maar ook van de vraag welk nieuws de prioriteit krijgt, waarbij iedere commentator zich afstemt op zijn eigen kijkerspubliek. “Als het bijvoorbeeld over Mali gaat, zal de Franse verslaggever melden hoeveel militairen er op de grond worden ingezet en de Oekraïense niet”, licht François Chignac toe. De vorm mag dan veranderen, maar de inhoud niet, verzekert hij: “De beelden staan voorop.”
Gevoelige onderwerpen
Toch komt het een enkele keer voor dat de commentaren uiteenlopen. Miguel Sardo maakte dit in 2002 mee, toen de Prestige schipbreuk leed voor de kust van het Iberisch schiereiland. “Het was de vraag of er olie afdreef op de kust", herinnert de Portugese journalist zich. De eindredacteur, een Spanjaard, wees toen op het uiterst terughoudende standpunt van de Spaanse regering. "Maar zelf had ik informatie van de Portugese marine waaruit bleek dat er een olieramp dreigde voor de kusten..."
En dan zijn er ook telkens terugkerende onderwerpen die nog gevoeliger liggen. Hoe presenteer je de Baskische terreurbeweging ETA, waar Spanje en Frankrijk lange tijd heel anders tegenaan keken? En omdat de titels onder in beeld voor alle edities hetzelfde zijn, is het de vraag of je de term ´Armeense genocide´ wel kunt gebruiken. Deze slachtingen uit 1915 zijn namelijk niet als zodanig erkend door Turkije, en de Turkse TRT is - net als andere publieke zenders - aandeelhouder van Euronews. “Je krijgt wel eens een verzoek om je terughoudend op te stellen, maar uiteindelijk hebben we veel vrijheid”, vertelt een journalist. Een ander voegt eraan toe: “Het is wel een last die ons ervan weerhoudt om dieper op bepaalde onderwerpen in te gaan.”
“De meest onpartijdige nieuwszender”
“Het is belangrijk om rekening te houden met de gevoeligheden die in de verschillende landen leven", erkent Lucian Sârb, eindredacteur van de Roemeense editie. Maar zonder het nieuws eraan op te offeren, voegt deze liefhebber van ´feiten´ er onmiddellijk aan toe. “Wij hebben er twintig jaar over gedaan om van Euronews de meest onpartijdige nieuwszender te maken.” Ali Ihsan Aydin, die de leiding heeft over de Turks sprekende journalisten, onder wie een Armeense en een Koerd, laat zich in vergelijkbare bewoordingen uit: “De gezamenlijke aanpak voorkomt dat verslaggevers zich opwerpen als pleitbezorger van een nationale zaak. Dat is echt een blijk van neutraliteit.” En van kwaliteit, voeren de journalisten aan. “Als je de uitspraak van een naam wilt controleren of contact wilt opnemen met lokale bronnen, dan is er altijd wel een collega uit het betreffende land die je wil helpen”, is de ervaring van de Iraanse Babak Kamiar.
Natuurlijk komt deze opstelling in het ´handschrift´ van Euronews tot uitdrukking. “De beste oplossing is om neutraal te blijven, ook al is dat soms een lastige beperking", meent sportchef Pedro Lasuen. Hij organiseert een intern voetbaltoernooi, waarin teams uitkomen die voor één keer onder hun eigen vlag spelen. Grappig is dat dit toernooi de laatste keer gewonnen werd door de administratie, die voor de gelegenheid een... multinationaal team had samengesteld.
3,4 miljoen kijkers per dag
Nog een jaar wachten. Bij de receptie van Euronews worden op een beeldscherm de seconden afgeteld totdat de zender gaat verhuizen naar de punt van het Presqu'île [schiereiland, red.] van Lyon. Zo blijft Euronews gevestigd in de stad waar het op 1 januari 1993 begon met uitzenden in vijf talen (Engels, Duits, Spaans, Frans en Italiaans).
Twintig jaar later gaat Euronews er prat op dat het de grootste non-stop nieuwszender in Europa is met 3,4 miljoen kijkers per dag, waarmee het CNN (1,6 miljoen) en BBC World (1,2 miljoen) ver achter zich laat. Ondanks de toenemende concurrentie van nationale nieuwszenders, blijft Euronews uitbreiden. Na Arabisch, Turks, Perzisch en Grieks wordt Hongaars dit jaar de dertiende taaleditie van Euronews, dat zijn programma's sinds 2004 wereldwijd uitzendt. De belangrijkste aandeelhouders in het kapitaal van Euronews zijn momenteel France Télévisions (Frankrijk), Rai (Italië), RTR (Rusland), TRT (Turkije) en SRG SSR (Zwitserland).
