Een neonazi-demonstrant tijdens een demonstratie in Beroun, ten zuidwesten van Praag, in 2007.

Geen genade voor neonazi’s

Minimaal 22 jaar gevangenisstraf voor het in brand steken van het huis van een Roma-familie: deze straf werd op 20 oktober uitgesproken tegen vier Tsjechische activisten. Volgens het Tsjechische weekblad Respekt is de straf een voorbeeld van effectief optreden tegen de opkomst van extreem rechts in het land en in de rest van Europa.

Gepubliceerd op 28 oktober 2010 om 13:50
Een neonazi-demonstrant tijdens een demonstratie in Beroun, ten zuidwesten van Praag, in 2007.

Dat de overgang van het communisme naar een democratie een groot avontuur zou zijn werd tijdens de revolutie [de fluwelen revolutie van 1989] al voorvoeld. Maar dat het avontuur 20 jaar later nog steeds zou voortduren was iets dat niemand toen kon voorspellen. En toch is het zo. Als voorbeeld kunnen we de zaak tegen de neonazi’s noemen, die bekend staan onder de eufemistische naam "de brandstichters van Vítkov".

Er kan niet veel worden ingebracht tegende actie die er ondernomen werd tegen de vier neonazi's. De rechtbank heeft blijk gegeven van een standvastige en juiste houding. Wanneer een neonazi in een westers land op de verjaardag van Adolf Hitler [in april 2009] bedenkt om na een minutieuze voorbereiding en samen met andere neonazi's 's nachts een molotovcocktail door het raam van een Roma-familie te gooien, dan wordt dat beschouwd als een racistische misdaad (of poging tot moord) die door justitie zeer zwaar bestraft wordt.

Als de slachtoffers bovendien kinderen zijn, die geen enkele bedreiging vormen en daarentegen niet in staat zijn zich te verdedigen, wordt er een exemplarische straf opgelegd. Het is werkelijk geruststellend dat de Tsjechische rechter de zaak op dezelfde manier geïnterpreteerd heeft. Door de neonazistische criminelen gevangenisstraffen op te leggen (22 jaar voor drie van hen en 20 jaar voor de vierde) laat de Tsjechische staat zien dat dergelijke acties niet getolereerd worden. En dat is het belangrijkst.

Nu vragen we ons natuurlijk af welke gevolgen dit vonnis zal hebben voor de Tsjechische neonazibeweging. De Tsjechische Republiek was nog niet bekend met het verschijnsel van pro-neonazi-sympathieën onder politiemensen zoals die zich in sommige West-Europese landen heeft kunnen verspreiden (zoals in Duitsland) doordat de politie zich tolerant opstelde ten opzichte van extreemrechtse groeperingen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Harde lijn tegen neonazi's

De Tsjechische staat ging al snel over op een hard beleid. Zo werd de Arbeiderspartij, die banden had met de neonazibeweging, bij wet verboden. Van de ene kant kan men denken dat de uitzonderlijke straffen die er tegen de racisten van Vítkov werden uitgesproken, velen ervan zal weerhouden dergelijke misdrijven te begaan. Van de andere kant kan men bang zijn dat deze veroordelingen voor sommigen aanleiding zal zijn zich aan te sluiten bij een harde kern van neonazi's in de Tsjechische Republiek. Want hoewel die beweging op dit moment nog slechts een vage afspiegeling is van zijn Westerse equivalenten, zou de beweging in Tsjechië in de toekomst dezelfde omvang kunnen aannemen.

Ook is het zo dat de zaak-Vítkov niet het enige voorbeeld is van de veranderingen die de Tsjechische Republiek sinds kort doormaakt, voor wat betreft de aanpak van openlijk racistische acties. De unanieme veroordeling door de politiek, zowel links als rechts, van de woorden die Liana Janáčková uitsprak tijdens haar kandidaatstelling voor de senaatsverkiezingen - "Ja, ik ben racist en ik ben het er niet mee eens dat de zigeuners zich zomaar overal in mijn wijk kunnen vestigen" - is een andere uitstekende illustratie van deze tendens.

Wel is het waar dat de president van de Republiek daar enigszins afstand van heeft genomen. Volgens hem waren de gevangenisstraffen van meer dan 20 jaar, voor het begaan van een in koelen bloede uitgevoerde misdaad waardoor een klein Roma-meisje verminkt raakte, onnodig hoog. Diezelfde dag nog wond Vacláv Klaus zich met evenveel vuur op over het opheffen van een aantal lijnvluchten en over het plan van de regering om zonne-energiecentrales belasting op te leggen... In al die opwinding kan zelfs de president zich wel eens vergissen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp