Kies een taal
Het Parlement bestaat sinds 1979 en de Europese burgers kiezen de leden door middel van algemene directe verkiezingen. In dertig jaar is het Parlement zes keer opnieuw gekozen. De zevende verkiezingen zullen over twee weken plaatsvinden, en zullen qua omvang een ongeëvenaarde democratische oefening zijn, India buiten beschouwing gelaten. Het Europees Parlement is de enige democratische supranationale instelling die over daadwerkelijke macht beschikt. De afgevaardigden van deze zevende stemmingsronde zullen, zoals het er naar uitziet, bevoordeeld zijn: ze zullen de eerste Europarlementariërs zijn die echt controle zullen kunnen uitoefenen en besluiten kunnen nemen die de hele Unie aangaan.
Maar wie is daarin geïnteresseerd? Weinig mensen, zo lijkt het. Geen enkele verkiezing in Europa gaat met zo weinig desinteresse gepaard als de Europese Verkiezingen. Na dertig jaar is het Europees Parlement in de ogen van haar burgers nog steeds een parodie op de democratie, voorbehouden aan een politieke elite. Toch zijn er voldoende mensen die het Europees Parlement lof toekennen. Europa wordt gepromoot door maar liefst 52 instellingen en verenigingen. In de 27 lidstaten wordt er flink geïnvesteerd door politieke partijen en stichtingen om de burgers te informeren, alsof het om een tweede Verlichting gaat.
Op alle straathoeken lachen de candidaten ons toe vanaf hun aanplakbiljetten. Angela Merkel en haar ministers laten geen kans voorbij gaan om te hameren op het belang van onze stem, de bakker heeft zijn winkelraam versierd met blauwe sterrenvlaggetjes en op de markt heeft een reclamebureau een optocht van enorm grote kaalgeplukte kippen georganiseerd om de burgers te herinneren aan het belang van de Europese richtlijn voor consumentenrechten.
Niets van dat alles heeft helaas het beoogde effect. In de opkomst is geen enthousiasme voor Europa te bekennen.
En alsof dat nog niet genoeg is, hebben het Europees Parlement en de andere instellingen te maken met een ongelooflijke druk die nog erger is dan de druk die de trainer van Bayern München moet voelen na drie opeenvolgende nederlagen. De Europarlementariërs, Commissarissen, Hoge Vertegenwoordigers, kortom de hele politieke elite windt zich op en hamert op de burgerplicht van de kiezer, de Europese missie, de euro en de vervaging van de landsgrenzen. Alsof alle Europese verworvenheden plotsklaps in stof zouden kunnen opgaan, alsof de kiezers door middel van hun stem alsnog hun vertrouwen zouden moeten geven om al het moois en groots wat Europa heeft voortgebracht niet in de waagschaal te leggen. Op zulke momenten lijkt Europa soms een drijfveer voor de toekomst, soms ook een ondemocratische logge machine. Het zou hetzelfde zijn als we bij elke verkiezing van de Bundestag opnieuw de Grondwet moesten goedkeuren. Dat is bespottelijk voor een dertig jaar oud parlement .
De onverschilligheid van de burgers jegens Europa kan op verschillende manieren worden uitgelegd, maar het zou verkeerd zijn om de schuld alleen in de schoenen van de instellingen te schuiven. (Het is bijna komisch dat de Europese Unie op haar Internetsite uitlegt wat zij eigenlijk inhoudt). De burgers zijn zelf medeverantwoordelijk. Ze moeten zich niet tegen hun wil laten meeslepen door het systeem waarin zij leven. Ja, Europa is inderdaad een grote uitdaging, maar we moeten die uitdaging waardig aangaan. Laten we hopen dat het de laatste keer is dat uitgelegd moet worden waarom deze unieke democratische ervaring meer aandacht verdient van de kiezers en waarom de 27 landen tellende Unie een troef is in deze voortdurend verandere wereld waarin wij leven.
OPINIE
Europa door een telescoop
"Elke Europarlementariër zou een telescoop bij de hand moeten hebben : om Europa in de verte te zien vanuit zijn eigen land en andersom, om zijn eigen land te zien vanuit Brussel!" Volgens Horia Roman Patapievici, politicoloog en directeur van het Roemeens Cultureel Instituut, is dat "de enige manier waarop we de logge machine van het Europees Parlement kunnen laten werken en de interesse wekken van onze stemgerechtigden", zo zegt hij in de Roemeense krant Evenimentul Zilei. Zolang de Europeanen het Europees Parlement niet zien als een instelling die daadwerkelijk dingen kan veranderen, zullen ze het laten afweten bij de stembus. "Stemonthouding heeft politieke redenen, geen psychologische. Zowel in nieuwe als in al lang gefundeerde democratieën lijden de Europese instellingen onder een zwak draagvlak onder de bevolking", zo schrijft de Roemeense analist verder in Evenimentul Zilei. De krant citeert tevens J.H.H. Weiler, professeur aan de Universiteit van New York, die meent dat er "geen direct verband bestaat tussen de stemmingsopkomst en de toekomstige besluiten van de Europese Unie". Vandaar dat "de kiezer bewust is van de nutteloosheid van zijn stem, waardoor hij ontgoocheld thuis blijft!"
