Ideeën Verenigd Koninkrijk

Burgers hebben verkeerd beeld van de maatschappij

Uit officieel onderzoek blijkt dat Britse burgers een onrealistisch kijk op vrijwel ieder controversieel maatschappelijk onderwerp hebben, zoals immigratie, misdaad en sociale uitkeringen. Dat komt waarschijnlijk doordat politici en de media bekrompen angstbeelden propageren en onvoldoende statistieken geven.

Gepubliceerd op 11 juli 2013 om 15:46

Uit een onderzoek van de Royal Statistical Society [RSS – het Britse bureau voor de statistiek] werd vandaag [op 9 juli] bekend dat er een enorm verschil bestaat tussen wat het Britse publiek gelooft over de status van het land en de werkelijkheid die uit de nuchtere officiële statistieken blijkt.

Het zal geen verbazing wekken dat mensen bepaalde zaken soms afwijkend kunnen beoordelen, maar deze kloof tussen perceptie en realiteit is verbijsterend diep. De gevolgen die dat heeft voor de politiek en de regering zijn enorm.

Om maar een aantal bevindingen uit de onderzoeksresultaten te noemen, denken we over het algemeen dat tienerzwangerschappen 25 keer vaker voorkomen dan in werkelijkheid het geval is. Een grote meerderheid van het publiek denkt dat de misdaadcijfers gelijk blijven of toenemen, terwijl officiële onderzoeken aantonen dat er in 2012 53 procent minder incidenten waren dan in 1995. Ook uitkeringsfraude wordt te hoog ingeschat: maar liefst 34 keer. Men denkt dat in 24 procent van de totale sociale uitgaven fraude in het spel is, terwijl. het werkelijke cijfer slechts 0,7 procent is.

Schattingen ver van de realiteit

Als mensen gevraagd wordt uit een lijst het regeringsbeleid te kiezen dat het meeste geld zou besparen, dan kiest een derde voor het maximeren van uitkeringen tot £ 26.000 [€ 30.000], meer dan twee keer zoveel als degenen die kiezen voor het verhogen van de pensioenleeftijd voor zowel mannen als vrouwen tot 66 jaar. Maar de werkelijke besparingen door het maximeren van de uitkeringen zou £ 290 miljoen [€ 336 miljoen] zijn, terwijl het verhogen van de pensioengerechtigdeleeftijd maar liefst £ 5 miljard [€ 5,7 miljard] opleveren, oftewel ongeveer 20 keer zoveel.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Meer dan een kwart van de mensen denkt dat buitenlandse hulp een van de twee of drie grootste uitgavenposten van de regering is. Er zijn inderdaad meer mensen die dit als de grootste kostenpost van de regering aanmerken dan, om maar een voorbeeld te noemen, pensioenen of onderwijs, hoewel die uitgaven respectievelijk 74 en 51 keer hoger liggen. De gemiddelde ondervraagde denkt dat 24 procent van de Britse bevolking moslim is. Dat is in werkelijkheid maar vijf procent. Ook gemiddelde schattingen van het totale aantal immigranten liggen twee tot drie keer hoger dan de realiteit.

Leugenachtigheid van politici en media

Het is verleidelijk om dit toe te schrijven aan de onverbloemde leugenachtigheid van politici en de media, zoals de Amerikaanse schrijver en latere senator Al Franken doet in zijn memorabele uitspraak: leugens en de liegende leugenaars die ze vertellen. Het ontbreekt zeker niet aan voorbeelden. Ministers zoals Iain Duncan Smith en Jeremy Hunt, en vergeet Harriet Harmen die hen voorging niet, werden herhaaldelijk door hun eigen adviseurs berispt voor het doen van onjuiste of misleidende uitspraken op basis van statistieken. Ondertussen hebben sites zoals het onmisbare Full Fact, dat de feiten controleert, hun handen vol aan het checken van de talrijke missers van journalisten van de geschreven pers en van televisiejournalisten, dagelijks bezig.

Dit is echter maar een klein deel van het probleem. Afgezien van de rest, heeft het publiek het allang opgegeven om ook nog maar een woord te geloven van wat een politicus zegt. Inderdaad, dit zou wel eens een belangrijke oorzaak van het probleem kunnen zijn. Cynisme over economische cijfers of misdaadstatistieken is endemisch, en niet zonder reden. Maar het gif heeft zich inmiddels al zover verspreid dat zelfs belangwekkende onderzoeksresultaten verondersteld worden direct te zijn ontsproten aan het brein van de baron van Münchhausen.

Publiek krijgt geen statistieken te horen

De werkelijke kwestie is echter niet de zonde van oneerlijkheid maar de zonde van het weglaten. Nieuwsverslaggevers geven geweldsmisdrijven of uitkeringsfraude door zonder ook maar te proberen daarbij enige context of beschouwing te leveren, en het zijn niet alleen de rechtse ‘tabloids’ die zich daar schuldig aan maken. De liberale en centrumlinkse media doen bijvoorbeeld verslag van beangstigend veel meldingen van huiselijk geweld zonder te vermelden dat, hoe verschrikkelijk die gevallen ook zijn, de cijfers in de afgelopen twintig jaar met 69 procent zijn gedaald.

Als statistisch bureau riep de RSS natuurlijk op tot beter onderricht over statistiek, vooral op school. Hoewel dat op bepaalde voorwaarden zeker welkom zou zijn, ben ik er niet zeker van dat dat de kern van het probleem raakt. Het is niet zo dat het publiek het verschil niet begrijpt tussen een mediaan en een gemiddelde, of dat ze denken dat een betrouwbaarheidsinterval iets is wat Andy Murray tussen twee games neemt. Het is niet zo dat het publiek de statistieken niet begrijpt, maar dat ze de statistieken vrijwel niet te horen krijgt. Als gevolg daarvan wordt onze indruk van de maatschappij gevormd door de individuele kleine weetjes en bangmakerij alsof we door een lange dunne buis kijken, zodat we maar een piepklein deel van het hele beeld zien. En vervolgens zijn we afhankelijk van cognitieve vooringenomenheid en vuistregels om de grote witte vlekken in te vullen.

Publieke goedgelovigheid

Wat er hier ontbreekt is geen voorlichting over statistiek, maar onderwijs in mediastudies en politieke wetenschappen. Politici en mediafiguren klagen regelmatig over het cynisme van het publiek en de wijdverbreide onverschilligheid. Het onderzoek dat nu gepubliceerd wordt, herinnert eraan dat het publiek in werkelijkheid bij lange na niet cynisch genoeg is. Publieke goedgelovigheid is het probleem, niet scepsis. Als de politiek werkelijk wil dat het Britse publiek zich weer betrokken gaat voelen bij de democratie, is het duidelijk welke eerste stap er nodig is. Begin met het vertellen van de waarheid, en niets dan de waarheid.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp