Puerto Banús, Costa Del Sol, Andalusië.

Roebels witwassen aan de Costa del Sol

Een groeiend aantal rijke Russen met een min of meer legaal verkregen fortuin vestigt zich niet uitsluitend vanwege het klimaat tussen Marbella en Málaga: de Spaanse autoriteiten zijn geneigd een oogje toe te knijpen en zetten de deur van de Europese Unie graag open voor gulle investeerders.

Gepubliceerd op 2 september 2013 om 15:40
Puerto Banús, Costa Del Sol, Andalusië.

Op een roulerend reclamebord verschijnen beurtelings panoramische foto's van het Kremlin, de wit-blauw-rode vlag van de Russische Federatie en in grote letters een tekst in Cyrillisch schrift die "een breed scala aan Russische producten" aanprijst. In de schappen van de winkel vind je meer dan voldoende om de Russische ziel te bevredigen: kasja, pruimenjam (powidla) en bloemkool. Al deze artikelen zijn zeldzaam in Spanje, maar in de supermarkt van Marbella, dat in het hart van de beroemde toeristische bestemming de Costa del Sol ligt, zijn ze overvloedig te verkrijgen tegen een alleszins redelijke prijs. Voor iets meer dan een euro kun je kwark kopen, dat in andere regio's van het land nergens te vinden is […]. Zonder enige twijfel zijn de Russen plotsklaps de meest gewilde clientèle aan de Costa del Sol geworden.
Volgens gegevens van het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken maakten de aankopen van Russen in 2007 slechts 1,1 procent uit van de totale buitenlandse bestedingen. In een paar jaar zijn hun uitgaven echter snel toegenomen tot 8 procent. Russische klanten spenderen in de plaatselijke bars en restaurants gemiddeld tweemaal zoveel als mensen met een andere nationaliteit.
Ze trekken ook in steeds groteren getale naar Spanje, dat het afgelopen jaar meer dan 1,2 miljoen Russen welkom heette, viermaal zoveel als in 2007. De verwachting is dat het record tussen nu en het eind van het jaar opnieuw wordt gebroken. Tegen deze achtergrond wekt het nauwelijks verbazing dat de plaatselijke autoriteiten hebben besloten binnenkort een permanente vertegenwoordiging in Moskou te openen. Vanuit deze stad kan men nu al dagelijks rechtstreeks naar Almería en Málaga vliegen.

“De gouden driehoek”

Verder komen veel Russen niet langer als toeristen maar als permanente bewoners naar Málaga, de hoofdstad van de Costa del Sol. Vorig jaar kwam bijna een op de tien verkochte huizen in de provincie Málaga in handen van Russen. Officieel zouden hier ongeveer vierduizend personen uit Rusland gevestigd zijn, maar in de lokale media wordt een aantal genoemd dat zevenmaal zo groot is!
En het zijn niet de eerste de beste huurders. Zij gaan voornamelijk wonen in de zogenaamde "gouden driehoek" met Marbella in het centrum. De stad kent dezelfde problemen als de rest van het land, met corruptieschandalen en een hoge werkloosheid, maar dat wordt niet aan de grote klok gehangen en zeker niet in Puerto Banús, een enclave voor rijken.
"Een miljoen euro", zegt Andrej Vlasenko zonder aarzeling. Dat is het bedrag dat zijn klanten gemiddeld neertellen voor de aankoop van een woning. Vijftien jaar geleden ruilde Vlasenko Moskou in voor Spanje, waar hij sinds 2007 samen met zijn Russische compagnon leiding geeft aan makelaardij Costa Garant.

La Zagaleta telt 220 villa’s

Alleen al in Moskou zijn er 250 makelaars die zich exclusief richten op transacties in Spanje. Daardoor beheersen de Russen nu de markt voor luxe vastgoed in de "gouden driehoek". De belangrijkste kantoren in Puerto Banús hebben uithangborden met Cyrillisch schrift; borden met Engelse of Spaanse opschriften kom je minder vaak tegen. "Spanjaarden kopen geen huis via een Russische makelaar. Zelfs als ze dat zouden willen, zouden ze daartoe niet de middelen hebben", zegt Vlasenko met een glimlach. Hij doet slechts zaken met serieuze klanten, ook met degenen die zich een villa in La Zagaleta kunnen veroorloven.
Hier scheidt een symbolische grens de gewone rijken van de zwaargewichten op dit gebied. Op groene heuvels, met uitzicht op een kustlandschap dat je op ansichtkaarten aantreft, ligt La Zagaleta, dat niet meer dan 220 villa's telt. Het kleinste perceel heeft een oppervlakte van 3.000 m2, het grootste is meer dan 10.000 m2. De prijzen lopen uiteen van 4 tot 25 miljoen dollar (tussen 3 en 19 miljoen euro). [[Om hier een stuk grond te kopen, is rijk zijn niet genoeg: de bewoners mogen stemmen en kunnen een potentiële buurman of buurvrouw weigeren als hun rust in het geding is.]] Zo kwamen onder andere popzangeres Shakira en voetballer David Beckham niet door de toelatingsprocedure. Dat lot bleef oud-burgemeester van Moskou Joeri Loezjkov bespaard. Op zijn grond bevinden zich onder meer drie bijenkorven, een kleine boomgaard en een privéjachtterrein.

Plotselinge koopkoorts onder Russen

Sommige Spaanse media speculeren over de redenen van deze plotselinge koopkoorts onder de Russen. Volgens hen wordt die niet uitsluitend veroorzaakt door de 320 dagen zon per jaar en de mangobomen. Vanwege de crisis die in Spanje in alle hevigheid wordt gevoeld en waarvan het einde nog niet in zicht is, zoekt de regering in Madrid naarstig naar nieuw geld. Vorig jaar kondigde zij aan dat alle buitenlanders die minimaal een half miljoen euro in het land beleggen, een verblijfsvergunning zouden krijgen. Volgens de pers zal dat het leven van talrijke Russische zakenlieden die op de markt van de Europese Unie actief zijn, gemakkelijker maken. De wet treedt dit najaar in werking.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Afgelopen januari werd Zachar Kalasjov een van de nieuwe leiders van de Russische maffia. Hij zit sinds 2006 in een Spaanse gevangenis. Deze "promotie" heeft hij te danken aan de moord in Moskou begin 2013 op zijn schoonvader Aslan Usoyan, beter bekend als "Ded Hassan" of "Opa Hassan", een van de machtigste maffiosi van de voormalige Sovjet-Unie en de informele baas van Club 11, waarvan de leiders van criminele Russische groepen deel uitmaken.
Voor zijn arrestatie opereerde Kalasjov vanuit een prachtige villa in Marbella, die door de rechercheurs als "klein Sint-Petersburg" werd betiteld. Hij werd wegens witwaspraktijken tot negen jaar gevangenisstraf en een boete van 20 miljoen euro veroordeeld. Zo gaat de Russische maffia in Spanje te werk: de criminelen maken hun handen niet vuil aan barbaarse misdrijven maar kiezen liever voor illegale financiële transacties en corruptie.

Burgemeester had banden met de maffia

Dat de opvolger van "Ded Hassan" achter de tralies zit, is tot nu toe het enige succes van de Spaanse justitie in de strijd tegen de georganiseerde misdaad uit Oost-Europa. Het lokale parket geeft een brevet van vrijwel totaal onvermogen af: geen van de drie belangrijkste processen tegen gangsters in de afgelopen jaren liep uit op een veroordeling, noch voor de buitenlandse criminelen noch voor hun lokale partners. Een van de weinige Spanjaarden die, kort voor zijn dood in 2004, in het gevang terechtkwam, was Jesús Gil, voormalig burgemeester van Marbella, die symbool staat voor de relatie van de Russen met de "gouden driehoek".
Gil was in 2002 tot aftreden gedwongen, nadat hij wegens verduistering was veroordeeld. De desbetreffende bedragen gingen voor een deel naar zijn talrijke kennissen in Oost-Europa, van wie velen banden hadden met de maffia.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp