De rivier de Dnjestr vlakbij Tiraspol (Transnistrië).

Nieuwe spanningen langs de Dnjestr

Terwijl Moldavië zich opmaakt om controleposten op te richten bij de grens van zijn afvallige provincie, willen Rusland en Oekraïne vaart achter de onderhandelingen zetten om een twintig jaar oud conflict eindelijk op te lossen. Een situatie die de EU in een diplomatieke krachtmeting kan laten belanden.

Gepubliceerd op 16 april 2013 om 11:50
Eugene Romanenko  | De rivier de Dnjestr vlakbij Tiraspol (Transnistrië).

Door vanaf 1 mei nieuwe controleposten langs de grens met de afvallige provincie Transnistrië te plaatsen, geeft de regering in Chisinau weer een hint aan de EU. Maar dat draagt niet bij aan het laten afnemen van de spanningen aan de Dnjestr.

In mei wordt er in Odessa een nieuwe ronde onderhandelingen over Transnistrië (in een 5+2-opstelling: Rusland, Oekraïne, de OVSE, EU, Verenigde Staten, Moldavië en Transnistrië) gehouden. Oekraïne, de huidige OSCE-voorzitter, zorgt voor hooggespannen verwachtingen rond deze ontmoeting. Leonid Kojara, de huidige voorzitter van de OVSE [de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, red.] en minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, verklaarde al dat Kiev inderdaad de intentie heeft om het overleg niet alleen te versnellen maar ze zelfs voor het einde van het jaar af te ronden.

Steeds ernstiger

Het conflict wordt steeds ernstiger. Moldavië is bezig zijn grens langs de Dnjestr te versterken, de grens die volgens Chisinau de veiligheid van de stappen naar het Oosten van de Europese Unie zou moeten beveiligen. De bewoners van de linker- en rechteroever hebben al een eerste conclusie getrokken: Moldavië is bezig Transnistrië over te dragen aan Rusland of aan Oekraïne (afhankelijk van de inhoud van de akkoorden), en richt zich op de EU en Roemenië.

Vanaf 1 mei zullen er zes nieuwe controleposten worden geopend langs de grens tussen Moldavië en Transnistrië. Paspoorten van burgers afkomstig uit de door zichzelf uitgeroepen republiek die niet de Moldavische nationaliteit hebben, zullen gescand en geregistreerd worden. De minister van Buitenlandse Zaken van Transnistrië, Nina Chtanski, verklaarde dat dat al gebeurde en dat het vergezeld ging van “extra beperkingen van de vrijheid van verkeer van burgers”. Zij herinnerde eraan dat er meer dan 180000 Russische burgers en meer dan 100000 Oekraïense burgers in het afvallige gebied wonen, en dat ze “vanuit het standpunt van Moldavië, als buitenlanders beschouwd kunnen worden”.

Nieuwsbrief in het Nederlands

In Tiraspol vindt men dat dit besluit van Chisinau uitdagende trekken heeft. Inderdaad “is de verkeersstroom tussen de twee oevers in deze periode van het jaar groter vanwege de voorjaarsvakantie en nationale feestdagen [op 1 en 9 mei, red.]”.

Adequate maatregelen

Het besluit kan worden uitgelegd aan de hand van de wens van Moldavië om een eind te maken aan het visumbeleid van de EU. Om zover te komen, legde de vertegenwoordiger van de Europese Unie in Chisinau, Dirk Choubel uit, is het niet alleen nodig dat de veiligheid aan de westgrens van Moldavië gegarandeerd wordt, maar ook die aan de oostgrens. In Tiraspol waarschuwt men ervoor dat “de unilaterale maatregelen van Chisinau niet mogen uitmonden in een nieuwe spiraal van spanningen aan de Dnjestr”

Transnistrië is bereid adequate maatregelen te nemen. Daarmee wordt een streep gezet door het Europese plan om de partijen in het conflict tot elkaar te brengen. Het lijkt in ieder geval duidelijk dat het gemeenschappelijke gebouw niet overeind blijft. Erger nog, zowel in Chisinau als in Tiraspol gaan er sinds kort geluiden op over een mogelijk nieuw lokaal conflict in de beveiligde zone aan de Dnjestr, waar Russische soldaten van een vredesmissie gelegerd zijn. Zij zullen dan de gijzelaars worden van een situatie die de politici niet kunnen of willen normaliseren.

De vredestroepen in Transnistrië opereren volgens het Moldavisch-Russische verdrag uit 1992, dat tegenwoordig enorm achterhaald is, zoals de soldaten zelf toegeven. Maar noch in Chisinau, noch in Moskou taalt men naar een aanpassing van dat verdrag. in een dergelijke context moeten Moskou, Kiev en Brussel iets beters voorstellen dan een zogenaamde vooruitgang in de besprekingen, want dat zal de partijen niet lang zoet kunnen houden.

Tegenlicht

Een eenvoudige aanpassing aan de Europese normen

In Chişinău verwerpt de Moldavische regering (een interimregering sinds de val van premier Vlad Filat op 5 maart) speculaties over een eventuele afscheiding van Transnistrië en herinnert eraan dat de grenzen van Moldavië internationaal erkend zijn.
"Er gebeurt niets bijzonders”, verzekert premier Eugen Karpov op de site van de Roemeense staatsradio Radio România Actualităţi. “Het gaat om de dialoog die de Republiek Moldavië voert met de Europese Unie over de liberalisering van het visumbeleid. Met dat doel moeten we voldoen aan de normen. Onderdeel daarvan is de controle van migratiestromen van buitenlandse burgers die Moldavië bezoeken.”

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp