Kies een taal
Elena Garda Fernandez, afkomstig van het zonnige eiland Mallorca, was 20 toen de crisis in de EU toesloeg. In die tijd, in 2008, werd de crisis nog een financiële crisis genoemd. Twee jaar later werd het een economische crisis. Vandaag de dag bestaat er voor Elena geen twijfel meer over: het is een existentiële crisis. Geen werk, geen geld, geen vooruitzichten. Een op de twee Spanjaarden tussen de 18 en 30 jaar is werkloos. Als je al werk hebt, weet je nooit of je dat zult houden omdat er in Spanje iedere minuut een baan verloren gaat. Het aantal werklozen heeft met 6 miljoen het hoogste punt aller tijden bereikt. “Vergeleken met Spanje is Polen tegenwoordig een welvarend land”, vertelt Fernandez aan Przekrój.
Ze vertelt hoe jongeren uit Spanje vertrekken omdat ze de politici niet langer geloven. Hoe zouden ze dat ook moeten doen? Voor de verkiezingen zwoer de Volkspartij 3,5 miljoen banen te zullen scheppen. Nu heeft de regering aangekondigd dat ze in deze zittingstermijn, die in 2015 afloopt, helemaal niet in staat zal zijn banen te scheppen.
Tatouages verwijderen in de hoop op een baan
De situatie is elders in Zuid-Europa, in Portugal, Italië, Griekenland of Cyprus, vergelijkbaar. Werknemers uit alle sectoren verliezen er hun baan en voor jongeren is het ontzettend moeilijk om de arbeidsmarkt te betreden. Om hun kansen bij potentiële werkgevers te vergroten, laten veel jongeren in Spanje en Italië zelfs hun tatoeages verwijderen.
De meest vastberaden en dapperen onder hen emigreren. Populaire bestemmingen zijn noordelijke landen zoals Duitsland, Oostenrijk, Nederland, België of het Verenigd Koninkrijk, waar de werkloosheid relatief laag is. De arbeidsmarktomstandigheden zijn ook gunstig op Malta en in Luxemburg. En in Polen.
Bedrijf in zonne-energie
“Polen biedt uitstekende mogelijkheden. De situatie is op de arbeidsmarkt is er zeker veel beter dan hier in Spanje”, zegt de 35-jarige Oscar Charro, die een jaar geleden naar Polen vertrok. Dat was een weloverwogen besluit: hij wilde een eigen zaak opstarten, maar in Spanje, waar iedere dag wel een dozijn kleine en middelgrote ondernemingen failliet gaat, leek dat niet echt een goed idee. Charro besloot daarom zijn onderneming op te zetten in een van de EU-landen met een snellere groei dan in Spanje. Uiteindelijk koos hij voor Polen omdat je daar volgens hem de ruimte hebt om te groeien. “Warschau is een echte Europese hoofdstad. Als ik hier ben, voelt het alsof ik op het juiste moment op de juiste plek ben”. Charro heeft een bedrijf in zonne-energie opgezet. “Ik denk er serieus over na om in Polen te blijven en mijn carrière hier voort te zetten”, vertelt hij.
Diego Garea, een 32-jarige IT-systeemspecialist, verhuisde vorig jaar augustus naar Warschau. Hij bezocht de stad in 2012 voor het EK-voetbal, om bij terugkomst in Spanje te horen dat hij zijn baan kwijt was. Hij kreeg het idee om zijn cv naar IT-bedrijven in het EK-gastland te sturen. Dat bleek een schot in de roos. Sinds september 2012 werkt hij voor een klein bedrijf dat digitale ontwerpen maakt. Volgende maand komt zijn vriendin, die in Spanje geen werk kan vinden, ook naar Polen. Ze gaat eerst aan de slag als Spaanstalig medewerker. Daarna komen haar vrienden misschien ook over en willen ze samen een Spaans restaurant openen.
“Werkloosheid vreet je mentaal op”
“Voor ons is een baan in Polen geweldig. We willen op onszelf wonen, verantwoordelijkheid nemen, onze eigen verplichtingen en uitgaven kunnen betalen. We willen zelfstandig zijn”, zegt Ines Ribas Garau (25) uit het zuiden van Spanje. “Werk geeft ons een kans om volwassen te worden”, voegt ze er serieus aan toe. Garau gelooft dat werk niet alleen een economische kwestie is, maar ook een psychologische. “Werkloosheid vreet je mentaal op, het legt je sociale en emotionele groei lam”, zegt ze.
Toen Moises Delgado tien jaar geleden naar Polen verhuisde, waren zijn Spaanse vrienden verbaasd. Net als Garau en Fernandez, ging hij in eerste instantie naar Polen als Erasmus-student. Hij vond het een prettig land, leerde de taal en vond een baan in zijn werkgebied. Hij vertelt dat hij gelukkig is in Polen: “Hier naartoe komen was een goed idee. Ik ben opgeleid tot filoloog en vond hier een baan in de uitgeverij”.
Poolse architectenbureaus worden belaagd
HR-afdelingen van Poolse bedrijven zijn vaak verbijsterd: ze vinden stapels sollicitatiebrieven uit West-Europa op hun bureaus op, vooral voor technische en managementfuncties. De meeste zijn afkomstig uit het door de crisis getroffen Europese zuiden: Portugal, Spanje, Italië. Veel buitenlandse sollicitanten zijn jonge mensen met weinig ervaring maar wel met een uistekende opleiding. Een andere groep zijn managers met ervaring bij multinationals. Door de enorme crisis in de bouwsector, zakte de vraag naar architecten in Spanje met maar liefst 90 procent in. Poolse architectenbureaus worden dan ook belaagd.
Het aantal kandidaten uit ontwikkelde landen dat een baan in Polen zoekt is in het afgelopen jaar spectaculair gestegen, en verveelvoudigde. Dat is nauwelijks verrassend als je bedenkt dat de werkloosheid onder jongeren tussen 25 en 35 jaar ongeveer 10,5 procent bedraagt, wat niet veel hoger is dan in een van de favoriete landen voor arbeidsmigratie zoals het Verenigd Koninkrijk, waar de werkloosheid op 8 procent ligt.
Kosten voor levenshoud zijnrelatief laag
Je hoort steeds meer Spaans in steden als Krakau, Poznan, Wroclaw, of Gdansk. “Iedere avond komen hier ten minste 20 Spanjaarden wat drinken”, zegt de barman van Warszawska. Ze drinken op hun succes. Velen van hen hebben eindelijk een baan gevonden, ook al verdienen ze minder dan in West-Europa, maar ze geven ook minder uit. Polen blijft een land waar de kosten voor levensonderhoud relatief laag zijn. En, zo blijkt, het is er prettig wonen.
“Het is echt heerlijk om hier te wonen. Oost-Europa was compleet onbekend terrein voor ons. We zijn het nu aan het ontdekken, en dat is een zeer aangename ervaring. We weten nu zelfs dat we een kater kunnen laten verdwijnen met zure bommen. De Polen zijn heel vriendelijk tegen ons. Wij houden van Polen!” roept Rodrigo aan de bar uit. Hij bestelt een rondje Poolse walnootlikeur voor zijn Spaanse vrienden en ze heffen het glas voor de traditionele Poolse toost: “Na zdrovye!”
