De gebroken spiegel van Moskou

De Europeanen hebben lang geloofd dat Rusland na de Koude Oorlog zich zou hervormen tot een liberale democratie en toenadering zou zoeken tot de EU. Maar sinds zijn herverkiezing in 2012 blokkeert Vladimir Poetin elke hervorming in zijn land, zoals ook blijkt uit de recente crisis in Oekraïne.

Gepubliceerd op 20 augustus 2014 om 10:18

In de afgelopen tien jaar is in democratisch Europa het beeld ontstaan dat Rusland zich bevindt in een intens, maar onomkeerbaar proces van politieke, economische en sociale modernisering. De economische ontwikkeling zou, net zoals in de rest van het Europa na de Koude Oorlog, leiden tot de opkomst van een middenklasse waar individuen zouden floreren in een omgeving van gedeelde vrijheid, rechten en vooruitgang. Velen droomden van ofwel een Russisch lidmaatschap van de Europese Unie en anders wel van nauwe wederzijdse betrekkingen die zouden leiden tot een “alles-behalve-de-instellingen”-partnerschap.

De Russische spiegel werd gebroken in 2009 toen Vladimir Poetin, die er net twee mandaten als leider van het land op had zitten, aankondigde in 2012 weer president te willen worden. De voormalige Sovjet-president Michail Gorbatsjov, die Poetin daarvoor nog had ingehaald als vernieuwer, sprak publiekelijk zijn zorgen uit over deze ommekeer in de Russische politiek en riep Poetin op om op zijn besluit terug te komen.

Nog geen vijf jaar later kunnen we zien dat Gorbatsjov gelijk had. Sinds zijn herverkiezing in 2010 heeft Poetin zorgvuldig en nauwgezet de spiegel op zijn plek gezet en elke vorm van modernisering in het land verhinderd.

“Extractieve elite”

In plaats van het openen van de economie naar de wereld en het zoeken van een manier om een onafhankelijke ondernemersklasse te creëren, koos hij ervoor de politieke, economische en mediamacht in de handen van een kleine elite van vrienden, oligarchen en voormalige KGB-kameraden te leggen. We kunnen met recht spreken van een “extractieve elite” die de economische en politieke vooruitgang van het blokkeert om redenen die nauwelijks ideologisch en vooral persoonlijk van aard zijn: met de huidige economische structuren is deze elite er zich van bewust dat modernisering het einde van hun macht zou betekenen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Dankzij een ongekende concentratie van economische en mediamacht heeft het Poetinregime een nog nooit eerder geziene prestatie in de geschiedenis van het autoritarisme weten te leveren: het verkrijgen van democratische en algemene legitimiteit (Poetin is erg populair) door een extractieve oligarchie die zijn bestaan te danken heeft aan sterk politiek autoritarisme, extreme sociale ongelijkheid en een ongelooflijke concentratie van rijkdom.

Lees de rest van artikel in het Frans of Engels.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp